İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (İBH) Beslenme ve Yaşam Tarzı Önerileri

Beslenme Önerileri

Remisyondaki Hastalar İçin Beslenme

Remisyondaki hastalar için önerilenler: günde 8-10 bardak su, yüksek lif içeren karbonhidratlar (yulaf kepeği, arpa), yağsız et, balık, yumurta, fındık, kümes hayvanları ve soya gibi protein kaynakları, sağlıklı yağlar (Omega-3 yağ asitleri, zeytinyağı, kanola yağı) ve kabuksuz, çekirdeksiz, koyu renkli meyve ve sebzeler.

Aktif Hastalık Döneminde Beslenme

Aktif Hastalık Döneminde: Daha önce sorun yaratmış gıdalardan kaçınılmalı; kuru fasulye ve baklagiller gibi yüksek lifli yiyecekler, fındık, tohumlar ve patlamış mısır, yüksek yağ içeren gıdalar, kafein ve alkol, baharatlı yiyecekler, çiğ meyve ve sebzeler tüketilmemelidir. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı olanların, mevsim meyve ve sebzelerini tercih etmesi önerilir. Kuru fasulye, bulgur ve baklagillerin gaz yapıcı etkisi göz önünde bulundurulmalıdır. Hazır süt ve süt ürünleri (sütlaç, kremalı pasta gibi) ile işlenmiş gıdalardan (pizza, patates gibi) uzak durulmalıdır. Özellikle hijyenik olmayan yerlerden lahmacun, çiğ köfte ve tavuk döner yenmemelidir.

Probiyotik ve Prebiyotik Takviyeleri

Probiyotik ve Prebiyotik Takviyeler Bifidobacterium Infantis ve Lactobacillus Plantarum içeren probiyotik takviyeler önerilir. Prebiyotikler olarak lifli gıdalar ve Xylooligosakkarid gibi bitkisel kaynaklar tercih edilmelidir.

Yaşam Tarzı Önerileri

Stres Yönetimi ve Psikososyal Destek

Stres Yönetimi ve Psikososyal Destek Psikolojik stres ve uyku bozuklukları, inflamatuar bağırsak hastalığı (İBH) tanısı almış bireylerde olumsuz etkiler yaratır. Psikolojik stres, majör depresyonu olan hastalarda daha yüksek seviyelerde görülür ve altı haftalık antidepresan tedavisi sonrasında inflamatuar belirteçlerde belirgin bir azalma gözlemlenir. Her inflamatuar hastanın profesyonel psikososyal destek alması önemlidir; çünkü psikososyal stres, tedaviye yanıtı ve hastalığın nüksünü etkileyen en önemli faktördür. Uyku problemi yaşayanlar destek tedavisi almalıdır. Bilişsel davranış terapisi, hipnoterapi, farkındalık temelli terapi, nefes egzersizleri, elektrikli akupunktur ve hiperbarik oksijen tedavileri destekleyici olarak değerlendirilebilir.

Egzersiz ve Fiziksel Aktivite

Egzersiz ve Fiziksel Aktivite İBH hastaları, semptomların tam olarak kontrol edilememesinden dolayı hayal kırıklığı yaşayabilir ve alternatif tedavi yöntemleri arayabilir. Fiziksel aktivitenin İBH gelişiminde koruyucu bir rol oynadığına dair veriler mevcuttur. Hafif ile orta dereceli İBH aktiviteleri olan hastalar için egzersiz yapmanın hastalığın alevlenmesi riskini artırmadığı gösterilmiştir. Egzersiz, bağışıklık yanıtını olumlu etkileyebilir ve mevcut sınırlı veriler, İBH hastalarında hastalık aktivitesini, yaşam kalitesini, kemik mineral yoğunluğunu ve yorgunluğu iyileştirebileceğini göstermektedir. Genel olarak, egzersiz İBH hastaları için güvenli ve yararlı kabul edilmektedir. Ancak aktif hastalık döneminde ağır egzersizlerden kaçınılmalı, remisyonda ise fiziksel aktiviteler yapılabilir.

Ek Destekler

Anti-inflamatuar Bitkisel Destekler

Anti-inflamatuar Bitkisel Destekler Etkinliği kanıtlanmış olan Curcumin, inflamatuar hastalığı olanlar için kullanılabilir. Bifidobacterium Infantis içeren probiyotik-prebiyotik-postbiyotik kombinasyonlar destekleyici olarak tercih edilebilir.

İlaç Tedavilerine Destekleyici Yaklaşımlar

İlaç Tedavilerine Destekleyici Yaklaşımlar Özellikle immün modülatör ve biyolojik tedavi gören İBH hastalarında halsizlik, yorgunluk, cilt döküntüleri ve saç dökülmesi gibi durumlar göz önüne alınarak kan ve demir seviyeleri düzenli olarak kontrol edilmelidir. Gerekirse destek alınmalıdır. Bifidobacterium Infantis içeren probiyotik-prebiyotik-postbiyotik kombinasyonları, bağışıklık düzenleyici olarak kullanılabilir.

Besin Takviyeleri ve Vitamin Destekleri

Besin Takviyeleri ve Vitamin Destekleri Crohn veya ülseratif kolit hastalarında beslenme yetersizliği riski varsa, vitamin ve mineral takviyeleri önerilebilir. Eksiklikler, belirli vitamin ve minerallerin emilimini etkileyen bazı ilaçlar, ameliyatlar veya aktif inflamasyondan kaynaklanabilir. İBH hastaları için vitamin ve mineral açısından zengin, sağlıklı bir diyet önerilir. Özellikle Curcumin ve omega-3 destekleri alınabilir. Probiyotik-prebiyotikler bağırsak dengesini sağlamak için kullanılabilir. Mevsim sebze ve meyveleri tercih edilmeli, hazır gıda ve süt ürünlerinden uzak durulmalıdır. Hafif-orta-şiddetli inflamatuar hastalığı olanlar için vitamin desteği etkili olmayabilir. Remisyonda ve iyileşmiş hastalarda B12, D3 vitamini ve demir desteği, hastanın hastane durumuna göre verilebilir.