Miyomların Kadınlarda Görülme Sıklığı ve Dönemleri

Miyomlar, ergenlik öncesinde nadiren gözlemlenirken, doğurganlık çağındaki kadınlarda daha yaygın olarak görülmektedir. Menopoz sonrası bu kütlelerin boyutlarında belirgin bir azalma meydana gelir. Neredeyse her iki kadından birinin hayatı boyunca miyom geliştirdiği, ancak çoğu kadının bunların varlığından habersiz olduğu, çünkü genellikle sorun yaratmadıkları bilinmektedir.

Miyom Oluşumunu Artıran Risk Faktörleri

Miyomların kesin nedenleri tam olarak belirlenememekle birlikte, aşağıdaki etkenler bilinen risk faktörlerindendir:

• Genetik yatkınlık
• Hiç doğum yapmamış olmak
• Erken yaşta (10 yaşından önce) adet görmeye başlamak
• Hormon dengesizlikleri (östrojen ve progesteron)
• Aşırı kilolu olmak
• Yüksek miktarda kırmızı et tüketimi
• Yüksek tansiyon (hipertansiyon)
• Alkol kullanımı
• D vitamini eksikliği

Miyom Oluşumunu Önleme Yöntemleri

Miyom oluşumunu önlemede bazı besinlerin faydalı olabileceği düşünülmektedir. Ancak bu besinlerin mevcut miyomları tedavi etmekten ziyade yeni oluşumlarını azaltma potansiyeli olduğu unutulmamalıdır:

• Yeşil çay
• Resveratrol (üzüm benzeri bitkilerde bulunan bir bileşen)
• Zerdeçal
• Brokoli, lahana ve brüksel lahanası gibi turpgiller

Miyomların Belirtileri

Miyomların belirtileri, boyutları, konumları ve sayılarıyla değişkenlik göstermektedir. Çoğu miyom sahibi kadın, belirti yaşamazken, bazıları şu durumlarla karşılaşabilir:

• Ağır ve düzensiz adet kanamaları
• Uzun süreli adet dönemleri
• Kanamaya bağlı anemi (kansızlık)
• Anemiye bağlı halsizlik ve yorgunluk
• Gebelikte zorluk
• Cinsel ilişki sırasında ağrı veya kanama
• Pelvik bölgede rahatsızlık ve basınç hissi
• Sık idrara çıkma
• İdrar torbasını boşaltmada güçlük
• Kabızlık
• Sırt veya bacak ağrısı

Miyomların Yol Açabileceği Sorunlar

Miyomların ortaya çıkardığı klinik bulgular, genellikle rahim içindeki konumları ve sayılarıyla ilişkilidir.

• Submüköz tipteki miyomlar, rahim boşluğuna doğru büyüyerek düzensiz vajinal kanamalara yol açabilir ve gebelik isteyen kadınlar için sorun teşkil edebilir.
• Subseröz tipteki miyomlar rahim dışına doğru büyürken, intramural tipteki miyomlar rahim duvarı içinde yer alır. Ön tarafa büyüdüklerinde mesaneye baskı yaparak idrar sorunlarına yol açabilirken, arka tarafa büyüdüklerinde bağırsaklara baskı yaparak kabızlık veya bel ağrısına neden olabilirler.

Miyom Tanısı

Miyomlar genellikle rutin kontroller veya check-up sırasında ultrasonografi ile tespit edilir. Eğer miyomlar net olarak değerlendirilemezse veya çok sayıda ise ek olarak MR görüntüleme yapılabilir. Bu yöntem, miyomların detaylı sayısal ve yapısal görüntülenmesini sağlar.

Miyomlar Kansere Dönüşür Mü?

Miyomlar, üreme çağındaki kadınlarda en yaygın görülen tümörlerdir. Çoğu iyi huylu olsa da, nadiren binde 2 oranında kötü huylu (malign) leiomyosarkomaya dönüşme potansiyeline sahiptirler.

Miyom Tedavi Gerektirir Mi?

Miyomlar için tedavi planları, hastanın belirtilerinin şiddetine, miyomların boyutuna ve konumuna, yaşa ve gelecekteki doğurganlık isteğine göre kişiselleştirilir. Genellikle tedavi gerektirmeseler de, aşırı kanama, kansızlık, ağrı veya gebeliği engelleyici durumlar söz konusuysa tedavi edilmelidir.

Gebelikte Miyomların Etkisi

Miyomlar gebeliği etkileyebilir; gebelikte sorun yaratmasa da, miyomu olan gebelerin %30’unda bazı belirtiler gözlemlenebilir. En yaygın belirtiler arasında ağrı, düşük riski, kanama, erken doğum riski ve doğum sonrası kanama bulunmaktadır. Bu nedenle gebelik planlayan kadınların, gebelik öncesi jinekolojik muayenelerini yaptırmaları önerilir.

Cerrahi Tedavi Gerekli Mi?

Miyom tedavisinde cerrahi müdahale en etkili yöntemdir. Bazı durumlarda yalnızca miyomların çıkarılması yeterli olurken, nadiren rahmin tamamen alınması da gerekebilir.

Miyom Ameliyatı Nedir?

Miyom tedavisinde en yaygın yöntem, miyomların çıkarılmasını içeren myomektomi operasyonudur. Özellikle çocuk sahibi olmayı arzulayan kadınlar için tercih edilen bir yöntemdir. Bu operasyonda miyomlar alınırken, rahim dokusu korunur.

Histerektomi Nedir ve Ne Zaman Tercih Edilir?

Histerektomi, rahmin tamamen alınması işlemidir ve genellikle menopoz döneminde şikayetleri devam eden kadınlar için önerilir. Bu işlem, miyomların tekrar etme riskini tamamen ortadan kaldırdığı için çocuk sahibi olmayı tamamlamış menopozdaki kadınlar için uygundur. Gerektiğinde, yumurtalıkların da alınması, ileride oluşabilecek kanserleri önlemek için düşünülebilir.

Myomektomi Yöntemleri

Myomektomi işlemi için üç farklı yöntem kullanılmaktadır:

1. Laparoskopik Myomektomi: Karından yapılan birkaç küçük kesiden ve kamera yardımıyla gerçekleştirilen bu yöntem, açık cerrahiden daha az invazivdir ve hızlı iyileşme sağlar. Ameliyat sonrası hastalar genellikle 24 saat içinde taburcu olurlar.

2. Abdominal Myomektomi: Alt kısımdan yapılan cerrahi kesimle miyomların alınmasını sağlayan bu yöntem, laparoskopik yaklaşıma uygun olmayan durumlarda tercih edilir. Hastalar genellikle 24-48 saat içinde taburcu edilir ve iyileşme süresi 4-6 hafta sürer.

3. Histeroskopik Myomektomi: Rahim içine yerleşmiş miyomların çıkarılması için kullanılan bu yöntem, rahim ağzından kamera ile girilerek gerçekleştirilir. Bu işlem sonrası hastalar aynı gün taburcu olabilir ve iyileşme süreci 2-3 gün sürmektedir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci

Laparoskopik ve abdominal ameliyatlar sonrası hastaların normal yaşantılarına dönmeleri hızlı olsa da, genellikle 1 hafta dinlenmeleri önerilir. Histeroskopik ameliyat sonrası hastalar 2-3 gün içinde işlerine dönebilirler.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Belirtilen tarihte doktor kontrolüne gidilmelidir.
• Doktorun önerdiği ilaçlar düzenli olarak alınmalıdır.
• Gaz ve kabızlık yapabilecek yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
• Bol su içilerek bağırsak hareketleri desteklenmelidir.
• Ayakta duş alınmalı ve yara yeri kurutulmalıdır.
• Doktorun önerdiği şekilde yara bakımı yapılmalıdır.
• Ağır kaldırma ve yoğun egzersizlerden kaçınılmalıdır.
• Doktorun tavsiyesine kadar cinsel ilişkiye girilmemeli ve hamilelikten korunulmalıdır.
• Ameliyat sonrası ağrı, kanama veya akıntı durumlarında doktora danışılmalıdır.

Ameliyat Dışı Seçenekler

Miyomların bilinen bir medikal tedavisi yoktur, ancak bazı durumlarda, ameliyat öncesinde büyük miyomların küçültülmesi amacıyla kullanılabilir. Hormonlu spiraller, ağır kanamaları hafifletmek için bazı kadınlarda yararlı olabilir, ancak miyomları yok etmez.

Gebelikte Dikkat Edilmesi Gerekenler

Miyom ameliyatlarından sonra, hastaların yaklaşık 6 ay boyunca gebe kalmamaları önerilir. Dikiş yerlerinin tam iyileşmesi beklenmelidir; aksi takdirde gebelik sürecinde rahim duvarının yırtılması gibi riskler ortaya çıkabilir.

Miyomların Tekrar Oluşma Riski

Myomektomi sonrası yeni miyomların oluşma riski bulunmaktadır. Bu risk, özellikle 10 cm’den büyük miyomlar için, çok sayıda miyom çıkarılan hastalarda ve 35 yaş üstü kadınlarda daha fazladır.