Apandisit Nedir?
Apandisit, kalın bağırsağın başlangıç bölümünde bulunan ve kör bağırsak uzantısı olarak bilinen bir yapıdır. Genellikle 5 ila 10 cm uzunluğundadır. Gövdenin sağ alt kısmında yer alan apandisit, apendiks olarak da adlandırılır ve çocuklarda boyutları daha büyüktür. Yaş ilerledikçe apendiksin boyutları küçülür. Apandisitin kesin işlevi henüz tam olarak aydınlatılmamıştır; ancak araştırmalar, yararlı sindirim florası için bir tür barınak işlevi gördüğünü göstermiştir. Apendiksin enfekte olması durumunda apandisit olarak adlandırılır.
Apandisit Neden Olur?
Apandisit, kalın ve ince bağırsağın arasında yer alan lümenin tıkanması sonucu iltihaplanır. Tıkanma durumunda çeşitli belirtiler ortaya çıkar. Lümenin tıkanmasının başlıca nedenleri şunlardır:
- Bağırsak kurtları veya solucanları gibi parazitler
- Sert dışkı birikimi
- Bağırsakta oluşan taşlar
- Bağırsak çevresindeki bezlerin büyümesi
Lümenin tıkanması, ciddi sorunlara yol açabilir. Eğer zamanında müdahale edilmezse, lümenin şişmesi ve patlaması mümkün olabilir; bu durum hayati tehlike arz edebilir. Böyle hallerde cerrahi müdahale gerekebilir.
Apandisit Belirtileri Nelerdir?
Apandisit belirtileri kadınlar ve erkeklerde farklılık gösterebilir, ancak bazı ortak semptomlar da vardır. Yaygın olarak, karnın ortasında başlayan ağrı, birkaç saat içinde sağ alt kısma yayılabilir ve zamanla şiddetlenir.
Apandisit belirtileri genel olarak şunları içerebilir:
- Bulantı ve kusma
- Karnın sağ alt kısmında yoğun ağrı
- Ağız ve dilde kuruluk
- Halsizlik
- Yüksek ateş
- Hızlı kalp atışı
- İdrar sıklığında artış
- Kabızlık
- Gaz birikmesi ve karın şişliği
Bu belirtiler her bireyde görülmeyebilir; ancak belirtilerin ortaya çıkması durumunda bir uzman doktora danışmak, erken teşhis açısından son derece önemlidir. Apandisit tedavi edilmezse, patlama riski taşır.
Apandisit Komplikasyonları
Apandisit Patlaması
Apandisit patlaması, alt karın bölgesinde keskin bir ağrı ile kendini gösterir. Bu ağrı, hapşırma veya hareket sırasında daha da şiddetlenebilir ve kişinin hareket etmesini zorlaştırabilir.
Çocuklarda Apandisit
Çocuklarda apandisit belirtileri, yetişkinlerinkinden farklılık gösterebilir. Genellikle göbek deliğinin sağ tarafında ağrı meydana gelir ve bu ağrı öksürme, yürüyüş veya zıplama sırasında artabilir. Ayrıca iştah kaybı, mide bulantısı ve ishal gibi semptomlar da görülebilir.
Gebelerde Apandisit
Gebelerde apandisit belirtileri, hamilelik semptomlarıyla karışabilir. Sırt ve karnın yan tarafındaki ağrılar, hamilelikteki diğer belirtilerle benzerlik gösterebilir, bu nedenle teşhis zorlaşabilir. Bu nedenle hamilelerde hastalığın teşhisi titizlikle yapılmalıdır.
Apandisit Hakkında Merak Edilenler
Apandisit Nerede Bulunur?
Apandisit, karnın sağ alt kısmında bulunur ve kalın bağırsağın bir parçasıdır. İnce ve kalın bağırsağın birleşim yerinin alt kısmında, parmak şeklinde bir kese olarak yer alır. Bu konumu nedeniyle, apandisit ağrısı genellikle vücudun sağ tarafında hissedilir.
Apandisit Nasıl Teşhis Edilir?
Apandisit tanısı koymak için çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu süreç, özellikle benzer semptomlar gösteren diğer hastalıklarla karıştırılabileceğinden titizlik gerektirir. Teşhis için genel cerrahi bölümüne başvurulmalıdır.
Çocuklarda, fiziksel muayene ile birlikte gerekli görüldüğünde ultrason ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Yetişkinlerde ise hastanın öyküsü, semptomları, fiziksel muayene, kan testleri ve gerektiğinde ultrason veya bilgisayarlı tomografi ile tanı konulabilir.
Hamilelerde teşhis koymak daha zor olabilir. İleri görüntüleme teknikleri risk taşıdığından yalnızca ultrason kullanılabilir. Ancak hamilelik nedeniyle rahmin büyümesi ve apandisitin yer değiştirmesi, tanıyı zorlaştırabilir. Semptomlar arasında bulantı, ağrı, kusma ve kanda iltihap yükselmesi yer alabilir. Doktor, fiziksel muayene ile hastalığı tespit edebilir.
Apandisit Nasıl Tedavi Edilir?
Apandisit tedavisi, tanı konulmasının ardından başlar ve genellikle cerrahi müdahale gerektirir. Apandisit, karnın sağ tarafında batma hissi ile kendini belli eder ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Cerrahi tedavi, apandisitin çıkarılmasını içerir ve açık veya laparoskopik yöntemle gerçekleştirilebilir. Laparoskopik yöntem, daha az invaziv olduğu için iyileşme süreci daha hızlıdır. Eğer apandisit tedavi edilmezse, enfeksiyon ve apse riski artar.
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Komplikasyon oluşmazsa hasta bir gün içinde taburcu edilebilir.
- Açık ameliyat geçiren hastaların ağır işlerden uzak durması önemlidir.
- Ameliyat sonrası ağrı hissedilirse, doktorun önerdiği ağrı kesiciler kullanılmalıdır.
- Hastalar, gaz yapmayan yiyecekler tüketerek beslenmelerine dikkat etmelidir.