İşteBuDoktor Logo İndir

Vertigo Belirtileri Nelerdir? Hangi Uzmanlık Dalı Bakar ve Doğru Tanı Süreci

Vertigo Belirtileri Nelerdir? Hangi Uzmanlık Dalı Bakar ve Doğru Tanı Süreci

Ani ve şiddetli bir şekilde dünyanın etrafınızda döndüğünü hissettiğiniz, sanki bir teknede sallanıyormuş gibi dengenizi kaybettiğiniz anlar yaşadınız mı? Bu his, basit bir baş dönmesinden çok daha fazlası olabilir ve yaşam kalitenizi ciddi şekilde etkileyen bir durum olan vertigo belirtileri olarak karşımıza çıkabilir. Vertigo, aslında bir hastalık değil, altta yatan bir sağlık sorununun belirtisidir ve bu dönme hissi, sadece kendinizin değil, çevrenizdeki her şeyin hareket ettiğine dair bir yanılsamayı beraberinde getirir. Peki, bu rahatsız edici durumla karşılaştığımızda hangi uzmanlık dalı bakar ve doğru tanı süreci nasıl işler? Gelin, bu soruların cevaplarını detaylı bir şekilde inceleyelim.

Vertigo Nedir? Basit Bir Baş Dönmesinden Farkı

Vertigo, kişinin kendisinin veya çevresinin döndüğünü hissettiği yoğun bir dönme veya sallanma yanılsamasıdır. Sıradan baş dönmesinden farklı olarak, vertigo genellikle çok daha şiddetli ve rahatsız edicidir. Beynimiz, vücudumuzun dengesini sağlayan birçok farklı sistemden gelen bilgileri (gözler, iç kulak ve propriosepsiyon yani kas ve eklemlerden gelen duyular) işleyerek çalışır. Bu sistemlerden herhangi birinde bir aksaklık meydana geldiğinde vertigo ortaya çıkabilir.

Vertigo Belirtileri Nelerdir? Dikkat Edilmesi Gereken İşaretler

Vertigonun belirtileri, altta yatan nedene göre değişiklik gösterebilse de, bazı ortak işaretler mevcuttur. Bu belirtileri tanımak, doğru tanıya ulaşmada ilk adımdır.

Başlıca Vertigo Belirtileri

  • Yoğun Dönme Hissi: Kendinizin veya çevrenizin dönüyormuş gibi hissedilmesi, vertigonun en karakteristik belirtisidir. Bu his saniyeler sürebileceği gibi, saatlerce hatta günlerce de devam edebilir.
  • Denge Kaybı ve Sendeleme: Ayakta durmakta veya yürümekte zorlanma, düşme hissi.
  • Mide Bulantısı ve Kusma: Özellikle şiddetli vertigo ataklarında sıkça görülür.
  • Gözlerde İstemsiz Hareketler (Nistagmus): Gözlerin istemsiz, ritmik hareketler yapması, vertigonun objektif bir işaretidir.
  • İşitme Kaybı veya Kulak Çınlaması: Özellikle iç kulakla ilgili durumlarda (Meniere hastalığı gibi) eşlik edebilir.
  • Terleme ve Çarpıntı: Vertigo atağı sırasında ortaya çıkabilen otonom sinir sistemi tepkileridir.

Vertigo Çeşitlerine Göre Belirtiler

Vertigo, genellikle periferik (iç kulak kaynaklı) ve santral (beyin kaynaklı) olmak üzere iki ana gruba ayrılır. Her iki türün de kendine özgü belirti profilleri vardır:

  • Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo (BPPV): En sık görülen vertigo nedenidir. Başın belirli bir pozisyona getirilmesiyle tetiklenen, genellikle kısa süreli (saniyeler süren) ama şiddetli dönme atakları. Genellikle işitme kaybı veya çınlama eşlik etmez. Wikipedia'ya göre, bu tür vertigo iç kulaktaki kalsiyum karbonat kristallerinin yerinden oynamasıyla ilgilidir.
  • Meniere Hastalığı: Tekrarlayan vertigo atakları, işitme kaybı, kulakta dolgunluk hissi ve kulak çınlaması (tinnitus) ile karakterizedir. Ataklar genellikle 20 dakika ile birkaç saat arasında sürebilir.
  • Vestibüler Nörinit/Labirentit: Genellikle viral bir enfeksiyon sonrası ortaya çıkan, şiddetli, sürekli bir vertigo atağıdır. Mide bulantısı ve kusma sık görülür. Labirentit durumunda işitme kaybı da eşlik edebilir.
  • Santral Vertigo: Beyin sapı veya beyincik gibi merkezi sinir sistemi bölgelerindeki sorunlardan kaynaklanır. Genellikle daha hafif dönme hissine karşın, çift görme, konuşma bozukluğu, yutma güçlüğü, kol veya bacakta güçsüzlük gibi ciddi nörolojik belirtiler eşlik edebilir.

Vertigo İçin Hangi Uzmanlık Dalı Bakar? Doğru Adresleme

Vertigo şikayetiyle karşılaştığınızda, hangi doktora gitmeniz gerektiği konusunda kafa karışıklığı yaşayabilirsiniz. Genellikle ilk başvuru noktası aile hekimi olsa da, şikayetlerinize göre sizi doğru uzmana yönlendirecektir.

İlk Durak: Kulak Burun Boğaz (KBB) Uzmanlığı

Vertigo vakalarının büyük çoğunluğu iç kulakla ilgili sorunlardan kaynaklandığı için, Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanları bu alanda yetkin ana branşlardan biridir. BPPV, Meniere hastalığı, vestibüler nörinit gibi periferik vertigo nedenlerinin tanı ve tedavisini KBB doktorları üstlenir. İç kulaktaki denge organı ve işitme sistemi arasındaki yakın ilişki, KBB uzmanlığını bu konuda birincil adres yapar.

İkinci Durak: Nöroloji Uzmanlığı

Eğer vertigonun nedeni iç kulakla ilgili değil de beyin veya sinir sistemiyle ilişkiliyse, devreye Nöroloji uzmanları girer. Migrenöz vertigo, inme, tümörler, multipl skleroz gibi merkezi sinir sistemi hastalıkları vertigoya neden olabilir. Özellikle baş ağrısı, uyuşma, güçsüzlük, çift görme gibi nörolojik belirtilerin eşlik ettiği durumlarda nöroloji uzmanına başvurmak hayati önem taşır.

Ne Zaman Hangi Bölüme Gidilmeli?

Belirtileriniz daha çok kulakta dolgunluk, çınlama, işitme kaybı gibi şikayetlerle birlikteyse KBB uzmanına, ani gelişen şiddetli baş ağrısı, uyuşma, felç gibi nörolojik bulgularla birlikteyse bir nöroloji uzmanına başvurmanız önemlidir. İlk basamakta, aile hekiminiz size doğru yönlendirmeyi yapacaktır.

Vertigoda Doğru Tanı Süreci: Adım Adım Yaklaşım

Vertigonun doğru tanısı, etkili tedavi için kritik öneme sahiptir. Tanı süreci genellikle detaylı bir öykü alımı, fizik muayene ve çeşitli testleri içerir.

Detaylı Öykü Alma ve Fizik Muayene

Doktorunuz, vertigonun başlangıcı, süresi, sıklığı, tetikleyici faktörler (baş hareketleri gibi) ve eşlik eden diğer semptomlar hakkında detaylı sorular soracaktır. Geçmişteki sağlık durumunuz, kullandığınız ilaçlar da tanı için önemlidir. Fizik muayenede, denge testleri, göz hareketlerinin incelenmesi ve nörolojik değerlendirme yapılır.

Özel Testler ve Görüntüleme Yöntemleri

  • Dix-Hallpike Testi: Özellikle BPPV tanısı için yapılan, başın belirli pozisyonlara getirilmesiyle vertigonun tetiklenip tetiklenmediğini gözlemleyen bir testtir.
  • İşitme Testleri (Odyometri): Meniere hastalığı gibi iç kulak kaynaklı vertigo nedenlerinde işitme kaybı olup olmadığını belirlemek için yapılır.
  • Videonistagmografi (VNG) / Elektronistagmografi (ENG): Göz hareketlerini kaydederek iç kulak veya beyindeki denge sorunlarını tespit etmeye yardımcı olur.
  • Postürografi: Kişinin denge kontrolünü objektif olarak ölçen bir testtir.
  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) veya Bilgisayarlı Tomografi (BT): Santral vertigo şüphesi olduğunda, beyin tümörleri, inme veya diğer nörolojik lezyonları dışlamak için çekilebilir. Memorial Sağlık Grubu'na göre, bu görüntüleme yöntemleri özellikle merkezi sinir sistemi kaynaklı nedenlerin araştırılmasında kullanılır.

Ayırıcı Tanı ve Tedavi Planlaması

Yapılan tüm değerlendirmelerin ardından doktorunuz, vertigonun nedenini belirleyerek ayırıcı tanıyı koyar. Doğru tanıya ulaşıldığında, nedene yönelik kişiye özel bir tedavi planı oluşturulur. Bu plan, ilaç tedavisi, vestibüler rehabilitasyon egzersizleri, pozisyonel manevralar (örneğin Epley manevrası) veya nadiren cerrahi müdahaleyi içerebilir.

Sonuç

Vertigo, hayat kalitesini olumsuz etkileyen, ancak genellikle tedavi edilebilir bir durumdur. Vertigo belirtilerini tanımak ve bu belirtilerle karşılaştığınızda vakit kaybetmeden doğru uzmanlık dalına başvurmak, hem doğru tanıya ulaşmak hem de etkili bir tedavi sürecine başlamak için kritik öneme sahiptir. Unutmayın, yaşadığınız dönme hissi geçici bir rahatsızlıktan öte, vücudunuzun size gönderdiği önemli bir sinyal olabilir. Sağlığınız için bu sinyalleri dikkate alın ve uzman bir doktordan yardım almaktan çekinmeyin.

Son güncelleme:
Paylaş:

Kanser İçerikleri