Şema Kimyası: Aşkın Talihsiz Tanıdıklığı
Her çocuk oyun oynamaya, özgür olmaya, koşulsuz sevilmeye, kendimiz olmaya, duygularımızı özgürce ifade etmeye ihtiyaç duyar. Çocukluğumuzda bu ihtiyaçlar karşılanmamış ve bize acı verici olaylar yaşanmışsa kendimiz ve dünyaya ilgili olumsuz temel inançlar, düşünceler ve duygular geliştiririz. Bilincimizde yer olan bu uyumsuz duygu, düşünce ve inançlar erken dönem uyumsuz şemaları oluştururlar. Bu şemalar hayatımız boyunca tekrar eden olumsuz örüntüleri yaşamamıza sebep olurlar.
Şema Kimyası Nedir?
Kendini feda şeması olan kendisini ancak başkalarının ihtiyaç ve isteklerini yerine getirdiği zaman mutlu olacağı kişi bu şemanın yarattığı algının etkisinde onun ihtiyaçlarına önem vermeyen arkadaşlar, partnerler ve gerekli değeri göremediği işler seçerler. Ve bu tür duygusal ihtiyaçlarının karşılanmasını hakketmediğini düşünen şema sesini daha onaylatır.
Özellikle ilişkilerde bu kişiler daha narsistik eğilimleri yüksek, bencil, göz önünde olmayı seven her durumda kendi haklılık payını ortaya çıkarmaya çalışan haklılık şeması olan partnerler seçebilirler. Bu durum şema kimyası olarak adlandırılmaktadır. Şema kimyası bireyin kendisine duygusal olarak zarar verebileceği ortada olan bir kişiye yönelik yoğun romantik çekim duymasıdır. Önceden bahsedildiği gibi bireyler şemalarını onaylatan seçimler yaparlar. Bu tür şema kimyasına dayalı ilişkiler platonik temelli iş veya arkadaşlık ilişkileri olabilir .Bununla birlikte özellikle güvenli bağlanma kuramamış kişiler aynı zamanda ilişkide daha çok kaybetme eğilimindedirler. Bireyle birbirleri ile ilişkisinde çocuğun geçmişte gördüğü ebeveyn ilişkisini yaşayabilir, Ya da bir bağlanma figürü ile bozulmuş yaşantıyı bu ilişki üzerinden iyileştirmeye çalışılır.
Şema kimyası açısından bakıldığında kusurluluk şeması olan biri sürekli herkesi eleştiren mükemmeliyetçi bir kişi ile olabilir. Bu kişi ile sorunlu bir ilişki yaşasa da içten zaten eleştirilmeyi hakkettiğine inandığı için ve onun sevgisini kazandığında artık eleştirilecek bir durumu kalmadığına inandığı için kötü giden bir ilişkiye devam edebilir. Sürekli eleştirildiği ve mutsuz olduğu bu ilişkiyi bir gün partnerinin değişeceğine inanarak veya uzun süreli ilişki ise yapılan bunca emeğin boşa gidecek düşüncesi ile ilişkiye davam eder.
Şema kimyası başlangıçta elektrik hissi ,hoşlanma hissi gibi normal romantik duygularla karşılaşmak mümkün. Ancak şema kimyasında özellikle yoğun ve kısa çekimler yaşanır. Özellikle ilk bakışta aşkın şema kimyası ile yakından ilişkilidir. Tanışır tanışmaz yıllardır tanıdık gibi cümleler o ilişkide şema kimyasının göstergesidir. Kısa süreli tanıdığın birini yıllardır tanışıyormuş hissiniz o kişinin hal ve hareketlerinin size tanıdık gelmesinden kaynaklanmaktadır. Bir anda gelen yoğun çekim ve güven hissi bu talihsiz tanıdıklığın eseri olabilir.
Şema Terapide Şema Kimyası
Şema terapide devam ederken devam eden ilişkileri kalıplarının ele alınması, dürüstçe altta yatan ebeveynle kurulan ilişkinin incelenmesi, tamamlanmamış duygusal ihtiyaçların fark edilmesi gerekmektedir
