Vulva kanseri, kadın genital organlarının dış kısmını oluşturan vulvada gelişen nadir ama ciddi bir kanser türüdür. Bu tür kanserlerin erken teşhisi, tedavi başarısı için kritik öneme sahiptir. Çoğunlukla ileri yaşlarda görülmekle birlikte, risk faktörleri ve belirtileri hakkında bilgi sahibi olmak her yaştan kadın için hayati olabilir. Bu kapsamlı rehberimizde, vulva kanserinin belirtilerini, doğru tanı sürecini ve güncel tedavi yöntemlerini detaylı bir şekilde ele alacağız. Amacımız, farkındalığı artırmak ve doğru bilgiye erişimi kolaylaştırmaktır.

Vulva Kanseri Nedir?

Vulva kanseri, kadın dış genital organlarını oluşturan büyük ve küçük dudaklar, klitoris ve vajina girişini içeren bölgede ortaya çıkan kötü huylu tümörlerdir. Nadir görülen bir kanser türü olmasına rağmen, jinekolojik kanserlerin yaklaşık %3-5'ini oluşturur. Çoğu vulva kanseri, yassı hücreli karsinom tipindedir ve derinin üst tabakasından gelişir. Ancak, daha nadiren melanom, adenokarsinom veya sarkom gibi farklı türleri de görülebilir.

Bu kanserin gelişiminde çeşitli risk faktörleri rol oynar. En bilinen risk faktörlerinden biri, özellikle HPV tip 16 ve 18 gibi yüksek riskli tiplerin neden olduğu İnsan Papilloma Virüsü (HPV) enfeksiyonudur. Diğer risk faktörleri arasında ileri yaş (ortalama tanı yaşı 65-70), sigara kullanımı, liken skleroz gibi kronik vulvar deri hastalıkları ve HIV enfeksiyonu sayılabilir.

Vulva Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Vulva kanserinin belirtileri başlangıçta hafif ve önemsiz gibi görünebilir, bu nedenle çoğu zaman gözden kaçırılabilir. Ancak düzenli kendi kendine muayene ve farkındalık, erken teşhis için kilit rol oynar. İşte dikkat edilmesi gereken başlıca belirtiler:

• Kalıcı Kaşıntı veya Yanma: Özellikle uzun süreli ve tedavilere yanıt vermeyen kaşıntı, en yaygın belirtilerden biridir.
• Vulvada Ağrı veya Hassasiyet: Cinsel ilişki sırasında veya günlük aktivitelerde hissedilen rahatsızlık.
• Görülebilen Değişiklikler: Vulvada ortaya çıkan yeni bir kitle, yumru, şişlik veya siğil benzeri oluşumlar.
• Deri Renginde veya Dokusunda Değişiklikler: Kırmızımsı, beyaz veya koyu renkli lekeler, sertleşmiş veya kalınlaşmış deri alanları.
• Açık Yaralar veya Ülserler: İyileşmeyen yaralar veya kanayan bölgeler.
• Anormal Kanama veya Akıntı: Adet dışı veya menopoz sonrası dönemde vajinal kanama, kötü kokulu akıntı.
• Kasık Bölgesinde Şişlik: Lenf nodlarının büyümesine bağlı olarak kasıklarda hissedilen şişlik.

Bu belirtilerden herhangi birini fark ettiğinizde, vakit kaybetmeden bir jinekoloji uzmanına başvurmanız büyük önem taşır.

Tanı Süreci: Nasıl Teşhis Edilir?

Vulva kanserinin kesin tanısı, detaylı bir değerlendirme süreci gerektirir. Erken tanı, tedavinin başarısını doğrudan etkiler.

Fizik Muayene ve Öykü Alma

Doktorunuz öncelikle şikayetlerinizi dinleyecek ve tıbbi geçmişinizi sorgulayacaktır. Ardından vulva bölgesini dikkatlice inceleyerek herhangi bir anormal oluşum, renk değişikliği veya yara olup olmadığını kontrol edecektir. Gerekirse kasık lenf bezleri de elle muayene edilir.

Biyopsi

Vulva kanseri tanısının altın standardı biyopsidir. Şüpheli görünen alandan küçük bir doku örneği alınarak patoloji laboratuvarında mikroskop altında incelenir. Bu inceleme, kanser hücrelerinin varlığını, tipini ve agresifliğini belirler.

Görüntüleme Yöntemleri

Kanser tanısı konulduktan sonra, hastalığın yayılımını (evrelemesini) değerlendirmek için çeşitli görüntüleme testleri istenebilir. Bunlar arasında manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) ve bazen pozitron emisyon tomografisi (PET-BT) yer alır. Bu testler, kanserin çevre dokulara veya uzak organlara yayılıp yayılmadığını anlamak için kullanılır.

Vulva Kanserinde Tedavi Yöntemleri

Vulva kanserinin tedavisi, kanserin evresine, türüne, tümörün büyüklüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna göre kişiye özel olarak planlanır. Genellikle birden fazla tedavi yönteminin bir kombinasyonu uygulanır.

Cerrahi Tedavi

Vulva kanserinin birincil tedavi yöntemi cerrahidir. Ameliyatın amacı, tümörlü dokuyu ve çevresindeki sağlıklı bir miktar dokuyu tamamen çıkarmaktır. Uygulanan cerrahi yöntemler şunlardır:

• Parsiyel Vulvektomi: Sadece kanserli bölgenin çıkarılmasıdır. Küçük ve erken evre tümörlerde tercih edilir.
• Radikal Vulvektomi: Tüm vulvanın ve bazen klitorisin çıkarılmasıdır. Daha büyük veya yaygın tümörlerde uygulanır.
• Lenf Nodu Diseksiyonu: Kasık bölgesindeki lenf bezlerinin çıkarılmasıdır. Kanser hücrelerinin lenf nodlarına yayılıp yayılmadığını kontrol etmek ve varsa bunları temizlemek amacıyla yapılır. Sentinel lenf nodu biyopsisi ise tümörün ilk ulaşacağı lenf nodunu bulup sadece onu çıkararak gereksiz lenf nodu çıkarılmasını önleyen bir yöntemdir.

Radyoterapi

Yüksek enerjili ışınlar kullanılarak kanser hücrelerinin yok edilmesi veya büyümesinin durdurulmasıdır. Cerrahi öncesi tümörü küçültmek, cerrahi sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek veya ameliyat edilemeyen durumlarda ana tedavi olarak kullanılabilir.

Kemoterapi

Kanser hücrelerini öldürmek için ilaçların kullanılmasıdır. Genellikle ileri evre kanserlerde veya diğer tedavi yöntemleriyle birlikte, özellikle radyoterapiyle eş zamanlı olarak tercih edilir.

Hedefe Yönelik Tedaviler ve İmmünoterapi

Bu yeni nesil tedaviler, kanser hücrelerinin belirli özelliklerini hedef alarak veya vücudun kendi bağışıklık sistemini kansere karşı savaşmaya teşvik ederek etki eder. Daha çok ileri evre veya tekrarlayan kanserlerde gündeme gelebilir.

Tedavi seçenekleri hakkında daha detaylı bilgi için Jinekolojik Onkoloji Derneği'nin ilgili sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

Korunma ve Erken Teşhisin Önemi

Vulva kanserinden tamamen korunmak her zaman mümkün olmasa da, riski azaltmak ve erken teşhis şansını artırmak için yapılabilecek önemli adımlar vardır:

• HPV Aşısı: HPV'ye karşı aşı olmak, özellikle genç yaşlarda (9-26 yaş arası önerilir), HPV ile ilişkili vulva kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.
• Düzenli Jinekolojik Muayeneler: Yılda bir kez yapılan rutin kontroller, potansiyel sorunların erken fark edilmesine yardımcı olur.
• Kendi Kendine Muayene: Düzenli olarak vulva bölgesini ayna yardımıyla kontrol etmek, olası değişiklikleri erken fark etmenizi sağlar. Herhangi bir yeni kitle, yara, renk değişikliği veya kaşıntı gibi belirtilerde doktora başvurulmalıdır.
• Sigaradan Kaçınmak: Sigara, birçok kanser türü gibi vulva kanseri riskini de artırır.
• Kronik Vulvar Hastalıkların Takibi: Liken skleroz gibi durumları olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolünde olması önemlidir.

Unutmayın, erken teşhis hayat kurtarır. Vulva kanseri, erken evrede yakalandığında tedavi başarısı oldukça yüksektir. Vücudunuzdaki değişikliklere karşı duyarlı olmak, düzenli sağlık kontrollerinizi aksatmamak ve şüpheli durumlarda profesyonel yardım almak, sağlıklı bir yaşam sürmenin en temel yollarıdır.