Mesane sarkması (sistosel olarak da bilinir) ve idrar kaçırma (üriner inkontinans) kadınlarda sıkça görülen ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen pelvik taban rahatsızlıklarıdır. Bu iki durumun sıklıkla bir arada görülmesi, akıllara önemli bir soruyu getiriyor: Mesane sarkması ve idrar kaçırma ameliyatı birlikte yapılır mı? Bu kapsamlı makalede, bu sorunun cevabını detaylarıyla irdeleyecek, her iki durumun tedavisinde uygulanan kombine cerrahi yaklaşımları, ameliyat yöntemlerini ve bilmeniz gerekenleri ele alacağız.

Mesane Sarkması (Sistosel) Nedir?

Mesane sarkması, rahmi ve mesaneyi yerinde tutan pelvik taban kasları ve bağ dokusunun zayıflaması sonucu mesanenin vajina içine doğru sarkması durumudur. Tıbbi adıyla sistosel olarak bilinen bu durum, genellikle doğumlar, kronik kabızlık, ağır kaldırma gibi faktörlerle ilişkilidir.

Nedenleri ve Belirtileri

• Nedenleri: Zorlu doğumlar, menopozla birlikte azalan östrojen, kronik öksürük, obezite, genetik yatkınlık ve yaşlanma en yaygın nedenler arasındadır.
• Belirtileri: Vajinada dolgunluk veya basınç hissi, idrar yaparken zorlanma, tam boşalamama hissi, cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ve bazen pelvik ağrı görülebilir.

Daha fazla bilgi için Wikipedia'daki Sistosel maddesini ziyaret edebilirsiniz.

İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Nedir?

İdrar kaçırma, istemsiz idrar sızıntısı durumudur. Kadınlarda oldukça yaygın olup, sosyal ve hijyenik sorunlara yol açabilir. Çeşitli tipleri bulunmaktadır.

Çeşitleri ve Nedenleri

• Stres İnkontinansı: Öksürme, hapşırma, gülme, egzersiz veya ağır kaldırma gibi karın içi basıncı artıran durumlarda idrar kaçırma. Bu, genellikle pelvik taban kaslarının ve üretrayı destekleyen dokuların zayıflamasıyla ilişkilidir.
• Sıkışma İnkontinansı (Urge İnkontinans): Ani ve şiddetli bir idrar yapma isteğinin ardından tuvalete yetişemeden idrar kaçırma. Bu durum, mesanenin aşırı aktif kasılmasıyla ilgilidir.
• Karışık Tip İnkontinans: Hem stres hem de sıkışma inkontinansı belirtilerinin bir arada görülmesi.

Bu konuda daha detaylı bilgiye Wikipedia'daki Üriner İnkontinans sayfasından ulaşabilirsiniz.

Neden Birlikte Görülürler? Ortak Bir Köken mi Var?

Mesane sarkması ve idrar kaçırma, genellikle pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflaması sonucu ortaya çıkan durumlardır. Bu ortak köken nedeniyle, birinin varlığı diğerinin riskini artırabilir veya ikisi aynı anda ortaya çıkabilir. Her iki durum da pelvik taban fonksiyon bozukluğunun farklı tezahürleridir.

• Pelvik Taban Zayıflığı: Doğum, yaşlanma ve hormonal değişiklikler gibi faktörler, mesane, rahim ve bağırsakları destekleyen pelvik taban kaslarını ve bağlarını zayıflatabilir. Bu zayıflık hem organların sarkmasına hem de idrar kontrol mekanizmasının bozulmasına yol açar.
• Mekanik Etkileşim: Mesanenin sarkması, üretranın açısını değiştirebilir ve bu da stres inkontinansına yol açabilir. Bazen de sarkma o kadar ilerler ki, idrar akışını engelleyerek paradoksal olarak idrar kaçırmayı maskeleyebilir.

Mesane Sarkması ve İdrar Kaçırma Ameliyatı Birlikte Yapılır mı?

Evet, çoğu durumda mesane sarkması ve idrar kaçırma ameliyatı birlikte yapılabilir. Hatta birçok jinekolog ve ürolog, her iki durumun birlikte teşhis edildiği hastalarda kombine cerrahiyi önerebilir. Bu yaklaşımın hem avantajları hem de dikkate alınması gereken bazı yönleri bulunmaktadır.

Ortak Ameliyatın Avantajları

• Tek Cerrahî Girişim: Hastanın tek bir anestezi ve iyileşme süreci geçirmesi, genel olarak daha az travmatik olabilir.
• Kapsamlı Çözüm: Her iki sorunun da aynı anda ele alınması, hastanın yaşam kalitesini daha hızlı ve etkili bir şekilde artırabilir.
• Daha Az Risk: İki ayrı ameliyatın getireceği iki ayrı anestezi ve ameliyat riski yerine tek bir cerrahi ile riskler minimize edilebilir.

Ortak Ameliyatın Dezavantajları / Dikkate Alınması Gerekenler

• Daha Uzun Ameliyat Süresi: İki prosedürün birleşmesi ameliyat süresini uzatabilir.
• Daha Kapsamlı İyileşme Süreci: Tek bir prosedüre kıyasla iyileşme süreci biraz daha zorlayıcı veya uzun olabilir.
• Komplikasyon Riski: Her cerrahi işlemde olduğu gibi, kombine ameliyatta da enfeksiyon, kanama, ağrı gibi komplikasyon riskleri mevcuttur.

Birlikte Yapılan Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?

Kombine cerrahi yaklaşımlar, genellikle sarkmanın onarımı ile idrar kaçırma için uygulanan askı ameliyatlarının birleştirilmesini içerir.

• Sistosel Onarımı (Ön Kolporafi): Vajinal yoldan yapılan bu ameliyatta, vajina ön duvarı kesilerek mesane eski yerine yerleştirilir ve destekleyici dokular güçlendirilir.
• Mid-Üretral Askı Ameliyatları (TOT/TVT): Stres tipi idrar kaçırma için en sık uygulanan yöntemlerdir. Sentetik bir bant (mesh) üretranın altına yerleştirilerek idrar kanalına destek sağlar ve karın içi basınç arttığında kapanmasına yardımcı olur. Bu askılar genellikle küçük kesilerle yerleştirilir.
• Diğer Kombine Yaklaşımlar: Bazı durumlarda laparoskopik veya robotik cerrahi ile de sarkma onarımı ve idrar kaçırma tedavisi aynı anda yapılabilir. Seçilecek yöntem, hastanın genel sağlık durumu, sarkmanın derecesi ve idrar kaçırmanın tipi gibi faktörlere bağlıdır.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ameliyat sonrası süreç, başarılı bir iyileşme için kritik öneme sahiptir. Hastanede genellikle birkaç gün kalınır ve taburcu olduktan sonra evde dikkat edilmesi gerekenler vardır.

Hastanede Kalış ve İlk Günler

• Ağrı yönetimi, enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik kullanımı ve erken mobilizasyon (hareketlenme) teşvik edilir.
• İdrar sondası genellikle birkaç günlüğüne takılı kalabilir.

Evde İyileşme ve Aktiviteler

• Ameliyat sonrası ilk 6-8 hafta boyunca ağır kaldırmaktan, zorlu egzersizlerden ve kabızlıktan kaçınılmalıdır.
• Doktorun önerdiği pelvik taban egzersizlerine (Kegel egzersizleri) devam etmek, iyileşme sürecini destekleyebilir.
• Yeterli sıvı alımı ve lifli gıdalarla beslenme kabızlığı önlemede yardımcı olacaktır.
• Cinsel ilişkiye ne zaman başlanabileceği doktor tarafından belirlenmelidir.

Muhtemel Komplikasyonlar ve Yönetimi

Ameliyat sonrası enfeksiyon, kanama, mesane veya bağırsak yaralanması, mesh erozyonu veya idrar yapmada zorluk gibi komplikasyonlar nadiren görülebilir. Bu tür durumlarda derhal doktor ile iletişime geçmek önemlidir.

Uzun Vadeli Başarı ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Ameliyatların başarı oranları genellikle yüksektir. Ancak uzun vadeli başarı için kilo kontrolü, sigarayı bırakma, kabızlıktan kaçınma ve düzenli pelvik taban egzersizleri gibi yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir.

Kimler Bu Ameliyat İçin Uygun Adaydır?

Kombine ameliyat için uygun adaylar genellikle:

• Hem semptomatik mesane sarkması hem de idrar kaçırma şikayeti olan kadınlardır.
• Cerrahi dışı tedavi yöntemlerinden fayda görmemiş veya cerrahiye uygun genel sağlık durumuna sahip hastalardır.
• Gebelik planı olmayan veya tamamlamış olan kadınlar tercih edilir, zira yeni bir gebelik ameliyatın sonuçlarını olumsuz etkileyebilir.

Her hastanın durumu farklı olduğu için, en doğru kararı vermek adına mutlaka bir ürojinekolog veya kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır.

Sonuç

Mesane sarkması ve idrar kaçırma şikayetleri kadınların yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren, ancak günümüzde modern cerrahi tekniklerle etkili bir şekilde tedavi edilebilen durumlardır. Bu iki durumun birlikte ameliyat edilmesi, tek bir cerrahi girişimle kapsamlı bir çözüm sunarak hastaların iyileşme sürecini optimize edebilir. Önemli olan, kişiye özel bir değerlendirme ile en uygun tedavi planının belirlenmesi ve ameliyat sonrası süreçte doktorun tavsiyelerine harfiyen uyulmasıdır. Unutmayın, doğru tedavi ve özenli bir iyileşme süreciyle daha konforlu bir yaşama adım atmanız mümkün.