Kalp krizi sonrası veya koroner arter hastalığı tedavisinde kullanılan stentler, kalbimizi besleyen damarların açık kalmasını sağlayan küçük ama hayati öneme sahip cihazlardır. Ancak bazen, çeşitli nedenlerle bu stentlerde tıkanıklık meydana gelebilir. Stent tıkanıklığı, yeniden bir kalp krizine yol açabilecek ciddi bir durumdur ve belirtilerini tanımak, acil durum anında doğru ve hızlı hareket etmek hayati önem taşır. Bu makalede, stent tıkanıklığının belirtileri nelerdir, neden ortaya çıkar ve böyle bir durumda ne yapılmalı sorularına kapsamlı yanıtlar bulacaksınız.

Stent Tıkanıklığı Neden Oluşur?

Stentler, genellikle damar iç yüzeyine yerleştirildikten sonra zamanla damar dokusuyla bütünleşir. Ancak bazı durumlarda, stent içinde veya kenarlarında yeni daralmalar (restenoz) ya da kan pıhtısı oluşumu (stent trombozu) meydana gelebilir. Bu durumlar, stent tıkanıklığına yol açan başlıca nedenlerdir. Koroner arter hastalığının ilerlemesi, stent sonrası ilaçların düzenli kullanılmaması, diyabet gibi yandaş hastalıklar ve sigara içiciliği gibi faktörler, stent tıkanıklığı riskini artırabilir.

Stent Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Stent tıkanıklığı belirtileri genellikle klasik kalp krizi belirtilerine benzerdir. Bu belirtileri iyi tanımak, müdahale süresi açısından kritik öneme sahiptir.

Tipik Kalp Krizi Belirtileri

• Şiddetli Göğüs Ağrısı: Genellikle göğüs ortasında hissedilen, sıkıştırıcı, baskılayıcı veya ezici tarzda bir ağrıdır. Bu ağrı, dinlenmekle geçmez ve şiddeti giderek artabilir.
• Ağrının Yayılımı: Göğüs ağrısı; sol kola, çeneye, boyna, sırta veya mideye doğru yayılabilir.
• Nefes Darlığı: Eforla veya istirahatte ortaya çıkan ani ve şiddetli nefes darlığı hissi.
• Terleme ve Soğuk Terleme: Aşırı ve ani terleme, genellikle soğuk terlemeyle birlikte görülür.
• Mide Bulantısı, Kusma veya Hazımsızlık: Bazen kalp krizi, mide rahatsızlığı gibi algılanabilir.
• Bayılma veya Baş Dönmesi: Tansiyon düşüşüne bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Atipik Belirtiler

Bazı durumlarda, özellikle kadınlarda, yaşlılarda veya diyabet hastalarında belirtiler daha atipik (tipik olmayan) olabilir. Bu durumlar daha hafif veya farklı hissedilebilir:

• Ani yorgunluk ve halsizlik
• Nedensiz sırt veya çene ağrısı
• Uyku bozuklukları
• Belirsiz karın ağrısı veya hazımsızlık

Bu atipik belirtiler, stent tıkanıklığını teşhis etmeyi zorlaştırabilir, bu yüzden stent takılı olan kişilerin kendilerini iyi tanımaları ve olağandışı her durumu ciddiye almaları önemlidir.

Acil Durumda Ne Yapılmalı?

Stent tıkanıklığı belirtileri gösterdiğinizde zaman kaybetmeden hareket etmek, kalıcı hasarı önlemek ve hayat kurtarmak için hayati önem taşır. Herhangi bir şüphede dahi, tereddüt etmeyin.

Zaman Kaybetmeden Tıbbi Yardım Arayın

• Hemen 112'yi Arayın: Eğer kendinizde veya yakınınızda stent tıkanıklığı belirtileri fark ederseniz, derhal 112 Acil Servisi arayın. Kendi aracınızla hastaneye gitmeye çalışmak yerine, ambulans beklemeniz daha güvenlidir. Ambulans ekibi, ilk müdahaleyi olay yerinde yapabilir ve sizi en uygun hastaneye ulaştırabilir.
• Yakınlarınızı Bilgilendirin: Yalnızsanız, güvendiğiniz birine veya komşunuza durumu bildirin.

Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

• Sakin Kalmaya Çalışın: Panik, durumu daha kötüleştirebilir. Derin nefes alarak sakinleşmeye çalışın.
• Dinlenin: Herhangi bir fiziksel aktiviteden kaçının. Oturun veya uzanın.
• Nitrogliserin Kullanımı: Eğer doktorunuz size nitrogliserin tablet veya sprey reçete ettiyse ve göğüs ağrınız varsa, doktorunuzun talimatları doğrultusunda kullanın. Ancak, bu durum acil servisi aramaktan sizi alıkoymamalıdır.
• Aspirin: Doktorunuz daha önce bu yönde bir tavsiye verdiyse, çiğnenebilir aspirin alabilirsiniz. Ancak emin değilseniz, doktorunuza danışmadan ilaç kullanmayın.
• Yemek Yemeyin veya Su İçmeyin: Acil bir işlem gerekebilir, bu nedenle midenizin boş olması önemlidir.
• Hastaneye Kendiniz Gitmeyin: Yukarıda belirtildiği gibi, ambulansla gitmek en güvenli seçenektir.

Erken tanı ve müdahale, stent tıkanıklığı nedeniyle oluşabilecek kalp kası hasarını en aza indirgemek için kritik öneme sahiptir. Türk Kardiyoloji Derneği gibi kuruluşlar, kalp sağlığı konusunda toplumu bilinçlendirme çalışmalarını sürdürmektedir.

Sonuç

Stent tıkanıklığı, kalıcı hasarlara veya hayati tehlikeye yol açabilecek ciddi bir durumdur. Ancak belirtilerini iyi bilmek ve acil bir durumda doğru adımları atmak, bu riskleri önemli ölçüde azaltabilir. Stent takılmış kişilerin ve yakınlarının, yukarıda bahsedilen belirtilere karşı her zaman uyanık olması, düzenli doktor kontrollerini aksatmaması ve sağlıklı yaşam alışkanlıklarını sürdürmesi büyük önem taşımaktadır. Unutmayın, şüphe duyduğunuz her an profesyonel tıbbi yardım almak, hayatınızı kurtarabilir.