Milyonlarca kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla ortaya çıkar. Genellikle diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri veya ilaçlarla kontrol altına alınabilen bu durum, bazı durumlarda daha ciddi bir yaklaşım gerektirebilir. İşte tam da bu noktada reflü cerrahisi, yani fundoplikasyon, bir seçenek olarak karşımıza çıkar. Peki, bu reflü ameliyatı kimler için uygundur? Hangi durumlarda cerrahi müdahale düşünülmelidir? Bu makalede, GÖRH tedavisinde fundoplikasyonun rolünü, kimler için ideal bir çözüm olabileceğini ve bilmeniz gerekenleri ele alacağız.

Reflü (Gastroözofageal Reflü Hastalığı) Nedir?

Gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH), mide ile yemek borusu arasındaki kapakçık sisteminin (alt özofagus sfinkteri) düzgün çalışmaması sonucu mide asidinin, safra ve yiyeceklerin yemek borusuna geri kaçmasıdır. Bu durum, yemek borusunda tahriş, iltihaplanma ve zamanla ciddi hasarlara yol açabilir. En sık görülen belirtileri göğüs arkasında yanma hissi (pirozis) ve ağıza acı su gelmesidir. Tedavi edilmezse, kronik öksürük, ses kısıklığı, astım benzeri semptomlar ve hatta yemek borusu kanseri öncüsü olabilen Barrett özofagusu gibi komplikasyonlara yol açabilir.

Fundoplikasyon Nedir ve Nasıl Yapılır?

Fundoplikasyon, mide fıtığı veya şiddetli reflü semptomları olan hastalarda uygulanan cerrahi bir işlemdir. Temel amacı, mide fıtığı varsa onu onarmak ve yemek borusu ile mide arasındaki kapakçık mekanizmasını güçlendirerek asit reflüsünü engellemektir. Bu operasyonda, midenin üst kısmı (fundus) yemek borusunun alt kısmının etrafına sarılarak yeni bir kapakçık oluşturulur. Çoğunlukla laparoskopik (kapalı) yöntemle, yani küçük kesilerden girilerek yapılır. Bu sayede iyileşme süreci daha hızlı ve ağrı daha az olur. Nissen fundoplikasyonu en yaygın tür olup, mide 360 derece sarılır. Daha az sarma (örneğin Toupet fundoplikasyonu) yapılan türleri de mevcuttur.

Reflü Cerrahisi (Fundoplikasyon) Kimler İçin Uygundur?

Reflü ameliyatı, her reflü hastası için ilk tercih değildir. Genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda gündeme gelir. İşte fundoplikasyon için potansiyel adaylar:

İlaç Tedavisine Yanıt Vermeyen Hastalar

Proton pompa inhibitörleri (PPI) gibi güçlü asit baskılayıcı ilaçlara rağmen reflü semptomları devam eden veya ilaçları bıraktığında semptomları hızla geri dönen kişiler, cerrahi adayı olabilirler.

Ciddi Komplikasyonlar Gelişenler

Yemek borusunda şiddetli iltihaplanma (özofajit), ülserler, daralma (striktür) veya Barrett özofagusu gibi komplikasyonlar gelişen hastalar için reflü cerrahisi önemli bir seçenek haline gelir. Bu durumlar, uzun vadede daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Uzun Süreli İlaç Kullanmak İstemeyenler

Özellikle genç yaştaki hastalar, reflü ilaçlarını ömür boyu kullanmak istemeyebilirler. İlaçların olası yan etkilerinden kaçınmak ve kalıcı bir çözüm arayanlar için fundoplikasyon bir seçenek olabilir.

Yapısal Bozuklukları Olanlar

Büyük bir mide fıtığı (hiatal herni) varlığı, kapakçık sisteminin düzgün çalışmasını engelleyerek reflüye neden olabilir. Bu gibi yapısal sorunları olan hastalar, genellikle cerrahiden büyük fayda görürler. Reflü cerrahisi, aynı zamanda mide fıtığının onarımını da içerir.

Atipik Semptomları Olanlar

Bazı hastalarda reflü, göğüs ağrısı, kronik öksürük, astım alevlenmeleri, ses kısıklığı, boğazda takılma hissi gibi atipik semptomlarla kendini gösterebilir. Bu semptomların reflü ile ilişkisi detaylı araştırmalarla kanıtlandığında, cerrahi tedavi bir rahatlama sağlayabilir.

Reflü Ameliyatının Avantajları ve Riskleri

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, reflü ameliyatının da hem avantajları hem de potansiyel riskleri bulunmaktadır.

Avantajları

• Semptomlarda kalıcı iyileşme sağlama potansiyeli.
• İlaç bağımlılığını azaltma veya tamamen ortadan kaldırma.
• Yemek borusundaki komplikasyon riskini düşürme.
• Yaşam kalitesinde belirgin artış.

Riskleri

• Her cerrahi işlemde olduğu gibi enfeksiyon, kanama gibi genel riskler.
• Yutma güçlüğü (disfaji) veya yemek yeme sırasında rahatsızlık hissi.
• Gaz şişkinliği sendromu (gaz çıkarma güçlüğü).
• Nadiren de olsa, ameliyatın etkisinin zamanla azalması ve semptomların geri dönmesi.

Sonuç

Reflü cerrahisi (fundoplikasyon), özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen, ciddi komplikasyonları olan veya uzun süreli ilaç kullanımından kaçınmak isteyen GÖRH hastaları için etkili ve kalıcı bir çözüm sunabilir. Ancak bu büyük bir karar olup, her hastanın durumu özel olarak değerlendirilmelidir. En doğru kararı vermek için mutlaka gastroenteroloji uzmanı ve genel cerrah ile detaylı bir görüşme yapmalı, tüm risk ve faydaları açıkça anlamalısınız. Unutmayın, sağlıklı bir yaşam için doğru teşhis ve kişiye özel tedavi planı esastır.