Günümüzde kalp ve damar hastalıkları, dünya genelinde önde gelen sağlık sorunlarından biri olmaya devam ediyor. Özellikle koroner arter hastalığı, kalbi besleyen damarlarda daralma veya tıkanıklık oluşmasıyla ortaya çıkarak ciddi sağlık riskleri taşıyabiliyor. Bu tür durumlarda, tıkalı damarları açmak ve kan akışını yeniden sağlamak için uygulanan yöntemlerden biri de Perkütan Koroner Girişim (PKG) olarak biliniyor. Halk arasında anjiyo ve stent takılması olarak da ifade edilen bu müdahale, birçok hastanın yaşam kalitesini artırarak uzun ve sağlıklı bir ömür sürmesine yardımcı oluyor. Ancak bu önemli Perkütan Koroner Girişim öncesi ve sonrası süreçlerin doğru bir şekilde anlaşılması ve yönetilmesi, tedavinin başarısı ve hastanın iyileşmesi için kritik öneme sahip. Peki, bu süreçte nelere dikkat etmek gerekiyor?

PKG Nedir ve Neden Yapılır?

Perkütan Koroner Girişim (PKG), koroner arter hastalığına bağlı olarak daralan veya tamamen tıkanan kalp damarlarının balon ve/veya stent yardımıyla genişletilmesi işlemidir. Bu işlem genellikle lokal anestezi altında, bilek veya kasık bölgesindeki bir atardamardan girilerek gerçekleştirilir. Temel amacı, kalbin yeterli oksijen ve besin maddesi almasını sağlayarak göğüs ağrısı (anjina) gibi semptomları gidermek ve kalp krizi riskini azaltmaktır.

Perkütan Koroner Girişim Öncesi Hazırlıklar

PKG kararı alındıktan sonra, işlemin güvenli ve başarılı bir şekilde tamamlanması için birtakım hazırlıkların yapılması gerekir. Bu süreç, hastanın genel sağlık durumunun değerlendirilmesini ve olası risk faktörlerinin minimize edilmesini içerir.

Doktorunuzla Görüşme ve Tıbbi Geçmiş

İşlem öncesinde doktorunuzla kapsamlı bir görüşme yapmanız büyük önem taşır. Mevcut rahatsızlıklarınız, kullandığınız ilaçlar (özellikle kan sulandırıcılar, diyabet ilaçları), alerjileriniz ve önceki cerrahi müdahaleleriniz hakkında eksiksiz bilgi vermelisiniz. Doktorunuz, işlem öncesinde bazı kan testleri, elektrokardiyogram (EKG) ve ekokardiyografi gibi tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler, kalbinizin durumu ve genel sağlık profiliniz hakkında önemli bilgiler sunar.

İlaç Kullanımı ve Beslenme Düzenlemeleri

Kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız, doktorunuzun talimatları doğrultusunda işlemden belirli bir süre önce bu ilaçları kesmeniz veya dozunu ayarlamanız gerekebilir. Diyabet hastalarının kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmaları ve doktorlarıyla ilaç düzenlemeleri hakkında konuşmaları önemlidir. Ayrıca, işlemden önceki gece belirli bir saatten sonra yemek yemeyi veya su içmeyi bırakmanız istenecektir. Bu talimatlara kesinlikle uyun.

Hastaneye Yatış Süreci

Genellikle işlemden bir gün önce veya işlem günü hastaneye yatış yapılır. Hastanede hemşireler tarafından gerekli hazırlıklar (damar yolu açılması, tıraş vb.) tamamlanır. Bu süreçte sorularınızı sormaktan çekinmeyin ve endişelerinizi sağlık ekibiyle paylaşın.

Operasyon Anı ve Sonrası İlk Saatler

PKG işlemi genellikle 30 dakika ile birkaç saat arasında sürebilir. İşlem sonrası ilk saatler, hastanın yakın takibi ve istirahati açısından kritik bir dönemdir.

İşlem Sırasında Neler Olur?

İşlem lokal anestezi altında yapıldığından uyanık olacaksınız, ancak herhangi bir ağrı hissetmezsiniz. Kateter adı verilen ince bir tüp, kasık veya bilekteki damardan kalbe kadar ilerletilir. Bu sırada röntgen görüntüleri eşliğinde kontrast madde verilerek tıkalı damarlar belirlenir. Tıkanıklık tespit edildiğinde, balon kateter ile damar genişletilir ve genellikle damarın açık kalmasını sağlamak için bir stent yerleştirilir.

İşlem Sonrası İzlem ve Bakım

İşlem bittikten sonra, kateterin girdiği bölgedeki kanamayı önlemek için baskı uygulanır ve bir süre yatak istirahati önerilir. Kasık bölgesinden yapılan girişimlerde genellikle 4-6 saat, bilek bölgesinden yapılan girişimlerde ise daha kısa süreli bir istirahat gerekebilir. Bu süre zarfında tansiyonunuz, nabzınız ve kateter bölgesindeki durumunuz düzenli olarak kontrol edilir. Doktorunuzun önerdiği süre boyunca dinlenmeniz ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınmanız önemlidir.

Perkütan Koroner Girişim Sonrası Uzun Dönem Yaşam

Perkütan Koroner Girişim, tıkalı damarı açarak semptomları hafifletse de, altta yatan kalp hastalığı devam eder. Bu nedenle, işlem sonrası yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli takip, uzun vadeli sağlık açısından hayati önem taşır.

İlaç Tedavisine Uyum

Stent takıldıktan sonra, damarın yeniden tıkanmasını veya pıhtı oluşumunu engellemek için doktorunuzun reçete ettiği ilaçları düzenli olarak kullanmanız şarttır. Bu ilaçlar genellikle kan sulandırıcıları ve kolesterol düşürücü statinleri içerir. İlaçlarınızı asla kendi başınıza kesmeyin veya dozunu değiştirmeyin. Herhangi bir yan etki veya endişeniz olursa doktorunuza danışın.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Beslenme ve Egzersiz

Sağlıklı bir diyet benimsemek, kalp sağlığınızı korumanın temelidir. Doymuş yağlar, trans yağlar ve kolesterol açısından fakir, sebze, meyve, tam tahıllar ve yağsız proteinler açısından zengin bir beslenme düzeni oluşturun. Tuz ve şeker tüketimini sınırlayın. Doktorunuzun onayıyla düzenli egzersiz yapmak da kalp sağlığınız için çok faydalıdır. Haftanın çoğu günü, orta yoğunlukta 30 dakikalık tempolu yürüyüşler veya benzeri aktiviteler hedefleyebilirsiniz.

Düzenli Kontroller ve Takip

PKG sonrası düzenli kardiyoloji kontrolleri büyük önem taşır. Doktorunuz, iyileşme sürecinizi takip edecek, ilaçlarınızı ayarlayacak ve gerekirse ek testler isteyebilir. Bu kontroller, olası sorunların erken teşhis edilmesine ve önlenmesine yardımcı olur.

Risk Faktörlerinin Yönetimi

Kalp hastalığı risk faktörleri olan yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve sigara kullanımı gibi durumların kontrol altında tutulması hayati öneme sahiptir. Sigarayı bırakmak, kan basıncını ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak, diyabeti yönetmek ve sağlıklı kiloyu korumak, kalbinizin sağlığı için yapabileceğiniz en iyi şeylerdendir. Daha fazla bilgi ve destek için Türk Kardiyoloji Derneği gibi güvenilir kaynaklardan faydalanabilirsiniz.

Olası Komplikasyonlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

PKG genellikle güvenli bir işlem olsa da, her tıbbi müdahalede olduğu gibi bazı riskleri vardır. Bunlar arasında kanama, enfeksiyon, kontrast maddeye alerjik reaksiyon, böbrek fonksiyonlarında bozulma veya çok nadiren kalp krizi veya felç riski bulunur. İşlem sonrası göğüs ağrısı, nefes darlığı, kateter bölgesinde şiddetli ağrı, şişlik, kızarıklık veya ateş gibi belirtiler yaşarsanız derhal doktorunuza başvurmalısınız.

Sonuç

Perkütan Koroner Girişim (PKG), koroner arter hastalığı olan birçok hasta için hayat kurtarıcı ve yaşam kalitesini artırıcı bir tedavidir. Ancak bu sürecin başarısı, yalnızca işlemin kendisiyle sınırlı değildir. İşlem öncesindeki titiz hazırlık, işlem sonrası yakın takip ve özellikle de uzun vadeli yaşam tarzı değişikliklerine uyum, tedavinin kalıcı etkilerini sağlamak adına vazgeçilmezdir. Unutmayın, kalp sağlığınız sizin en değerli varlığınızdır ve onun için atacağınız her adım, daha uzun ve sağlıklı bir yaşamın kapılarını aralayacaktır. Doktorunuzla yakın iletişimde kalarak, onun önerilerine harfiyen uyarak ve sağlıklı alışkanlıkları benimseyerek bu zorlu süreci başarıyla atlatabilir ve yeni bir hayata merhaba diyebilirsiniz.