Göz sağlığımızın sessiz düşmanlarından biri olan glokom, genellikle yüksek göz içi basıncı nedeniyle optik sinire zarar vererek zamanla kalıcı görme kaybına yol açabilen ciddi bir durumdur. Erken teşhis ve etkili tedavi, glokomun ilerlemesini yavaşlatmak ve görme yeteneğini korumak için hayati önem taşır. Göz damlaları ilk basamak tedavi olarak sıklıkla kullanılsa da, bazı durumlarda ya yeterli olmayabilir ya da yan etkileri nedeniyle tercih edilmeyebilir. İşte tam bu noktada, modern tıp dünyasının sunduğu yenilikçi çözümlerden biri olan lazer glokom tedavileri devreye girer. Özellikle SLT (Selektif Lazer Trabeküloplasti) ve MLT (Mikropuls Lazer Trabeküloplasti) yöntemleri, glokom yönetiminde önemli alternatifler sunar. Peki, bu lazer glokom tedavileri kimler için uygundur ve göz tansiyonu tedavisinde nasıl bir rol oynarlar?

Glokom Nedir ve Neden Tedavi Edilmelidir?

Glokom, göz içindeki sıvının dışarı akışını sağlayan drenaj sistemindeki bozukluk nedeniyle göz içi basıncının (GİB) artmasıyla karakterize bir hastalıktır. Artan GİB, görme siniri liflerine baskı yaparak zamanla sinir hasarına ve buna bağlı olarak görme alanında kayıplara neden olur. Tedavi edilmediği takdirde körlüğe kadar varabilen sonuçları olan glokom, çoğu zaman belirti vermeden ilerlediği için 'sinsi hırsız' olarak da adlandırılır. Wikipedia'da Glokom hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz. Bu nedenle düzenli göz muayeneleri ve erken tanı son derece önemlidir. Tedavinin temel amacı, göz içi basıncını güvenli seviyelere çekerek görme siniri üzerindeki baskıyı azaltmak ve hasarın ilerlemesini durdurmaktır.

Lazer Glokom Tedavileri Nelerdir? SLT ve MLT'ye Yakın Bakış

Lazer glokom tedavileri, göz içi basıncını düşürmek için lazer enerjisinin kullanıldığı minimal invaziv yöntemlerdir. Özellikle açık açılı glokomda etkili olan bu tedaviler, gözün drenaj sistemini hedef alarak sıvı akışını iyileştirmeyi amaçlar.

Selektif Lazer Trabeküloplasti (SLT)

SLT, glokom tedavisinde sıklıkla kullanılan, güvenli ve etkili bir lazer yöntemidir. Bu tedavide, gözün drenaj açısında bulunan ve göz içi sıvısının emiliminden sorumlu olan trabeküler ağdaki belirli hücreler, düşük enerjili lazer atımlarıyla hedeflenir. 'Selektif' kelimesi, lazerin sadece pigmentli hücreleri etkilemesini, çevredeki diğer dokulara zarar vermemesini ifade eder. Bu seçici etki, hücrelerin doğal iyileşme mekanizmalarını tetikleyerek drenaj sisteminin daha verimli çalışmasını sağlar ve göz içi basıncının düşmesine yardımcı olur. SLT, tekrarlanabilir bir tedavi olmasıyla da öne çıkar; eğer basınç tekrar yükselirse, tedavi genellikle güvenle tekrarlanabilir.

Mikropuls Lazer Trabeküloplasti (MLT)

MLT, SLT'ye benzer bir prensiple çalışır ancak lazer enerjisini çok daha kısa ve aralıklı atımlarla (mikropulslar halinde) iletir. Bu 'açma-kapama' mekanizması, doku üzerindeki termal hasar riskini minimize ederken, yine de drenaj sistemini uyararak göz içi basıncını düşürmeyi hedefler. MLT'nin en büyük avantajlarından biri, termal hasar riskinin çok düşük olması nedeniyle göz dokusuna daha nazik davranması ve bazı durumlarda SLT'ye göre daha güvenli bir seçenek olarak değerlendirilmesidir. Özellikle tekrarlayan lazer tedavilerine ihtiyaç duyan veya göz hassasiyeti olan hastalar için umut vadeden bir yöntemdir. Türk Oftalmoloji Derneği'nin glokom lazer tedavileri hakkındaki yayınlarına göz atabilirsiniz.

Lazer Glokom Tedavileri Kimler İçin Uygundur?

SLT ve MLT gibi lazer glokom tedavileri, her glokom hastası için uygun olmayabilir. Doktorunuz, göz durumunuzu ve genel sağlık profilinizi değerlendirerek size en uygun tedavi yöntemini önerecektir. Ancak genel hatlarıyla bu tedaviler aşağıdaki hasta grupları için iyi birer aday olabilir:

Başlangıç Aşamasındaki Açık Açılı Glokom Hastaları

Bazı durumlarda, açık açılı glokomun ilk teşhis edildiği hastalarda göz damlaları yerine başlangıç tedavisi olarak lazer düşünülebilir. Özellikle göz damlalarının yan etkilerinden kaçınmak veya düzenli damla kullanımında zorluk yaşayan hastalar için iyi bir alternatif olabilir.

İlaç Tedavisine Yetersiz Yanıt Veren veya İlaç Kullanamayan Hastalar

Glokom ilaçlarını düzenli olarak kullanmalarına rağmen göz içi basıncı kontrol altına alınamayan veya ilaçlara karşı alerjik reaksiyon, kızarıklık, kuruluk gibi önemli yan etkiler yaşayan hastalar için lazer tedavileri önemli bir seçenektir.

Göz İçi Basıncını Daha Stabil Hale Getirmek İsteyenler

Gün içinde göz içi basıncında dalgalanmalar yaşayan ve bu dalgalanmaların sinir hasarını artırabileceği düşünülen hastalar için lazer tedavisi, basıncı daha stabil bir aralıkta tutmaya yardımcı olabilir.

Cerrahi Müdahale Riskini Ertelemek İsteyenler

Daha invaziv cerrahi girişimlerden önce, nispeten daha az riskli ve iyileşme süreci daha kısa olan lazer tedavileri bir ara basamak olarak denenebilir.

Kontrendikasyonlar ve Özel Durumlar

Kapalı açılı glokom, üveit gibi aktif göz iltihapları veya bazı göz anatomik özellikleri olan hastalarda lazer trabeküloplasti uygun olmayabilir. Hamilelik gibi özel durumlarda da tedavi seçenekleri dikkatle değerlendirilmelidir. Göz içi basıncının aşırı yüksek olduğu ve acil müdahale gerektiren durumlarda da lazer yerine daha hızlı sonuç veren başka tedaviler tercih edilebilir.

Lazer Tedavileri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

• Tedavi ağrılı mıdır? Genellikle lokal anestezik göz damlaları ile yapılan bir işlemdir ve hasta hafif bir baskı veya batma hissi duyabilir, ancak ağrı genellikle minimaldir.
• İyileşme süreci nasıl? Tedavi sonrası birkaç gün hafif kızarıklık veya bulanık görme yaşanabilir. Genellikle birkaç gün içinde normale döner.
• Yan etkileri var mı? En sık görülen yan etkiler geçici göz içi basıncı yükselmesi, hafif inflamasyon ve geçici görme bulanıklığıdır. Ciddi yan etkiler oldukça nadirdir.
• Etkinliği ne kadar sürer? Lazer tedavisinin etkisi kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle 1-5 yıl kadar sürebilir. Etki süresi dolduğunda tekrar değerlendirme yapılabilir.
• Tekrarlanabilir mi? Özellikle SLT, tekrarlanabilir bir tedavidir. MLT de düşük risk profili sayesinde tekrar uygulanabilir.

Sonuç

Lazer glokom tedavileri olan SLT ve MLT, açık açılı glokom yönetiminde önemli ve etkili seçenekler sunmaktadır. Bu yöntemler, göz damlalarına alternatif veya destekleyici olarak göz içi basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Her hasta benzersiz olduğundan, size en uygun tedavi planını belirlemek için mutlaka bir göz hastalıkları uzmanına başvurmalısınız. Uzman doktorunuz, gözünüzün durumunu detaylıca değerlendirerek, glokomun kontrol altında tutulması ve görme yeteneğinizin korunması için en doğru adımları atmanıza yardımcı olacaktır. Unutmayın, glokom tedavisinde erken teşhis ve kişiye özel yaklaşım, sağlıklı bir gelecek için anahtardır.