Kurban- Kurtarıcı İlişkisi Nedir?
Kurban psikolojisindeki kişiler çoğunlukla iyi niyetlerinden şüphe etmeyen ancak bütün kötülüklerin
ve kötü kalpli kişilerin kendi karşılarına çıktığını savunan kişilerdir. Dış göz olarak incelendiğinde bu
analizin doğruluk payı olsa da, iç dinamiklerde işler çok daha farklı gelişir. Kurban rolündeki kişileri
çoğunlukla “bunlar neden hep benim başıma geliyor?” “Zaten bizi iyilik bulmaz ki” gibi serzenişlerde
bulunurken görürüz. Çoğunlukla bir döngü içerisinde olduklarını bilirler ama çıkış yolunun
“diğerlerinin” düzelmesinde olduğuna inanırlar. Her kurban kurtarıcısını arar. Bu vesile ile de aslında
hayatlarının bütün sorumluluğunu başkalarının ellerine vermiş olurlar.
Kurtarıcı rolünde olan kişiler ise çoğunlukla girdikleri veya bildikleri her ortamdaki sorunu çözmeyi
kendilerine görev belirlemişlerdir. Kurtarıcılar aslında kurbanların ihtiyaçlarını giderirken kendi
içlerindeki boşlukları tamamlamaya çalışırlar. O yüzden ne yazık ki her kurtarıcı kurbanına bağımlıdır.
Ortada kurtarılacak veya halledilecek bir durum olmadığı zaman kurtarıcı kendisini işe yaramaz ve
önemsiz hisseder. Kurban çok bariz ortadayken, kurtarıcı biraz daha gizli çalışarak “başarılarının”
arkasına saklanabilir veya onları “başarı hikayesi” olarak sunmayı tercih edebilir.
Ancak burada tehlikeli olan nokta kişi eğer kurtarıcı rolüne çok fazla bağlanırsa, başkaları için
kendinden çok fazla vermeye başlarsa bu sefer kurbandan rol çalmaya başlar. Kurtarıcı o kadar fazla
çalışıyor, uğraşıyordur ki çok yorulmuştur ve aslında onun kurtarılmaya ihtiyacı vardır.
Bu döngü fark edilmediği sürece, taraflardan bir tanesi pes edene kadar devam eder. Yapılan
davranışların ana hedefini, hangi duyguyu gidermek için yapıldığı bilinirse dönüştürülerek çok daha
verimli olarak kullanılır.
Psikoterapi bu süreçte danışana ayna tutarak kendi davranışlarının altındaki dinamikleri görmesine
yardımcı olur. Psikoterapinin amacı kişinin karakterini değiştirmek değil, ihtiyacı olan duyguları en
verimli şekilde gidermesini sağlama konusunda yol gösterici olmaktır.