Pek çok kadın için doğum, hayatlarının en özel anlarından biridir. Ancak daha önce iki kez sezaryen doğum yapmış anneler için 'Acaba iki sezaryen sonrası normal doğum (SSVD) mümkün mü?' sorusu, kafaları kurcalayan önemli bir ikilemdir. Toplumda yaygın olan bazı yanlış inanışların aksine, güncel tıp literatürü ve uzman görüşleri, belirli koşullar altında SSVD'nin başarıyla gerçekleştirilebileceğini göstermektedir. Bu makalede, bu hassas konuyu derinlemesine ele alacak, SSVD için uygunluk kriterlerini, potansiyel riskleri ve bu özel deneyime giden yol haritasını bilimsel veriler ışığında inceleyeceğiz.

SSVD Nedir ve Neden Önemli?

SSVD, "Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum"un kısaltmasıdır. Daha önce bir veya daha fazla sezaryen doğum yapmış kadınların vajinal yolla doğum yapma denemesidir. İki sezaryen sonrası SSVD (yaygın kısaltmasıyla VBAC after two C-sections veya TOLAC after two C-sections), genellikle daha dikkatli değerlendirme gerektiren bir durumdur. Anne sağlığı açısından, sezaryen sayısının artmasıyla birlikte yapışıklık, enfeksiyon ve sonraki gebeliklerde plasenta sorunları gibi riskler de artabilir. Bu nedenle, başarılı bir normal doğum denemesi, hem annenin iyileşme sürecini hızlandırabilir hem de gelecekteki gebeliklerde oluşabilecek riskleri azaltabilir. Ayrıca, doğal doğum deneyimini arzu eden anneler için psikolojik olarak da büyük bir önem taşır.

Genel SSVD hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, Wikipedia'daki Sezaryen Sonrası Vajinal Doğum başlığını inceleyebilirsiniz.

İki Sezaryen Sonrası SSVD İçin Uygunluk Kriterleri

İki sezaryen sonrası SSVD kararı, her anne adayı için özel olarak değerlendirilmesi gereken karmaşık bir süreçtir. Tüm kadınlar bu seçenek için uygun değildir. Uzmanlar, aşağıdaki gibi belirli kriterlerin karşılanması gerektiğini belirtir:

• Önceki Sezaryen Kesilerinin Tipi: En önemli faktörlerden biridir. Önceki sezaryen kesilerinin her ikisinin de rahmin alt segmentinde, transvers (yatay) bir kesi olması gerekir. Klasik (dikey) veya bilinmeyen kesi tipleri rahim yırtılması riskini artırdığı için SSVD için engel teşkil eder.
• Rahim Yırtılması Öyküsü Olmaması: Daha önceki doğumlarda rahim yırtılması yaşamış olmak, sonraki SSVD denemelerini neredeyse imkansız kılar.
• Mevcut Gebelikte Komplikasyon Olmaması: Plasenta previa (eşinin önde gelmesi), plasenta akreata (eşinin rahme yapışması), bebekte makat geliş gibi SSVD'yi riskli hale getirecek herhangi bir komplikasyonun bulunmaması gerekir.
• Tekil Gebelik: İkiz veya daha fazla bebekli gebelikler, rahim üzerindeki yükü artırdığı ve rahim yırtılması riskini yükselttiği için genellikle SSVD için uygun görülmez.
• Normal Fetal Büyüklük: Bebeğin tahmini ağırlığının aşırı büyük olmaması, doğum kanalından geçişini kolaylaştırır ve rahim üzerindeki stresi azaltır.
• Doğumun Kendiliğinden Başlaması İhtimali: Doğumu başlatmak için suni sancı kullanımı (indüksiyon), rahim yırtılması riskini artırabilir. Bu nedenle kendiliğinden başlayan doğumlar tercih edilir.
• Tam Donanımlı Bir Hastane Ortamı: Acil sezaryen gerektirecek bir durumda, hızlı müdahale imkanına sahip, kadın doğum uzmanı, anestezi uzmanı ve yeni doğan uzmanının 24 saat hazır bulunduğu bir hastanede olmak elzemdir.

SSVD Sürecinde Göz Önünde Bulundurulması Gerekenler

Uygunluk kriterlerinin yanı sıra, anne adayının genel sağlık durumu, önceki doğum deneyimleri, bebeğin pozisyonu ve gebelik süresi gibi faktörler de değerlendirme sürecinde rol oynar.

Riskler ve Potansiyel Komplikasyonlar

Her doğumda olduğu gibi, iki sezaryen sonrası SSVD denemesinin de bazı riskleri vardır. Bu riskleri bilmek ve doktorunuzla açıkça konuşmak, bilinçli bir karar vermenizi sağlar:

• Rahim Yırtılması: En ciddi ve nadir görülen risktir. Önceki sezaryen kesisi yerinden rahmin yırtılması durumudur. Bu durum, hem anne hem de bebek için hayati tehlike taşıyabilir ve acil sezaryen gerektirir. İki sezaryen sonrası rahim yırtılması riski, tek sezaryen sonrasına göre bir miktar daha yüksek olsa da (%0.5-1.5 civarı) yine de düşüktür.
• Acil Sezaryen İhtimali: SSVD denemelerinin bir kısmı vajinal doğumla sonuçlanmaz ve acil sezaryene dönülmesi gerekebilir. Bu durumda, daha önce planlı bir sezaryene göre enfeksiyon veya kanama gibi ek riskler ortaya çıkabilir.
• Kanama ve Enfeksiyon: Her doğumda olabileceği gibi, SSVD denemesinde de kanama ve enfeksiyon riski bulunur.

Hazırlık Süreci ve Yol Haritası

Eğer iki sezaryen sonrası SSVD düşünüyorsanız, izlemeniz gereken adımlar ve dikkat etmeniz gereken noktalar şunlardır:

1. Doğru Doktor ve Hastane Seçimi: En kritik adımdır. SSVD konusunda deneyimli, destekleyici ve riskleri yönetebilecek bir kadın doğum uzmanı bulmak çok önemlidir. Ayrıca, hastanenin acil sezaryen ve yeni doğan yoğun bakım üniteleri açısından tam donanımlı olduğundan emin olun.
2. Detaylı Değerlendirme: Doktorunuz, önceki sezaryen raporlarınızı detaylıca inceleyecek, mevcut gebeliğinizin takibini yapacak ve sizinle riskleri ve faydaları açıkça konuşacaktır.
3. Bilgilenme ve Eğitim: SSVD süreci hakkında mümkün olduğunca bilgi edinin. Doğum kurslarına katılmak, nefes egzersizleri öğrenmek ve doğumda gevşeme tekniklerini uygulamak size yardımcı olabilir.
4. Psikolojik Destek: Bu süreçte annenin psikolojik olarak güçlü ve rahat olması önemlidir. Gerekirse bir doğum koçu veya psikologdan destek alınabilir.
5. Açık İletişim: Doktorunuzla tüm endişelerinizi ve sorularınızı paylaşmaktan çekinmeyin. Doğum planınızı detaylıca konuşun.

Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji (ACOG) gibi kurumlar, iki sezaryen sonrası vajinal doğumun bazı durumlarda güvenli bir seçenek olabileceğini belirtir. Daha fazla bilgi için ACOG'un VBAC hakkındaki kaynaklarına göz atabilirsiniz (İngilizce).

Uzman Görüşleri ve Öneriler

Uzmanlar, iki sezaryen sonrası normal doğum denemesinin (SSVD), uygun adaylar için geçerli ve güvenli bir seçenek olabileceği konusunda hemfikirdir. Ancak bu kararın, bireysel faktörler, annenin sağlık durumu ve bebeğin iyilik hali göz önünde bulundurularak multidisipliner bir yaklaşımla verilmesi gerektiğini vurgularlar. Her ne kadar başarı oranı tek sezaryen sonrası SSVD'ye göre biraz daha düşük olsa da, doğru kriterlere sahip ve yakından takip edilen anne adayları için olumlu sonuçlar elde edilebilir.

Unutulmamalıdır ki, en önemli hedef anne ve bebeğin sağlığıdır. Bu nedenle, tüm seçenekler profesyonel bir hekimle etraflıca değerlendirilmeli ve doğum planı buna göre yapılmalıdır.