Kadınların hayat kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen sağlık sorunlarından biri de idrar torbası sarkmasıdır, tıp dilinde sistosel olarak da bilinir. Özellikle doğum yapmış veya menopoz dönemindeki kadınlarda sıkça görülen bu durum, mesanenin vajina içine doğru sarkmasıyla kendini gösterir. Peki, kadınlarda mesane sarkması nasıl anlaşılır ve hangi idrar torbası sarkması belirtilerine dikkat etmek gerekir? Bu makalede, mesane sarkmasının ipuçlarını detaylıca inceleyecek ve belirtiler ortaya çıktığında ne zaman uzmana başvurulur sorusuna yanıt arayacağız.

İdrar Torbası Sarkması (Sistosel) Nedir?

Pelvik taban kasları, mesane, rahim ve rektum gibi organları destekleyen güçlü bir ağ yapısıdır. Zamanla, yaşlanma, doğum, kronik kabızlık veya ağır kaldırma gibi nedenlerle bu kaslar zayıflayabilir. Bu zayıflama sonucunda, mesaneyi yerinde tutan destek dokuları gevşer ve mesane vajina duvarına doğru aşağıya doğru kayarak "sarkma" dediğimiz durumu oluşturur. Bu duruma sistosel veya ön vajinal duvar sarkması denir. Sarkmanın derecesi hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve belirtiler de bu dereceye göre farklılık gösterir.

Kadınlarda Mesane Sarkmasının Başlıca Belirtileri

Mesane sarkmasının belirtileri kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle sarkmanın derecesine bağlı olarak ortaya çıkar. Bazı kadınlar hiçbir belirti hissetmezken, bazıları için günlük yaşamı olumsuz etkileyen rahatsızlıklar yaşanabilir. İşte en yaygın idrar torbası sarkması belirtileri:

Vajinada Dolgunluk veya Baskı Hissi

Birçok kadın, vajina içinde bir şeyin aşağı doğru itildiğini veya dışarı çıktığını hisseder. Bu his, özellikle ayakta dururken, öksürürken, hapşırırken veya ağır kaldırırken artabilir. Bazı durumlarda, vajina açıklığından bir kitle görülebilir veya elle hissedilebilir.

İşeme Problemleri

• İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans): Özellikle gülme, öksürme, hapşırma veya egzersiz sırasında istemsiz idrar kaçırma (stres inkontinansı).
• Tam Boşaltamama Hissi: Tuvalete gittikten sonra bile mesanenin tam boşalmadığını hissetme, sık sık tuvalete gitme isteği.
• İdrar Yapmada Zorlanma: İdrarı başlatmakta veya sürdürmekte güçlük çekme.
• Sık İdrar Yolu Enfeksiyonları: Mesanenin tam boşalamaması, idrar birikimine ve bakteri üremesine yol açarak tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilir.

Cinsel İlişki Sırasında Ağrı veya Rahatsızlık

Mesane sarkması, cinsel ilişki sırasında ağrıya (disparoni) veya rahatsızlık hissine neden olabilir. Bu durum, kadınların cinsel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir.

Pelvik Ağrı ve Sırt Ağrısı

Alt karın bölgesinde veya belde, özellikle günün sonunda veya uzun süre ayakta kaldıktan sonra artan bir ağırlık veya çekilme hissi oluşabilir.

Mesane Sarkmasına Neden Olan Risk Faktörleri

Mesane sarkması riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır:

• Doğum: Özellikle vajinal doğum, çoğul gebelikler ve zor doğumlar pelvik taban kaslarına zarar verebilir.
• Yaşlanma ve Menopoz: Östrojen seviyelerinin düşmesi, pelvik taban kaslarının ve bağ dokularının zayıflamasına yol açar.
• Kronik Kabızlık ve Aşırı Zorlanma: Düzenli olarak dışkılama sırasında aşırı zorlanma, pelvik taban üzerindeki baskıyı artırır.
• Kronik Öksürük: Kronik bronşit, astım veya sigara kullanımı nedeniyle sürekli öksürme, pelvik taban üzerinde baskı oluşturur.
• Ağır Kaldırma: Düzenli olarak ağır nesneler kaldırmak pelvik taban kaslarını zorlar.
• Genetik Yatkınlık: Bağ dokusunun zayıf olması gibi genetik faktörler de riski artırabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, pelvik taban kasları üzerinde ek bir baskı yaratır.

Tanı ve Teşhis Süreci

Doktorunuz, belirtilerinizi dinledikten sonra fiziksel muayene yapacaktır. Bu muayenede, vajinal bölge ve pelvik organlar değerlendirilir. Öksürmeniz veya ıkınmanız istenerek sarkmanın derecesi ve idrar kaçırma durumu gözlemlenebilir. Gerekirse, idrar tahlili, ürodinamik testler (mesane fonksiyonlarını değerlendirir) veya görüntüleme yöntemleri (ultrason, MR) gibi ek testler istenebilir. Örneğin, T.C. Sağlık Bakanlığı'nın bilgilendirmelerine göre ürodinamik testler, idrar kaçırma veya işeme güçlüğü yaşayan hastalarda mesane ve üretranın çalışma şeklini anlamak için önemlidir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

Eğer yukarıda bahsedilen idrar torbası sarkması belirtilerinden bir veya birkaçını yaşıyorsanız ve bu belirtiler günlük yaşam kalitenizi etkilemeye başladıysa, mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına veya ürojinekoloğa başvurmalısınız. Erken teşhis, uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi ve durumun ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşır. Unutmayın, bu tür sorunlar utanılacak değil, çözümü olan sağlık sorunlarıdır ve profesyonel destek almak yaşam kalitenizi artıracaktır.