İleri evre kanserle mücadele, tıp dünyasının en büyük zorluklarından biri olmaya devam ediyor. Özellikle karın boşluğuna yayılan kanser türleri, standart tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınması güç vakalar yaratabiliyor. Ancak son yıllarda geliştirilen ve onkolojik cerrahi ile birleşen özel bir yöntem, hastalara yeni bir umut vaat ediyor: HIPEC (Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi) ya da bilinen adıyla Sıcak Kemoterapi. Bu yenilikçi ileri evre kanser tedavisi yaklaşımı, özellikle periton kanseri gibi durumlarda, tümör hücrelerini hedefleyerek hastaların yaşam kalitesini ve süresini artırmayı amaçlıyor.

HIPEC Nedir ve Nasıl Uygulanır?

HIPEC (Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi), ileri evre kanser tedavisinde kullanılan karmaşık bir cerrahi prosedürdür. Bu yöntem, öncelikle karın boşluğuna yayılmış tümörlerin (peritoneal metastaz) mümkün olduğunca temizlenmesi (sito redüktif cerrahi) ve hemen ardından yüksek dozda ısıtılmış kemoterapi ilaçlarının doğrudan karın boşluğuna verilmesi prensibine dayanır. Amaç, gözle görülemeyen veya cerrahi olarak çıkarılamayan mikroskobik kanser hücrelerini yok etmektir.

Sito Redüktif Cerrahi (CRS)

HIPEC uygulamasının ilk ve en kritik adımı, sito redüktif cerrahidir (CRS). Bu aşamada cerrah, onkolojik cerrahi prensipleriyle hareket ederek karın boşluğundaki tüm makroskopik (gözle görülebilen) tümör dokusunu, kanserli organ parçalarını ve metastazları titizlikle çıkarır. Bu işlem, genellikle birkaç saat süren ve büyük özen gerektiren kapsamlı bir operasyondur. Başarılı bir CRS, sıcak kemoterapinin etkinliğini doğrudan etkiler.

Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi (HIPEC)

CRS tamamlandıktan hemen sonra, karın boşluğuna özel bir cihaz aracılığıyla ısıtılmış (genellikle 41-43°C) steril kemoterapi solüsyonu verilir. Bu sıcak kemoterapi solüsyonu, belirli bir süre (genellikle 60-90 dakika) boyunca karın boşluğunda dolaştırılır. Isının ve yüksek doz kemoterapi ilaçlarının birleşimi, kalan mikroskobik kanser hücrelerini öldürme potansiyelini artırır. Isı, kemoterapi ilaçlarının tümör hücrelerine nüfuz etme yeteneğini artırırken, aynı zamanda kanser hücrelerinin kemoterapiye karşı direncini kırma konusunda da rol oynar. Bu yöntem, ilaçların sistemik dolaşıma karışmasını minimize ederek genel vücut yan etkilerini azaltmayı hedeflerken, doğrudan hedef bölgede yoğun bir etki yaratır.

Hangi Kanser Türlerinde HIPEC Uygulanır?

HIPEC yöntemi, karın zarı (periton) yüzeyine yayılım gösteren belirli kanser türlerinin ileri evre kanser tedavisinde etkili olabilir. En sık uygulandığı durumlar şunlardır:

• Primer Periton Kanseri: Karın zarından köken alan nadir bir kanser türü.
• Yumurtalık Kanseri (Over Kanseri): İleri evre yumurtalık kanserinde peritona yayılım sık görüldüğünden, HIPEC önemli bir seçenek olabilir.
• Kolorektal Kanser (Bağırsak Kanseri): Bağırsak kanserlerinin karın zarına metastaz yapması durumunda kullanılır.
• Apandiks Kanseri (Psödomiksoma Peritonei): Apandiks kökenli, karın boşluğunda jel benzeri madde birikimine neden olan nadir bir kanser türüdür.
• Mezotelyoma: Nadir görülen ve genellikle asbeste maruz kalma ile ilişkili olan periton zarı kanseri.

Hastanın genel sağlık durumu, tümörün yayılım derecesi ve türü, HIPEC uygunluğu açısından detaylı bir multidisipliner değerlendirme gerektirir.

HIPEC Tedavisinin Avantajları ve Dezavantajları

Her karmaşık tıbbi işlemde olduğu gibi, HIPEC tedavisinin de potansiyel faydaları ve beraberindeki riskleri bulunmaktadır. Hastaların ve yakınlarının bu dengeyi iyi anlaması önemlidir.

Avantajları:

• Doğrudan Tümörlere Etki: Sıcak kemoterapinin karın boşluğuna doğrudan uygulanması, ilaçların kanser hücrelerine yüksek konsantrasyonda ulaşmasını sağlar.
• Sistemik Yan Etkilerin Azalması: Kemoterapi ilaçları, damar yoluyla verilen klasik kemoterapiye kıyasla daha az sistemik dolaşıma katıldığı için, mide bulantısı, saç dökülmesi, kemik iliği baskılanması gibi genel yan etkiler genellikle daha hafiftir.
• Sağkalım Oranlarında İyileşme: Özellikle seçilmiş hasta gruplarında, HIPEC ile birlikte uygulanan sito redüktif cerrahi, geleneksel tedavi yöntemlerine göre daha uzun sağkalım süreleri sunabilir.
• İleri Evre Vakalar İçin Umut: Daha önce tedavi şansı az olan ileri evre kanser vakalarında, HIPEC bazı hastalara tedavi ve yaşam süresini uzatma fırsatı sunar.

Dezavantajları ve Riskleri:

• Kompleks ve Uzun Süreli Operasyon: Sito redüktif cerrahi ve HIPEC, genellikle 8-12 saat sürebilen, cerrahi açıdan oldukça zorlu ve kapsamlı bir operasyondur.
• Yüksek Morbidite Riski: Her büyük cerrahide olduğu gibi enfeksiyon, kanama, organ yaralanması, bağırsak anastomoz kaçağı gibi ciddi komplikasyon riskleri taşır. Bu riskler, tedavinin doğası gereği yüksek olabilir.
• Uzman Ekip Gerekliliği: HIPEC uygulaması, bu alanda deneyimli cerrahlar, onkologlar, anestezistler ve yoğun bakım ekibinden oluşan multidisipliner bir ekip tarafından yapılmalıdır.
• Her Hasta İçin Uygun Olmaması: HIPEC, her ileri evre kanser hastası için uygun bir seçenek değildir. Hastanın genel sağlık durumu, tümörün yayılım derecesi, türü ve beklentileri, tedaviye uygunluk açısından titizlikle değerlendirilmelidir. Medicalakademi.com.tr gibi güvenilir kaynaklarda bu konuda daha fazla bilgi bulunabilir.

Türkiye'de ve Dünyada HIPEC Uygulamaları

HIPEC (Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi), dünya genelinde giderek daha fazla sayıda uzman merkezde uygulanan bir onkolojik cerrahi yöntemi haline gelmektedir. Türkiye'de de belirli üniversite ve eğitim araştırma hastanelerinde, bu alanda deneyimli ekipler tarafından başarıyla gerçekleştirilmektedir. Tedavinin karmaşıklığı nedeniyle, HIPEC uygulayan merkezlerin seçimi, hastaların tedavi başarısı ve güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Hastaların, bu tedaviyi düşündüklerinde, prosedürü uygulayan ekibin tecrübesini ve merkezin donanımını araştırmaları tavsiye edilir.

Sonuç olarak, HIPEC (Sıcak Kemoterapi) ile onkolojik cerrahi, ileri evre kanser tedavisinde, özellikle karın zarı yüzeyine yayılmış kanserlerde yeni bir umut olarak öne çıkmaktadır. Kapsamlı sito redüktif cerrahi ve ardından uygulanan sıcak kemoterapinin birleşimi, seçilmiş hastalarda sağkalım oranlarını artırma ve yaşam kalitesini iyileştirme potansiyeli taşır. Ancak bu karmaşık tedavi, ciddi riskleri de barındırdığından, deneyimli multidisipliner bir ekip tarafından titiz bir değerlendirme ve uygulama gerektirir. Kanserle mücadelede atılan bu önemli adım, gelecekte daha fazla hastaya ışık tutmaya devam edecektir.