Birçoğumuz hayatımızın bir döneminde gömülü diş kavramıyla karşılaşırız. Özellikle yirmilik yaş dişleri olarak bilinen üçüncü büyük azı dişleri, çene yapımızda kendilerine yeterli yer bulamadıklarında tamamen veya kısmen kemik ya da diş eti altında kalabilirler. Peki, bu gömülü diş çekilmezse ne olur? Birçok kişi için bu, cevabı merak edilen önemli bir sorudur. Çekim kararı ertelendiğinde veya hiç yapılmadığında ortaya çıkabilecek komplikasyonlar ve potansiyel riskler nelerdir? Bu makalede, gömülü dişlerin çekilmemesi durumunda karşılaşabileceğiniz sorunları uzman görüşüyle derinlemesine ele alacak, diş sağlığınız üzerindeki olası etkilerini ayrıntılarıyla inceleyeceğiz. Amacımız, bilinçli kararlar vermeniz için size doğru ve güvenilir bilgi sunmaktır.

Gömülü Diş Nedir ve Neden Oluşur?

Gömülü diş, çene kemiği veya diş eti tarafından tamamen ya da kısmen çevrelenmiş, doğru pozisyona gelmesi engellenmiş bir diştir. Genellikle çenede yeterli yer olmaması, dişin yanlış açıyla sürmesi veya komşu dişlerin baskısı gibi nedenlerle ortaya çıkar. En sık yirmilik yaş dişlerinde görülmekle birlikte, köpek dişleri gibi diğer dişlerde de görülebilir.

En Sık Görülen Gömülü Dişler

En sık karşılaşılan gömülü dişler, ağız boşluğunun en arka kısmında yer alan ve genellikle 17-25 yaşları arasında sürmeye çalışan yirmilik yaş dişleridir (üçüncü azı dişleri). Modern insan çenesinin evrimsel olarak küçülmesi, bu dişler için yeterli yer kalmamasına yol açar.

Gömülme Tipleri

Gömülü dişler, sürme yönlerine ve çene kemiği içindeki konumlarına göre farklı tiplerde sınıflandırılır: açılı, yatay, dikey veya kısmen sürmüş olabilirler. Her bir tip, farklı riskler ve komplikasyonlar taşıyabilir.

Gömülü Diş Çekilmezse Ne Gibi Komplikasyonlar Ortaya Çıkar?

Gömülü bir dişin çekilmemesi, zamanla çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu sorunlar, basit rahatsızlıklardan ciddi enfeksiyonlara kadar değişebilir.

Perikoronit (Diş Eti İltihabı)

Kısmen sürmüş gömülü dişlerin etrafındaki diş etinde gıda birikimi ve bakteri üremesi sonucu oluşan iltihaplanmadır. Ağrı, şişlik, kötü ağız kokusu, çene kilitlenmesi ve yutkunma zorluğu gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi edilmezse enfeksiyon çevre dokulara yayılabilir. Perikoronit hakkında daha fazla bilgi almak için tıklayın.

Kist ve Tümör Oluşumu

Gömülü dişlerin çevresindeki folikül (dişin oluştuğu kese) zamanla içi sıvı dolu bir kiste dönüşebilir. Bu kistler büyüyerek çene kemiğinde zayıflamaya, komşu dişlerin yer değiştirmesine veya sinirlere baskı yapmaya neden olabilir. Nadiren de olsa, bu kistler daha agresif tümörlere dönüşme potansiyeli taşır.

Çürükler ve Diş Kaybı (Komşu Dişlere Zarar)

Gömülü dişler, genellikle temizlenmesi zor alanlarda bulunur ve bu durum, hem gömülü dişin kendisinde hem de komşu dişlerde çürük oluşumu riskini artırır. Gömülü dişin itmesi sonucu komşu dişte erozyon veya kök rezorpsiyonu (erimesi) görülebilir, bu da o dişin kaybına yol açabilir.

Çene Ağrısı ve Fonksiyon Bozuklukları

Gömülü dişin çene kemiğine veya sinirlere yaptığı baskı, kronik çene ağrısına, baş ağrısına ve temporomandibular eklem (çene eklemi) sorunlarına yol açabilir. Bu durum, ağız açmada kısıtlama, çiğneme zorluğu gibi fonksiyonel bozukluklara neden olabilir.

Ortodontik Sorunlar ve Çarpıklıklar

Bazı durumlarda, gömülü yirmilik dişlerin sürmeye çalışması, ağızdaki diğer dişlerin sıkışmasına ve sıralanma bozukluklarına neden olabilir. Mevcut ortodontik tedavilerin başarısını olumsuz etkileyebilir veya yeni çarpıklıklar oluşturabilir.

Enfeksiyonun Yayılması ve Sistemik Etkiler

Tedavi edilmeyen gömülü diş enfeksiyonları, çene kemiği içine, komşu dokulara ve hatta kan dolaşımına yayılarak daha ciddi sağlık sorunlarına (örneğin, selülit, anjina ludovici, sepsis) yol açabilir. Bu tür sistemik enfeksiyonlar hayatı tehdit edici olabilir.

Gömülü Dişlerin Teşhisi ve Takibi

Gömülü dişlerin varlığı ve potansiyel riskleri, düzenli diş hekimi kontrolleri ve gerekli görüntüleme yöntemleri (panoramik röntgen, dental tomografi) ile tespit edilir.

Uzman Muayenesi ve Görüntüleme Yöntemleri

Diş hekiminiz, ağız içi muayene ile dişlerinizin durumunu değerlendirir ve özellikle yirmilik yaş dişlerinin gelişimini takip etmek için röntgen görüntülerine başvurur. Bu görüntüler, dişin konumu, açısı ve çevresel dokularla ilişkisi hakkında kritik bilgiler sağlar.

Neden Takip Önemlidir?

Belirti vermeyen gömülü dişler bile potansiyel riskler taşıdığından, düzenli olarak takip edilmeleri önemlidir. Erken teşhis, olası komplikasyonların önüne geçmek veya başlangıç aşamasında müdahale etmek için hayati öneme sahiptir. Gömülü dişler ve tedavi yöntemleri hakkında Acıbadem Sağlık Grubu'nun sayfasından daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Gömülü Diş Çekimi Ne Zaman Gerekli Hale Gelir?

Gömülü diş çekimi kararı, diş hekiminin detaylı değerlendirmesi sonucunda alınır. Genellikle aşağıdaki durumlarda çekim önerilir:

• Tekrarlayan perikoronit atakları
• Kist veya tümör oluşumu
• Komşu dişlerde çürük veya hasar
• Kronik ağrı veya enfeksiyon
• Ortodontik tedavi planlamasında sorun yaratması

Önleyici Çekimler ve Acil Durumlar

Bazı durumlarda, gömülü dişin gelecekte sorun yaratma potansiyeli yüksekse, henüz semptom vermemiş olsa bile önleyici çekim önerilebilir. Akut enfeksiyon veya şiddetli ağrı durumları ise acil çekim gerektirebilir.

Sonuç

Gömülü diş çekilmezse ne olur sorusunun cevabı oldukça kapsamlıdır ve potansiyel olarak ciddi sağlık sorunlarını içerir. Perikoronitten kist oluşumuna, komşu dişlerin zarar görmesinden sistemik enfeksiyonlara kadar uzanan bu riskler, gömülü dişlerin hafife alınmaması gerektiğini göstermektedir. Diş hekiminizle düzenli iletişimde kalmak, gömülü dişlerinizin durumunu takip etmek ve gerektiğinde uzman tavsiyesine uyarak çekim işlemini gerçekleştirmek, ağız ve genel sağlığınızı korumanın en önemli adımlarından biridir. Unutmayın, erken müdahale, daha büyük sorunların önüne geçerek yaşam kalitenizi artırır.