Omuz ağrısı, günlük yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen yaygın bir şikayettir. Bu ağrının nedenlerinden biri de tendonda kalsiyum birikintileriyle karakterize olan kalsifik tendinittir. Özellikle rotator manşet tendonlarında görülen bu durum, şiddetli ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. Başlangıçta ilaç tedavisi, fizik tedavi ve enjeksiyonlar gibi konservatif yöntemler denenirken, yanıt alınamayan vakalarda artroskopik kalsifik tendinit cerrahisi önemli bir çözüm sunar. Ancak bu cerrahi yaklaşım, hastanın yaşına göre farklılıklar gösterebilir. Genç ve yaşlı hastalarda artroskopik cerrahiye dair beklentiler, riskler ve iyileşme süreçleri birbirinden ayrılırken, bu makalede her iki grubun kendine özgü durumlarını ve cerrahi yaklaşımlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Kalsifik Tendinit Nedir ve Neden Ortaya Çıkar?

Kalsifik tendinit, tendon dokusunda, genellikle rotator manşet tendonlarında (özellikle supraspinatus tendonunda) kalsiyum hidroksiapatit kristallerinin birikmesiyle karakterize edilen bir hastalıktır. Bu birikintiler, tendonda iltihaplanmaya, ağrıya ve sertliğe neden olur. Oluşum mekanizması tam olarak anlaşılamasa da, tendonun tekrarlayan mikro travmalarla zayıflaması, metabolik bozukluklar, genetik yatkınlık veya kanlanma bozuklukları gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Hastalık genellikle 30-60 yaş aralığında görülse de, her yaştan bireyi etkileyebilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.

Artroskopik Cerrahiye Genel Bakış

Artroskopik cerrahi, küçük kesiler aracılığıyla eklem içine sokulan bir kamera (artroskop) ve özel cerrahi aletler kullanılarak gerçekleştirilen minimal invaziv bir yöntemdir. Kalsifik tendinit tedavisinde artroskopi, kalsiyum birikintilerini güvenli ve etkili bir şekilde çıkarmak için altın standartlardan biridir. Bu yöntem, açık cerrahiye göre daha az doku hasarı, daha kısa iyileşme süresi ve daha az ameliyat sonrası ağrı avantajları sunar. Cerrahi sırasında kalsifik odaklar tespit edilir, temizlenir ve gerekli görülürse tendon onarımı veya akromioplasti gibi eş zamanlı işlemler de yapılabilir.

Genç Hastalarda Artroskopik Kalsifik Tendinit Cerrahisi Yaklaşımları

Amaçlar ve Beklentiler

Genç hastalarda artroskopik kalsifik tendinit cerrahisinin temel amacı, hastanın ağrısını gidererek tam fonksiyonel kapasitesine ve spor aktivitelerine geri dönmesini sağlamaktır. Bu yaş grubunda tendon dokusunun iyileşme potansiyeli daha yüksek olduğu için, cerrahi sonrası beklentiler genellikle daha optimisttir. Tam bir iyileşme ve performans artışı hedeflenir.

Cerrahi Teknik ve Sonrası Rehabilitasyon

Genç hastalarda kalsiyum birikintilerinin dikkatli bir şekilde çıkarılması ve tendonun bütünlüğünün korunması esastır. Eşlik eden başka bir patoloji (örneğin yırtık) varsa aynı seansta onarılır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon süreci, genellikle agresif ve yoğun bir program içerir. Hızlı mobilize olma ve kuvvetlendirme egzersizleriyle tam eklem hareket açıklığını geri kazanma hedeflenir. Sporcular için özel rehabilitasyon protokolleri uygulanarak spora dönüş süreleri minimize edilmeye çalışılır.

Yaşlı Hastalarda Artroskopik Kalsifik Tendinit Cerrahisi Yaklaşımları

Risk Faktörleri ve Öncelikler

Yaşlı hastalarda artroskopik kalsifik tendinit cerrahisi değerlendirilirken, genel sağlık durumu, eşlik eden kronik hastalıklar (diyabet, kalp rahatsızlıkları vb.) ve kemik kalitesi gibi faktörler ön planda tutulur. Bu yaş grubunda cerrahinin birincil amacı, ağrıyı azaltarak günlük yaşam aktivitelerini rahatlıkla yapabilmeyi sağlamak ve yaşam kalitesini artırmaktır. Fonksiyonel iyileşme hedeflenirken, tam spor performansı gibi yüksek beklentiler yerine, konfor ve bağımsızlık önceliklidir.

Cerrahi Teknik ve İyileşme Süreci

Yaşlı hastalarda cerrahi teknik seçimi ve uygulama sırasında daha dikkatli olunur. Kalsiyum birikintilerinin çıkarılması işlemi aynı olsa da, tendon kalitesi ve iyileşme potansiyelinin düşüklüğü göz önünde bulundurulur. Eşlik eden tendon yırtıkları varsa, onarım daha zorlu olabilir ve bazen sadece debridman (temizleme) ile yetinilebilir. Postoperatif rehabilitasyon süreci genellikle daha yavaş ve kademeli ilerler. Komplikasyon risklerini minimize etmek için daha koruyucu bir yaklaşım benimsenir. Sabır ve düzenli egzersizler, bu yaş grubunda başarılı bir iyileşme için kritik öneme sahiptir.

Genç ve Yaşlı Hastalar Arasındaki Temel Farklar

Biyolojik Yanıt ve İyileşme Kapasitesi

Genç hastalarda tendon dokusunun rejeneratif kapasitesi ve inflamatuar yanıtı daha güçlüdür. Bu, cerrahi sonrası daha hızlı iyileşme, daha az skar dokusu oluşumu ve daha kaliteli tendon tamiri anlamına gelir. Yaşlı hastalarda ise hücre yenilenmesi yavaşlar, kanlanma azalır ve tendon dokusu daha kırılgandır. Bu durum, iyileşme sürecini uzatabilir ve tam fonksiyonel geri dönüşü zorlaştırabilir.

Eşlik Eden Hastalıklar ve Komplikasyon Riski

Yaşlı hastalar, genellikle hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi eşlik eden kronik hastalıklara sahiptir. Bu durumlar anestezi riskini artırabilir, yara iyileşmesini geciktirebilir ve postoperatif komplikasyon (enfeksiyon, derin ven trombozu vb.) riskini yükseltebilir. Genç hastalarda bu tür ek risk faktörleri daha azdır.

Rehabilitasyon Süreci ve Beklentiler

Genç hastalarda rehabilitasyon programları genellikle daha yoğun, dinamik ve sportif aktivitelere odaklanırken, yaşlı hastalarda daha çok ağrı kontrolü, eklem hareket açıklığının korunması ve günlük yaşam aktivitelerine dönüş üzerine yoğunlaşılır. Gençlerde spora tam dönüş beklenirken, yaşlılarda öncelik fonksiyonel bağımsızlığın sağlanmasıdır.

Sonuç

Artroskopik kalsifik tendinit cerrahisi, omuz ağrısı ve fonksiyonel kısıtlılık yaşayan pek çok hasta için etkili bir tedavi seçeneğidir. Ancak cerrahi kararı ve yaklaşımı belirlenirken hastanın yaşı, genel sağlık durumu, beklentileri ve yaşam tarzı gibi faktörler kapsamlı bir şekilde değerlendirilmelidir. Genç hastalarda tam fonksiyonel geri dönüş ve aktiviteye dönüş hedeflenirken, yaşlı hastalarda ağrı kontrolü ve günlük yaşam kalitesinin artırılması önceliklidir. Her iki grupta da başarılı bir sonuç için kişiye özel, titiz bir cerrahi uygulama ve dikkatli bir rehabilitasyon süreci vazgeçilmezdir. Uzman bir ortopedi ve travmatoloji hekimi ile yapılacak detaylı değerlendirme, en uygun tedavi planının oluşturulmasında kritik rol oynar.