Ergenlerde Öfke Kontrolü

Ergenlik dönemi, gençlerin yetişkinliğe giden süreçte fiziksel, sosyal ve psikolojik olarak hızlı gelişme gösterdikleri bir dönemdir. Ergenlik dönemi içerisinde genç bireyler pozitif duygularını ifade etmekte güçlük çekebilmektedir. Ancak, öfke gibi olumsuz duygular çok sık gözlenmektedir. Bu noktada ergenlerde öfke patlamaları, krizleri ve problemlerine oldukça sık rastlanmaktadır. Her gün daha da yaygınlaşan öfke sorununu ve kontrolünü detaylı bir şekilde ele almak istiyorum. Bu yüzden, makalenin devamı ergenlerde yaşanan zorlu süreci anlatacaktır.

 

Öfke Nedir?

Öfke, en temel duygularından birisidir. Bireyler istemedikleri sonuçlarla karşılaştığında veya giderilmemiş isteklerine karşı duygusal tepki olarak öfke geliştirebilmektedir. Bu da öfkenin İçsel veya dışsal sebeplerden kaynaklanabileceğini göstermektedir. Öfke zaman zaman kişinin kendisine veya başkasına zarar vermesinde etkili olabilmektedir. Öfke kontrolü sağlanmadığı taktirde ergenlerin arkadaşlık ilişkilerinde bozulmaya, okul hayatında başarısızlıklara, fiziksel ve ruhsal sağlığa ciddi bir şekilde zarar verebilmektedir.

 

Ergenlerde Öfke ve Saldırganlık 

Öfke, bireyin engellenmesi veya korkusu karşısında ortaya çıkan bir duygusal bir tepkidir. Saldırganlık ise öfkenin dışa yansıyan şeklidir. Ergenlik dönemindeki gençlerde öfke ve saldırganlık tutumu yüksek olmaktadır. Bu nedenler ergenlerde aşağıdaki davranışlar görülebilmektedir.

• Kendisine zarar vermesi (kendini yere atma, bir yerlere vurma vb.)

• Karşısındaki kişiye fiziksel şiddet uygulamaya çalışması

• Kırıcı, aşağılayıcı veya hakaret edici söylemlerde bulunulması

• Kendi içine çekilerek hissedilen duyguların kimseyle paylaşılmaması

• Çoğu zaman kızgın hissetmesi

 

Ergenlerde Öfke Sebepleri Nelerdir?

Ergenlerin öfke duygusunu yaşamasında birçok farklı sebep etkili olabilmektedir. Aslında bu sebepler sadece ergen bireylere özgü sebepler değildir. Her bireyin öfkelenmesinde etkili olabilmektedir. Başlıca sebepler şunlardır:

• Stres

• Aile problemleri

• Sosyal destek yoksunluğu

• Eleştiri

• Reddedilme

Ergenlerde Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır?

Ergenlik döneminde öfkelenen çocuklar duygularını yönetebilmekte zorlanabilirler. İlk olarak, ergenlere öfke duygusunun tanımı yapılmalıdır. Hiçbir ergen herhangi bir sebep olmadan öfkelenmezler. Bu yüzden, amaç öfkenin altında yatan nedenleri bulmaktır. İyi bir gözlem yaparak nedenlere ulaşılabilmektedir. Öfke kontrolü için yapılabilecekler;

• Ergeni en az ve en çok öfkelendiren durumların neler olduğunu sorun.

• Öfkelendiğinde öfkesini azaltabilecek alternatif davranışları konuşabilirsiniz. Bunlar müzik dinleme, başka konu konuşma veya o ortamdan uzaklaşma gibi davranışlar olabilir.

• Kendisine dair olumlu düşünceleri listelemesini isteyin.

• Şiddetli bir öfke anında kendisine güvenli alan seçmesini ve öfke anında orada sakinleşebileceğini söyleyin.

• Ergenlerle iletişim kurmaktan kaçınmayın. Bu süreçte onun yanında olduğunuzu dile getirin.

 

Ergenlerde Öfke Kontrolü Tedavisi

Çocuk ve ergenlerde öfke problemi karşısında oyun terapisi veya bilişsel davranışçı terapi ile danışanlarımızla çalışmaktayız. Yaşanılan öfkelerin sıklığı ve şiddetine göre bir tedavi yöntemi belirlenir. Bazı durumlarda psikoterapinin yanı sıra ilaçla tedavi gerekebilmektedir. Öfke nöbetlerinin ve saldırgan davranışlar çocuklarda davranış bozukluklarına ya da kaygı bozukluklarına yol açabilmektedir. Bu noktada mutlaka bir uzmandan destek alınmalıdır. Öfke kontrolü tedavisinde;

• Öfkenin tanımı, fizyolojik ve psikolojik belirtileri

• Öfkenin ergeni nasıl etkilediği

• Öfke sırasında neler yaparak sakinleşebileceği

• Öfke sırasında aile bireylerinin neler yapabileceği

• Durumu nasıl kontrol altına alabileceği gibi konularda çalışmalar yapılmaktadır.

 

 

Psikolog Damla Gül Demirkan