Gözlerimizin içinde yer aldığı, kemik yapısıyla çevrili boşluğa orbita yani göz çukuru diyoruz. Bu hassas bölgede gelişen tümörler, görme kaybından estetik sorunlara kadar ciddi problemlere yol açabilir. Neyse ki tıp dünyasındaki ilerlemeler sayesinde, Endoskopik Orbita Cerrahisi gibi minimal invaziv yaklaşımlarla göz çukuru tümörü tedavisi artık daha ulaşılabilir ve hasta dostu hale gelmiştir. Bu modern yöntem, geleneksel açık cerrahiye kıyasla çok daha az travmatik olup, hastaların iyileşme sürecini hızlandırırken, estetik sonuçları da iyileştirmektedir. Peki, bu yenilikçi cerrahi yöntem tam olarak nedir ve hastalar için ne gibi avantajlar sunar?

Göz Çukuru (Orbita) ve Tümörleri

Orbita, göz küresini, göz kaslarını, sinirleri ve yağ dokusunu barındıran koni şeklindeki kemik bir yapıdır. Bu karmaşık ve hayati bölge, beynin hemen yanında yer alır ve herhangi bir anormal büyüme, görme fonksiyonlarını doğrudan etkileyebilir.

Orbita Nedir?

Orbita, yedi farklı kemiğin birleşimiyle oluşan, yaklaşık 30 cm³ hacminde bir boşluktur. Görme siniri, göz hareketlerini sağlayan kaslar, gözyaşı bezi ve damarlar gibi önemli yapılar bu korunaklı alan içinde bulunur. Orbita hakkında daha detaylı bilgiye Wikipedia'dan ulaşabilirsiniz.

Göz Çukuru Tümörlerinin Çeşitleri ve Belirtileri

Orbital tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. En sık görülen benign tümörler hemanjiyom, lenfanjiyom ve dermoid kistler iken, malign tümörler arasında rabdomyosarkom (çocuklarda) ve lenfoma (yetişkinlerde) sayılabilir. Tümörün yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak ortaya çıkan belirtiler şunları içerebilir:

• Gözde dışarı doğru çıkma (proptozis)
• Çift görme (diplopi)
• Görmede azalma veya bulanıklık
• Göz ağrısı veya baskı hissi
• Göz kapağında düşme (ptozis)
• Göz hareketlerinde kısıtlılık

Geleneksel Yaklaşımlardan Minimal İnvaziv Yöntemlere

Geçmişte orbita tümörlerinin çıkarılması genellikle geniş kesilerle yapılan açık cerrahi yöntemlerle gerçekleştirilirdi. Ancak bu yöntemler, estetik kaygılar ve uzun iyileşme süreçleri gibi dezavantajlar barındırıyordu.

Açık Cerrahi ve Sınırlılıkları

Açık orbita cerrahisi, tümöre ulaşmak için göz kapağı, alın veya yanak bölgesinden geniş kesiler yapmayı gerektiriyordu. Bu durum, önemli ölçüde doku travmasına, yara izine ve uzun hastanede kalış sürelerine neden olabiliyordu. Ayrıca, beynin ve optik sinirin yakınlığı nedeniyle riskleri de yüksekti.

Endoskopik Orbita Cerrahisinin Avantajları

Minimal invaziv yaklaşımlar, özellikle endoskopik yöntemler, bu sınırlılıkları ortadan kaldırarak hastalara önemli avantajlar sunar:

• Daha Az Travma: Küçük kesilerle veya doğal boşluklar (burun içi gibi) kullanılarak gerçekleştirildiği için çevre dokulara verilen hasar minimize edilir.
• Kısa İyileşme Süresi: Hastalar genellikle daha hızlı taburcu olur ve günlük yaşamlarına daha çabuk dönerler.
• Daha İyi Estetik Sonuçlar: Görünür yara izi bırakma olasılığı çok düşüktür.
• Daha Az Kanama ve Ağrı: Cerrahi sırasında ve sonrasında kanama ve ağrı şikayetleri azalır.
• Yüksek Doğruluk: Endoskopik kamera ile elde edilen büyütülmüş ve detaylı görüntü, cerraha tümörü daha net görme ve daha hassas çalışma imkanı sunar.

Minimal invaziv cerrahi yaklaşımlarının genel faydaları hakkında daha fazla bilgiye Medipol Sağlık Rehberi'nden ulaşabilirsiniz.

Endoskopik Orbita Cerrahisi Nasıl Yapılır?

Endoskopik orbita cerrahisi, genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilen yüksek hassasiyet gerektiren bir işlemdir. Uzman bir göz cerrahı veya nöroşirurji ekibi tarafından yapılır.

Cerrahi Hazırlık ve Anestezi

Ameliyat öncesinde hastanın detaylı görüntüleme testleri (MR, BT) yapılır. Anestezi uzmanı tarafından gerekli değerlendirmeler sonrası genel anestezi uygulanır.

Ameliyat Prosedürü (Transnazal, Transorbital Yaklaşımlar)

Endoskopik orbita cerrahisinde genellikle iki ana yaklaşım kullanılır:

• Transnazal (Burun İçi) Yaklaşım: Burun boşluğundan endoskoplar ve özel cerrahi aletler kullanılarak orbita içine ulaşılır. Özellikle burun boşluğuna yakın olan veya sinüsleri etkileyen tümörlerde tercih edilir. Optik sinir basısı yapan tümörlerin tedavisinde de oldukça etkilidir.
• Transorbital (Göz Kapağı) Yaklaşım: Göz kapağı kenarına yapılan küçük bir kesi ile endoskoplar yerleştirilir. Bu yöntem, orbitanın dış kısımlarındaki tümörlere ulaşmak için kullanılabilir.

Cerrahi sırasında yüksek çözünürlüklü bir kamera, cerraha tümörün ve çevresindeki hassas yapıların gerçek zamanlı görüntülerini sunar. Bu sayede tümör hassas bir şekilde çıkarılırken, sağlıklı dokular korunur.

Tümörün Çıkarılması ve Rekonstrüksiyon

Tümör çıkarıldıktan sonra, eğer gerekiyorsa, oluşan boşluk vücudun başka bir bölgesinden alınan dokularla veya sentetik materyallerle rekonstrükte edilebilir. Ameliyat sonunda kesi yerleri estetik bir şekilde kapatılır.

Kimler İçin Uygundur?

Endoskopik orbita cerrahisi, her orbita tümörü vakası için uygun olmayabilir. Genellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

• Orbital tümörler, özellikle orbitanın derin kısımlarında veya nazal sinüslerle ilişkili olanlar.
• Optik sinire bası yaparak görme kaybına yol açan tümörler.
• Orbitada iltihaplanma veya enfeksiyonlara bağlı dekompresyon ihtiyacı.
• Belirli tiplerdeki kistler ve iyi huylu tümörler.

Karar, hastanın genel sağlık durumu, tümörün boyutu, konumu ve tipi gibi birçok faktör göz önünde bulundurularak multidisipliner bir ekip tarafından verilir.

İyileşme Süreci ve Sonrası Bakım

Endoskopik cerrahi, geleneksel yöntemlere göre daha hızlı bir iyileşme sunsa da, ameliyat sonrası dikkatli bir bakım süreci gereklidir.

Ameliyat Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ameliyat sonrası kısa bir hastanede kalış süresi (genellikle 1-3 gün).
• Ağrı kesici kullanımı ve doktorun önerdiği göz damlaları veya merhemlerin düzenli uygulanması.
• İlk birkaç hafta boyunca fiziksel aktivitelerden kaçınma ve dinlenme.
• Kontrol randevularına düzenli olarak gitme ve doktorun talimatlarına uyma.

Olası Komplikasyonlar ve Yönetimi

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, endoskopik orbita cerrahisinde de bazı riskler bulunmaktadır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama, görme değişiklikleri veya nadiren göz hareketlerinde kısıtlılık yer alabilir. Ancak minimal invaziv doğası sayesinde bu komplikasyon riskleri açık cerrahiye göre daha düşüktür. Olası komplikasyonların erken teşhisi ve tedavisi için doktorunuzla yakın temasta kalmak önemlidir.

Sonuç

Endoskopik Orbita Cerrahisi, göz çukuru tümörlerinin tedavisinde devrim niteliğinde bir adımdır. Minimal invaziv yaklaşımlar sayesinde, hastalar daha az acı, daha kısa iyileşme süresi ve daha iyi kozmetik sonuçlarla bu zorlu süreçten geçebilmektedir. Gelişen teknoloji ve cerrahi teknikler sayesinde, gelecekte göz çukuru tümörü tedavisi alanında daha da etkili ve güvenli yöntemlerin ortaya çıkması beklenmektedir. Eğer sizde veya yakınınızda orbita tümörü şüphesi varsa, mutlaka alanında uzman bir hekime başvurarak en uygun tedavi seçenekleri hakkında bilgi almalısınız.