Doğumdan sonra varis geçer mi? Doğumun varis üzerindeki etkisi
Gebelik dönemi, kadınların hayatındaki en özel, bir o kadar da değişimin yaşandığı süreçlerden biridir. Bu süreçte vücudun gösterdiği tepkilerden biri de ne yazık ki varis oluşumu ya da mevcut varislerin kötüleşmesidir. Pek çok anne adayı, "Doğumdan sonra varis geçer mi?" sorusunun yanıtını merak ederken, doğumun varis üzerindeki etkisi de sıkça sorgulanır. Gelin, bu karmaşık ancak oldukça yaygın konuyu yakından inceleyelim ve aklınızdaki soruları giderelim.
Gebelik ve Varis İlişkisi: Neden Oluşur?
Varis, damarların genişlemesi, kıvrılması ve cilt yüzeyinden görünür hale gelmesi durumudur. Gebelikle birlikte varis oluşumunun birkaç temel nedeni vardır:
- Hormonal Değişiklikler: Gebelik hormonları, özellikle progesteron ve relaksin, damar duvarlarının gevşemesine neden olur. Bu gevşeme, damarların genişlemesini kolaylaştırır.
- Artan Kan Hacmi: Hamilelikte vücuttaki kan hacmi %30-50 oranında artar. Bu durum, damarlar üzerindeki basıncı artırır.
- Büyüyen Uterusun Baskısı: Büyüyen rahim, pelvik bölgedeki büyük damarlar (özellikle inferior vena kava) üzerinde baskı oluşturur. Bu baskı, bacaklardan kalbe dönen kan akışını zorlaştırarak damarlarda kan birikimine ve basınç artışına yol açar.
- Genetik Yatkınlık: Ailede varis öyküsü olan kadınlarda gebelik varis oluşum riskini önemli ölçüde artırır.
Doğumdan Sonra Varisler Tamamen Geçer mi?
En çok merak edilen sorulardan biri olan "Doğumdan sonra varisler tamamen geçer mi?" sorusunun cevabı, maalesef her zaman "evet" değildir. Ancak çoğu kadında, gebelik sırasında oluşan veya kötüleşen varislerin bir kısmı doğumdan sonra belirgin şekilde iyileşme gösterir. Bu iyileşme, vücudun gebelik öncesi durumuna dönmesiyle ilişkilidir:
- Uterusun küçülmesiyle damarlar üzerindeki baskı azalır.
- Vücuttaki kan hacmi normal seviyelere döner.
- Hormon seviyeleri dengelenir.
Bu faktörler sayesinde, özellikle hafif ve orta dereceli varisler, doğumdan sonraki ilk birkaç ay içinde küçülebilir veya tamamen kaybolabilir. Ancak, çok belirgin hale gelmiş, genişlemiş veya uzun süredir mevcut olan varisler genellikle tamamen düzelmez ve kalıcı olabilir. Her ardışık gebelik, varislerin kötüleşme riskini artırabilir.
Ne Zaman İyileşme Beklenir?
Doğum sonrası iyileşme süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte, varislerdeki düzelme genellikle doğumdan sonraki ilk 3 ila 6 ay içinde gözlemlenir. Bu süre zarfında vücut, hormonal ve dolaşımsal dengeyi yeniden kurmaya çalışır.
Doğum Sonrası Varis Şikayetlerini Azaltmak İçin Ne Yapılabilir?
Doğumdan sonra varis şikayetlerini hafifletmek ve iyileşme sürecini desteklemek için bazı adımlar atabilirsiniz:
- Bacakları Yükseltme: Uzun süre ayakta kalmaktan veya oturmaktan kaçının. Dinlenirken bacaklarınızı kalp seviyesinin üzerine yükseltmek kan akışını kolaylaştırır.
- Kompresyon Çorapları: Doktorunuzun önereceği uygun basınçta varis çorapları giymek, damarlardaki basıncı azaltarak rahatlama sağlayabilir.
- Düzenli Egzersiz: Hafif yürüyüşler gibi düzenli egzersizler, kan dolaşımını iyileştirir ve bacak kaslarını güçlendirir.
- Kilo Yönetimi: Sağlıklı bir kiloyu korumak, damarlar üzerindeki gereksiz baskıyı azaltır.
- Sıvı Tüketimi ve Beslenme: Yeterli su içmek ve lifli gıdalar tüketmek kabızlığı önler, bu da damar sağlığı için önemlidir.
Ne Zaman Doktora Görünmeli? Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Eğer varisleriniz doğumdan sonraki 6 ay içinde belirgin bir iyileşme göstermiyorsa, ağrı, şişlik, kaşıntı, cilt renginde değişiklikler veya yaralar gibi şikayetleriniz varsa mutlaka bir kalp ve damar cerrahisi uzmanına başvurmalısınız. Uzman doktor, durumunuzu değerlendirecek ve size uygun tedavi seçeneklerini sunacaktır.
Modern tıpta varis tedavisi için birçok seçenek bulunmaktadır. Bunlar arasında:
- Skleroterapi: Damara özel bir ilacın enjekte edilerek damarın kapatılması.
- Lazer ve Radyofrekans Ablasyon: Isı enerjisi kullanılarak hastalıklı damarın kapatılması.
- Cerrahi Yöntemler: Gerekli durumlarda damarın çıkarılması (stripping) veya mikrocerrahi.