Günlük hayat kalitesini ciddi şekilde etkileyen kronik burun tıkanıklığı, pek çok kişinin ortak şikayeti. Nefes almanın güçleşmesi, uyku düzeninin bozulması ve sürekli yorgunluk hissi gibi sonuçlara yol açabilen bu durumun altında yatan nedenler arasında deviasyon ve sinüzit sıkça karşımıza çıkar. Ancak bu iki rahatsızlık birbirinden oldukça farklıdır ve tedavi yaklaşımları da buna göre şekillenir. Peki, sizin kronik burun tıkanıklığınızın asıl nedeni bir yapısal bozukluk mu, yoksa bir iltihaplanma mı? Gelin, deviasyon ve sinüzit arasındaki temel farkları, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini derinlemesine inceleyelim.

Deviasyon Nedir ve Neden Olur?

Deviasyon, burun içini ikiye ayıran, kemik ve kıkırdaktan oluşan duvarın (nazal septum) eğriliği veya kayması durumudur. Bu eğrilik, burun boşluklarından birini veya her ikisini daraltarak hava akışını engeller.

Deviasyon Belirtileri

• Tek veya çift taraflı, sürekli ya da değişken burun tıkanıklığı.
• Horlama ve uyku apnesi.
• Ağız kuruluğu.
• Tekrarlayan burun kanamaları.
• Yüzde ağrı ve baş ağrısı (özellikle eğriliğin sinüs ağızlarını tıkaması durumunda).
• Koku almada azalma.

Deviasyon genellikle doğuştan gelir veya çocukluk çağında yaşanan travmalar (burun düşmeleri, darbeler) sonucu oluşur. Bazen farkında bile olmadan yaşanmış küçük bir travma, yıllar sonra burun tıkanıklığı olarak kendini gösterebilir. Nazal septum deviasyonu hakkında daha detaylı bilgiye Wikipedia'dan ulaşabilirsiniz.

Sinüzit Nedir ve Nasıl Oluşur?

Sinüzit ise, kafatası içinde bulunan ve burun boşluklarına açılan sinüs adı verilen hava dolu boşlukların iltihaplanmasıdır. Akut sinüzit kısa süreliyken, belirtilerin 12 haftadan uzun sürmesi veya yılda birden fazla tekrarlaması durumunda kronik sinüzitten bahsedilir.

Sinüzit Belirtileri

• Yüzde ağrı, basınç ve dolgunluk hissi (özellikle alın, yanaklar, göz çevresi).
• Koyu renkli (sarı veya yeşil) burun akıntısı.
• Koku almada azalma veya kayıp.
• Geniz akıntısı ve boğazda takılma hissi.
• Öksürük.
• Diş ağrısı.
• Halsizlik ve yorgunluk.

Sinüzit genellikle viral enfeksiyonlar (soğuk algınlığı) sonrası bakteriyel enfeksiyonlarla, alerjilerle, burun polipleriyle veya burun içindeki yapısal sorunlarla (örneğin deviasyon) ilişkili olarak gelişebilir. Türk Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Derneği'nin sinüzit sayfasını ziyaret ederek daha fazla bilgi edinebilirsiniz.

Deviasyon ve Sinüzit Arasındaki Temel Farklar

Her iki durum da benzer belirtilere sahip olsa da, temel olarak farklı mekanizmalarla ortaya çıkarlar:

Yapısal Sorun vs. İltihaplanma

• Deviasyon: Tamamen anatomik bir sorundur. Burun boşluğunu fiziksel olarak daraltan bir eğriliktir.
• Sinüzit: Sinüs boşluklarının mukozasının (iç zarının) iltihaplanmasıdır. Bu iltihaplanma enfeksiyon, alerji veya diğer irritanlar nedeniyle oluşur.

Belirtilerin Niteliği ve Sürekliliği

• Deviasyon: Burun tıkanıklığı genellikle sürekli veya pozisyona göre değişen bir karaktere sahiptir. Koyu akıntı veya yüz ağrısı gibi iltihap belirtileri deviasyonun kendisinden değil, tıkanıklığa bağlı gelişen ikincil sinüzitten kaynaklanır.
• Sinüzit: Belirtiler genellikle dönemseldir (akut ataklar) veya kronik durumda daha hafif ama sürekli bir seyir izler. Yoğun burun akıntısı, yüzde basınç ve koku kaybı daha belirgindir.

Tedavi Yaklaşımları

• Deviasyon: Kesin çözümü cerrahidir (septoplasti). Eğri olan kıkırdak ve kemik düzeltilerek hava yolu açılır.
• Sinüzit: Tedavisi iltihabın nedenine göre değişir. Antibiyotikler, burun spreyleri, alerji ilaçları veya bazen sinüslerin temizlenmesi için endoskopik cerrahi gerekebilir.

Kronik Burun Tıkanıklığınızın Asıl Nedenini Bulmak: Ne Zaman Doktora Gitmeli?

Eğer sürekli burun tıkanıklığı yaşıyor, nefes almakta zorlanıyor, horluyor veya yüzünüzde ağrı hissediyorsanız, bir Kulak Burun Boğaz (KBB) uzmanına başvurmanız önemlidir. Doktorunuz, kapsamlı bir muayene (endoskopik muayene) ve gerektiğinde tomografi gibi görüntüleme yöntemleriyle burun ve sinüslerinizin durumunu değerlendirecek, doğru tanıyı koyarak size en uygun tedavi yöntemini önerecektir.

Sonuç

Kronik burun tıkanıklığı şikayetiyle gelen hastalarda deviasyon ve sinüzit, en sık görülen nedenlerdendir. Deviasyon, burun içindeki yapısal bir eğrilik olup cerrahi müdahale ile düzeltilirken; sinüzit, sinüs boşluklarının iltihaplanmasıdır ve tıbbi veya cerrahi yollarla tedavi edilebilir. Unutmayın, doğru tanı ve kişiye özel tedavi planı, yaşam kalitenizi artırarak sağlıklı nefes almanızı sağlayacaktır. Kendiliğinden geçmesini beklemek yerine, belirtileriniz ciddiyse mutlaka bir uzmana danışarak kalıcı çözüm yolları arayın.