El bileği ve başparmağınızda sürekli bir ağrı, özellikle belirli hareketlerde keskinleşen bir sızı mı hissediyorsunuz? Bu durum, sık karşılaşılan ancak yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir sorun olan De Quervain Tenosinoviti'nin bir işareti olabilir. Halk arasında başparmak tendon sıkışması olarak da bilinen bu rahatsızlık, başparmağı hareket ettiren tendonların kılıflarında meydana gelen iltihaplanma ve şişlikle karakterizedir. Özellikle yeni annelerde, el sanatlarıyla uğraşanlarda veya yoğun klavye/telefon kullanıcılarında görülen bu tendon iltihabı, günlük aktiviteleri kısıtlayarak ciddi el bileği ağrısına yol açabilir. Bu kapsamlı rehberimizde, De Quervain Tenosinoviti hakkında bilmeniz gereken her şeyi adım adım ele alacağız.

De Quervain Tenosinoviti Nedir?

De Quervain Tenosinoviti, başparmağımızı yukarı ve dışa doğru hareket ettiren iki tendonun (ekstansör pollicis brevis ve abdüktör pollicis longus) el bileğinin başparmak tarafında, styloid çıkıntı adı verilen kemik çıkıntısının üzerinden geçerken sıkışmasıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bu tendonlar, hareketlerini kolaylaştıran sinovyal kılıflar adı verilen koruyucu tünellerin içinden geçer. Tekrarlayıcı hareketler veya aşırı kullanım sonucunda bu kılıfların iltihaplanması ve kalınlaşması, tendonların bu dar tünel içinde sıkışmasına ve sürtünmesine yol açar. Bu sıkışma ve sürtünme ise ağrı, hassasiyet ve şişliğe neden olur.

Hastalık adını, ilk kez 1895 yılında tanımlayan İsviçreli cerrah Fritz de Quervain'den almıştır. Detaylı bilgi için Wikipedia'daki De Quervain sendromu sayfasına göz atabilirsiniz.

Belirtileri Nelerdir?

De Quervain Tenosinoviti'nin belirtileri genellikle yavaş yavaş başlar ve zamanla kötüleşebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Ağrı: Başparmağın tabanında ve el bileğinin başparmak tarafında hissedilen ağrı. Bu ağrı, başparmağı hareket ettirirken, kavrarken veya bir nesneyi sıkıca tutarken artar.
• Hassasiyet ve Şişlik: Etkilenen bölgede dokunmaya karşı hassasiyet ve bazen gözle görülür bir şişlik oluşabilir.
• Takılma Hissi: Başparmağı hareket ettirirken tendonların takıldığı veya sürtündüğü bir his.
• Kavrama Güçlüğü: Ağrı nedeniyle günlük işlerde (bardak tutma, anahtar çevirme vb.) zorlanma.
• Uyuşma: Bazı durumlarda sinir sıkışmasına bağlı olarak başparmak ve işaret parmağında uyuşma veya karıncalanma hissedilebilir.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

De Quervain Tenosinoviti'nin kesin nedeni her zaman belli olmasa da, bazı faktörler bu duruma yakalanma riskini artırır:

• Tekrarlayıcı Hareketler: Başparmak ve el bileğinin sürekli ve tekrarlayıcı hareketleri, tendon kılıflarında tahrişe ve iltihaba yol açabilir. Örnek olarak; bebek bakımı (özellikle emzirme sırasında), bahçe işleri, golf, balık tutma, marangozluk veya yoğun klavye/fare kullanımı verilebilir.
• Hormonal Değişiklikler: Hamilelik ve menopoz gibi hormonal dalgalanmalar yaşayan kadınlarda daha sık görülür.
• Romatizmal Hastalıklar: Romatoid artrit gibi bazı iltihaplı hastalıklar De Quervain riskini artırabilir.
• Travma: El bileğine alınan direkt darbeler veya yaralanmalar.
• Yaş ve Cinsiyet: Genellikle 30-50 yaş arası kadınlarda daha sık görülür.

Tanı Nasıl Konulur?

Tanı genellikle fiziksel muayene ve hastanın şikayetlerinin dinlenmesiyle konulur. Doktorunuz, el bileğinizdeki hassasiyeti ve şişliği kontrol edecektir. Tanı için en belirleyici testlerden biri Finkelstein Testi'dir:

1. Başparmağınızı avucunuzun içine doğru kıvırın.
2. Diğer parmaklarınızla başparmağınızı kavrayarak yumruk yapın.
3. El bileğinizi serçe parmağınız yönünde aşağıya doğru bükün.

Bu hareket sırasında başparmak tarafında keskin bir ağrı hissedilmesi, testin pozitif olduğu ve De Quervain Tenosinoviti'nden şüphelenildiği anlamına gelir. Genellikle görüntüleme testlerine (röntgen, MR) ihtiyaç duyulmaz, ancak doktorunuz başka durumları elemek için isteyebilir.

Tedavi Yöntemleri

De Quervain Tenosinoviti tedavisinde amaç, ağrıyı azaltmak, iltihabı gidermek ve tendonların normal işlevini geri kazandırmaktır. Tedavi, durumun şiddetine göre konservatif veya cerrahi olabilir.

Konservatif Tedaviler

• İstirahat ve Atel Kullanımı: Etkilenen el bileği ve başparmağın dinlendirilmesi, iltihabı azaltmanın en önemli adımıdır. Doktorunuz, başparmağı sabitleyen özel bir atel veya splint kullanmanızı önerebilir. Bu, tendonların hareketini kısıtlayarak iyileşmeyi destekler.
• İlaç Tedavisi: İltihap önleyici ağrı kesiciler (NSAİİ'ler) ağrıyı ve iltihabı kontrol altına almak için kullanılabilir.
• Fizik Tedavi: Bir fizyoterapist, el bileği ve başparmak için özel esneme ve güçlendirme egzersizleri öğretebilir. Ayrıca buz uygulaması, ultrason gibi fizik tedavi yöntemleri de faydalı olabilir.
• Kortikosteroid Enjeksiyonları: Ağrı ve iltihabın şiddetli olduğu durumlarda, etkilenen tendon kılıfına kortikosteroid enjeksiyonu yapılabilir. Bu, güçlü bir iltihap azaltıcı etki sağlar ve genellikle hızlı bir rahatlama sağlar.

Cerrahi Tedavi

Konservatif tedavilere yanıt vermeyen veya semptomları çok şiddetli olan hastalarda cerrahi müdahale düşünülebilir. Acıbadem Sağlık Rehberi'ne göre cerrahi, lokal anestezi altında yapılan küçük bir operasyonla, tendon kılıfının açılarak tendonlara daha fazla alan sağlanması prensibine dayanır. Bu sayede tendonlar rahatlar ve sıkışma ortadan kalkar. Ameliyat sonrası dönemde kısa süreli bir atel kullanımı ve sonrasında fizik tedavi ile tam iyileşme hedeflenir.

Önleme Yolları

De Quervain Tenosinoviti riskini azaltmak için bazı önlemler alabilirsiniz:

• Ergonomi: Bilgisayar başında çalışırken veya tekrar eden el hareketleri yaparken doğru ergonomik pozisyonları kullanmaya özen gösterin. Bileğinizi düz tutmaya çalışın.
• Tekrarlayıcı Hareketlerden Kaçınma: Uzun süre aynı hareketi yapmaktan kaçının. Düzenli aralıklarla mola verin ve ellerinizi, bileklerinizi esnetin.
• Başparmak Kullanımını Azaltma: Akıllı telefon veya tablet kullanırken başparmağınıza binen yükü azaltmak için diğer parmaklarınızı kullanmaya çalışın veya sesli komutları tercih edin.
• Doğru Kaldırma Teknikleri: Ağır nesneleri kaldırırken başparmağınızla aşırı sıkmaktan kaçının, bileğinizin ve diğer parmaklarınızın gücünü kullanın.

Sonuç

De Quervain Tenosinoviti, günlük yaşamı olumsuz etkileyebilen ağrılı bir başparmak tendon sıkışması durumudur. Ancak doğru teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle semptomlar kontrol altına alınabilir ve yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir. Eğer başparmak ve el bileğinizde sürekli ağrı, şişlik veya hassasiyet hissediyorsanız, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmanız önemlidir. Erken müdahale, konservatif tedavi seçeneklerinin başarısını artırarak cerrahiye duyulan ihtiyacı azaltabilir. Unutmayın, sağlığınız için en doğru bilgiyi ve yönlendirmeyi daima bir tıp uzmanı sağlayacaktır.