Meme kanseri tanısı almak, her kadın için zorlu ve endişe verici bir süreçtir. Ancak modern tıp, hem hastalığı etkili bir şekilde tedavi etmek hem de yaşam kalitesini artırmak için sürekli yeni yöntemler geliştirmektedir. Bu yenilikçi yaklaşımlardan biri de cilt koruyucu mastektomidir. Geleneksel mastektomiye kıyasla daha estetik sonuçlar sunan bu cerrahi yöntem, özellikle meme kanseri tedavisi sürecindeki hastalar için önemli bir umut kaynağıdır. Bu rehberde, cilt koruyucu mastektominin ne olduğunu, kimler için uygun olduğunu, cerrahi süreci ve sunduğu avantajları detaylıca inceleyeceğiz.

Cilt Koruyucu Mastektomi Nedir?

Cilt koruyucu mastektomi, memenin içindeki tüm meme dokusunun (bezler, süt kanalları ve yağ dokusu) çıkarılması, ancak memenin dış derisinin büyük bir kısmının ve genellikle meme başı ile areolanın (meme başı çevresi koyu renkli halka) korunması işlemidir. Bu yöntem, geleneksel mastektominin aksine, meme derisi bütünlüğünü koruyarak cerrahi sonrası meme rekonstrüksiyonu için daha doğal bir “cep” oluşturulmasına olanak tanır. Amacımız, onkolojik prensiplerden ödün vermeden, hastanın psikolojik ve estetik açıdan kendini daha iyi hissetmesini sağlamaktır. Bazı durumlarda, onkolojik uygunluk varsa meme başı ve areola da korunabilir (nipple-sparing mastektomi).

Kimler İçin Uygundur? Endikasyonlar ve Kontrendikasyonlar

Cilt koruyucu mastektomi, her meme kanseri hastası için uygun olmayabilir. Bu cerrahiye aday olup olmadığınıza karar verirken, doktorunuz çeşitli faktörleri değerlendirecektir. Genellikle, bu yöntem aşağıdaki durumlarda tercih edilir:

Uygundur (Endikasyonlar):

• Erken evre meme kanseri olan hastalar.
• Koruyucu mastektomi (profilaktik mastektomi) düşünen yüksek riskli bireyler (örneğin BRCA gen mutasyonu taşıyıcıları).
• Tümörün meme derisine çok yakın olmadığı veya ciltte ülserasyon/yayılım yapmadığı durumlar.
• Meme derisinde inflamatuar değişikliklerin veya ödemin bulunmadığı hastalar.

Uygun Değildir (Kontrendikasyonlar):

• İnflamatuar meme kanseri.
• Meme derisine yayılmış veya ciltte ülserasyon yapmış büyük tümörler.
• Meme başında veya areolada tümör tutulumu olması.
• İleri evre kanser veya yaygın lenf nodu metastazları.
• Bazı durumlarda, tümörün boyutu veya yerleşimi de cilt koruyucu mastektomiye engel teşkil edebilir.

Karar, multidisipliner bir ekip (cerrah, onkolog, patolog, radyolog) tarafından hastanın genel sağlık durumu, tümör özellikleri ve kişisel tercihleri göz önünde bulundurularak verilir. Daha fazla bilgi için Mayo Clinic'in cilt koruyucu mastektomi sayfasına başvurabilirsiniz.

Cerrahi Süreç: Adım Adım Cilt Koruyucu Mastektomi

Cilt koruyucu mastektomi, genellikle genel anestezi altında yapılan bir cerrahi işlemdir ve birkaç aşamadan oluşur:

1. Hazırlık: Ameliyat öncesinde gerekli tüm görüntüleme (mamografi, ultrason, MR) ve biyopsi sonuçları değerlendirilir. Cerrah, meme üzerinde kesi yerlerini planlar.
2. Kesi ve Doku Çıkarılması: Memenin doğal kıvrımlarına uygun, genellikle daha küçük ve stratejik bir kesi yapılır. Bu kesiden girilerek, meme derisinin altındaki tüm meme dokusu dikkatlice çıkarılır. Meme başı ve areola korunacaksa, bu yapılara zarar vermemeye özen gösterilir.
3. Lenf Nodu Örneklemesi/Çıkarılması: Kanser hücrelerinin yayılma potansiyeli nedeniyle koltuk altındaki lenf düğümleri (sentinel lenf nodu biyopsisi veya aksiller diseksiyon) de kontrol edilebilir veya çıkarılabilir.
4. Rekonstrüksiyon: Meme dokusu çıkarıldıktan hemen sonra, genellikle aynı seansta meme rekonstrüksiyonu (yeniden yapılandırma) işlemi başlar. Bu, protez (implant) kullanılarak veya hastanın kendi dokusu (otolog doku transferi, flep cerrahisi) ile yapılabilir. Meme rekonstrüksiyonu seçenekleri hakkında Ulusal Kanser Enstitüsü'nün kapsamlı rehberine göz atabilirsiniz.
5. Kapatma: Rekonstrüksiyon tamamlandıktan sonra kesi yerleri estetik bir şekilde kapatılır. Cerrahi alanın içindeki sıvı birikimini önlemek için drenler yerleştirilebilir.

Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Her cerrahi yöntemde olduğu gibi, cilt koruyucu mastektominin de kendine özgü avantajları ve potansiyel dezavantajları bulunmaktadır.

Avantajları:

• Estetik Görünüm: En önemli avantajı, meme derisinin korunması sayesinde cerrahi sonrası daha doğal bir meme şekli elde edilmesidir. Bu durum, hastanın beden imajını ve psikolojik iyilik halini olumlu etkiler.
• Rekonstrüksiyon Kolaylığı: Korunan cilt zarfı, özellikle implant bazlı rekonstrüksiyonlar için daha iyi bir estetik temel sunar ve rekonstrüksiyon sürecini kolaylaştırabilir.
• Onkolojik Güvenlik: Yapılan çalışmalar, uygun hasta seçiminde cilt koruyucu mastektominin geleneksel mastektomi ile benzer onkolojik sonuçlar sunduğunu göstermektedir.

Dezavantajları:

• Potansiyel Komplikasyonlar: Her cerrahi işlemde olduğu gibi, enfeksiyon, kanama, yara iyileşmesi sorunları veya cilt nekrozu (doku ölümü) gibi komplikasyonlar görülebilir, özellikle meme başı ve areola korunması durumunda riskler artabilir.
• Duyusal Kayıp: Meme derisi korunsa da, ameliyat edilen bölgede duyu kaybı veya hissizlik yaşanabilir.
• Daha Uzun Cerrahi Süre: Rekonstrüksiyon işlemiyle birleştirildiğinde, ameliyat süresi geleneksel mastektomiye göre daha uzun olabilir.

Meme Rekonstrüksiyonu Seçenekleri

Cilt koruyucu mastektomi sonrası meme rekonstrüksiyonu, hastanın kendi dokusu (otolog rekonstrüksiyon) veya silikon/salin implantlar (protez rekonstrüksiyon) kullanılarak yapılabilir. Otolog rekonstrüksiyonda, karın, sırt veya kalça gibi vücudun başka bir yerinden alınan dokular kullanılır. Her iki yöntemin de avantajları ve dezavantajları vardır ve seçim, hastanın tercihlerine, vücut yapısına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Rekonstrüksiyon, mastektomi ile aynı seansta (eş zamanlı) veya daha sonraki bir tarihte (gecikmiş) yapılabilir.