Uyandığınızda dünyanın en değersiz ve önemsiz insanı sizmişsiniz gibi başlayan bir günün ilerleyen saatlerinde kendinizi tanrı\tanrıça gibi hissettiğiniz oluyor mu? Hayatınıza giren birisini çok severken ondan nefret ettiğinizi hisssettiğiniz sert geçişler yaşar mısınız? Ya da kendinizi büyük bir boşlukta kimseye sesinizi duyuramadığınızı, duyanların da umursamadığını hissettiğiniz? Kime, neye, nasıl olduğunu farketmeden kendinizi bir öfke girdabında bulup önünüze çıkan her şeyi yakıp yıktığınız ve sonrasında suçluluk, pişmanlık ve korkuyla onarmaya çalıştığınız? Bu boşluk, öfke, terkedilme duygularının tüm benliğinizi uyuşturmasından korkup bir şeyler hissetmeye ve çevrenizdekilere hissettirmeye çalışırken kendinizi yaraladığınız? Hız sınırlarını çoktan aştığınız bir yolculukta ya da tanımadığınız biriyle yaşadığınız heyecan verici anlarda, ne aldığınıza bakmadan yaptığınız alışverişlerde kendinizi canlı hissedip bu duygular geçtiği anda dipsiz bir kuyuya düşmekle bir yenisine can havliyle tutunma arasında geçen boşlukta kalma hali tanıdık gelir mi? Bıçak sırtlarında bu kendini deneyimleme hallerinin bütününü ya da bazı kısımlarını deneyimlemenin karşılığı Borderline Kişilik Bozukluğu olarak isimlendirilir. Borderline kişilik bozukluğu tanı olarak değerlendirildiğinde terk edilmekten kaçınmak için çılgınca çaba göstermek, diğerleri ile idealize etme ve yerle bir etme arasındaki uçlarda tutarsız ve gergin kişilerarası ilişkiler kurma, kendini belirleme ve kimlik duygusu ile ilgili karmaşa, dürtüsel davranışlar (kontrolsüz para harcama, madde kötüye kullanımı, güvensiz araç kullanma vb. en az iki tanesi), yineleyici intihar davranışları, girişimleri ya da göz korkutmalar, tutarsız duygulanım, süreğen boşluk duygusu, uygunsuz yoğun öfke, öfke denetiminde güçlük, zorlanmayla ilgili gelip geçici kuşkucu düşünceler ya da ağır çözülme belirtilerinden en az beşinin karşılanması gereklidir. Ancak bu tanı kriterleri yaşla birlikte (özellikle 10-15 yıl sonra, 40 yaş dönemlerinde) değişime uğramakta, intihar girişimleri ve kendine zarar verme davranışları dürtüsellik ve öfke ile kıyaslandığında en hızlı kaybolan kriterlerdir. Ancak kişilerde tanı kriterlerini karşılamamakla birlikte borderline kişilik bozukluğu paterni (örüntüsü) olarak seyretmeye devam eder. Patern olarak devam eden borderline kişilik bozukluğu paterninde ise kişilerin duygudurum değişimlerinin sert geçişleri en yoğun devam eden kriterdir. Borderline kişilik bozukluğunda depresyon, anksiyete bozuklukları ve alkol ve madde bağımlılığı, travma sonrası stres bozuklukları, yeme bozuklukları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluklarını sıklıkla yaşarlar. Bu durum borderline kişilik bozukluğunun tanı kriterlerinin de içinde olduğu psikolojik rahatsızlıklar olması nedeniyle psikoterapi ve psikiyatrik tedaviye sıklıkla bu eş tanılar kişilerin çözmeye çalıştığı semptomlar olarak görülebilir. Borderline Kişilik Bozukluğunun Tedavisi Kişilik örgütlenmesi bireylerin çocukluk dönemi yaşantıları ve çevresel faktörlerin gelişimsel sağlıklılığına göre temellenir. Şema Terapi yaklaşımında şu şemaların kişilik dinamiğindeki belirginliği Borderline Kişilik Bozukluğunun oluşumunu açıklar; Terkedilme şeması: Bakım verenlerin fiziksel ya da duygusal uzaklığı, yokluğu ile bireylerin (çocuğun) benliğinde “ben bir şey yaptım ve gitti, ne yaparsam geri gelir, gelmesin zaten kimseye ihtiyacım yok.” Kutuplarında bu yokluğun benlik ile özdeşleştirilmesine neden olur. Bu şema Borderline Kişilik Bozukluğu’nda olası ya da mevcut bir terkedilmeye karşı mücadele etmeliyim şeklinde yansır. BKB bireylerin ya terkedilmekten korunmak için ya sürekli iç içe olmak, benlik sınırına tahammül edememek şeklinde ya da bu duyguyu hiç yaşamamak adına yakın bir ilişki kurmamaya yönlenmesi şeklinde görünümleri vardır. Cezalandırıcılık şeması: Bakım verenlerin bireye “kötü bir şey yaptın, sen kötüsün\suçlusun bu nedenle kötü şeyleri hak ediyorsun\cezalandırılmalısın.” Şeklinde algılanabilecek tutumlarının içselleştirilmesi ile bireyin kendisini ya da diğerlerini cezalandırıcı eylemlere yönelmesine neden olur. Cezalandırıcılık şeması bireyin kendisine döndüğünde kendisini suçlu\hatalı hiseetme halinin kendine zarar verici eylemlere dönüşmesine; kendini yaralama, intihar girişimleri, riskli davranışlar vb. neden olurken diğerine yönelmesi halinde ilişkide zor bir duygunun yaşanmasına karşılık diğerine fiziksel ya da duygusal  zarar verme, iletişimi kesme, kendine zarar vererek diğerine kötü hissettirme gibi eylemlere dönüşebilir. Yetersiz Özdenetim: Bu şema ebeveynin bireyin benlik sınırına ya aşırı müdahalesi ile alan tanımama ya da uzaklığı\yokluğu ile temas etmeme üzerinden gerçekleşir. Aşırı müdahale eden, çocuğun benliğinin gelişmesine alan tanımayan, kabul etmediği yönleri eleştiri, yargı, cezalandırma gibi tutumlarla engelleyen ebeveynin çocuğun kendini belirleme ve gerçekleştirme ihtiyacını ancak kaçarak, yalan söyleyerek, manipüle ederek gerçekleştirmesine neden olmaktadır. Uzak ebeveynde ise çocuk bu sınırların varlığını tamamen kendi deneyimleri üzerinden inşa etmek zorunda kalır, dış dünya ve benlik arasında güvenli ve sağlıklı bir sınır olmayışı bireyin nereye kadar gidebileceğine dair belirsizlik oluşturur. Bu şema Borderline Kişilik Bozukluğu olan bireylerde dürtüsel davranışların gelişmesine neden olur. Bu şemaların şiddeti ve belirginliği bireyden bireye değişim gösterebilir. Bireyin kendisini, diğerini, dış dünyayı ve ilişkilerini belirgin bir biçimde örgütleyen bu yapının içinde Şema Terapi yaklaşımına göre “Sağlıklı Yetişkin” modu\benliği olarak adlandırılan ve varoluşsal olarak insan olmanın özünde kendiliğinden bulunan yanın keşfi ve gelişimi gerçekleşmeye başladığında iyileşme sağlanabilir. Borderline Kişilik Bozukluğu’ nu örgütleyen şemaların ise kökenlerinin yeniden ve sağlıklı biçimde inşası ve “şimdi ve burada” da kişinin Sağlıklı Yetişkin yanının doğallığı, gücü, esnekliği, yaratıcılığı, güvendeliğini sağlayabilir. Bu, Borderline Kişilik Bozukluğu’ na neden olan şemaların algısı açısından bakıldığında kolay adım atılan bir süreç olarak görünmeyebilir. Ancak “şimdi ve burada”nın gücü ve Sağlıklı Yetişkin özü buna izin vermeye her zaman hazır bulunacaktır.