Vücudumuzun en büyük atardamarı olan aortun karın bölgesindeki kısmında oluşan genişlemeye Abdominal Aort Anevrizması (AAA) denir. Bu durum, genellikle belirti vermeden ilerler ve yırtılması durumunda hayatı tehdit edici olabilir. Bu nedenle, belirli bir boyuta ulaşan anevrizmalar için cerrahi müdahale veya endovasküler onarım (EVAR) gibi tedavi seçenekleri değerlendirilir. Ancak her cerrahi işlemde olduğu gibi, Abdominal Aort Anevrizması ameliyatı da kendine özgü ameliyat riskleri ve komplikasyonları barındırır. Bu makalede, Aort Anevrizması ameliyatı sonrası ortaya çıkabilecek olası risk faktörlerini ve bu durumlara karşı alınabilecek önlemleri detaylı bir şekilde ele alacağız.

Abdominal Aort Anevrizması Ameliyatı Nedir?

Abdominal Aort Anevrizması (AAA) ameliyatı, karın aortundaki genişlemiş, zayıflamış damar duvarını onarmayı amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Temel olarak iki ana yaklaşım bulunur:

• Açık Cerrahi Onarım: Cerrah, karın bölgesinde büyük bir kesi yaparak genişlemiş aortu ortaya çıkarır. Anormal bölüm çıkarıldıktan sonra, yerine sentetik bir greft (yapay damar) dikilir. Bu yöntem, uzun yıllardır uygulanan geleneksel bir yöntemdir.
• Endovasküler Anevrizma Onarımı (EVAR): Daha az invaziv bir yöntemdir. Kasık bölgesinden küçük kesilerle girilerek, bir kateter yardımıyla özel bir stent grefti anevrizmanın içine yerleştirilir. Bu greft, kanın anevrizma duvarına temas etmesini engelleyerek yırtılma riskini azaltır. EVAR hakkında daha fazla bilgi için Wikipedia'nın ilgili sayfasına başvurabilirsiniz.

Aort Anevrizması Ameliyatı Riskleri ve Genel Komplikasyonlar

Her büyük cerrahi işlemde olduğu gibi, Abdominal Aort Anevrizması ameliyatı da genel cerrahi riskleri taşır. Bu riskler, hastanın genel sağlık durumu, yaşı ve anevrizmanın büyüklüğü gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Anesteziye Bağlı Riskler

Genel anesteziye bağlı olarak solunum problemleri, alerjik reaksiyonlar, kalp ritim bozuklukları veya nadiren inme gibi riskler ortaya çıkabilir. Anestezi uzmanı, ameliyat öncesinde hastanın genel sağlık durumunu değerlendirerek bu riskleri en aza indirmeye çalışır.

Kanama ve Enfeksiyon

Ameliyat sırasında veya sonrasında kanama görülebilir. Büyük damarların onarımı söz konusu olduğundan kan transfüzyonu gerekebilir. Ayrıca, cerrahi kesi yerinde veya vücut içinde enfeksiyon gelişme riski mevcuttur. Sterilizasyon kurallarına titizlikle uyulması ve ameliyat sonrası antibiyotik kullanımı bu riski düşürür.

Kalp ve Akciğer Komplikasyonları

Özellikle kalp ve akciğer hastalığı olan hastalarda kalp krizi, kalp yetmezliği, aritmi veya zatürre gibi komplikasyonlar gelişebilir. Ameliyat öncesi detaylı kardiyolojik ve pulmoner değerlendirme bu riski yönetmede önemlidir.

Böbrek Yetmezliği

Ameliyat sırasında veya sonrasında böbreklere kan akışında azalma yaşanması, geçici veya nadiren kalıcı böbrek yetmezliğine yol açabilir. Özellikle kontrast madde kullanılan EVAR prosedürlerinde bu risk daha belirgin olabilir.

Abdominal Aort Anevrizması Ameliyatına Özgü Komplikasyonlar

Abdominal Aort Anevrizması ameliyatının kendine özgü, daha spesifik ameliyat komplikasyonları da bulunmaktadır. Bunlar, uygulanan cerrahi yönteme göre farklılık gösterebilir.

Graft Enfeksiyonu

Yerleştirilen sentetik greftin enfekte olması ciddi bir durumdur ve tedavisi zor olabilir. Bu, genellikle yeniden ameliyat veya uzun süreli antibiyotik tedavisi gerektirebilir.

Endoleak (EVAR'a Özgü)

EVAR prosedüründen sonra, stent grefti ile anevrizma kesesi arasına kan sızıntısı olması durumudur. Bu, anevrizmanın yırtılma riskini devam ettirebilir ve ek müdahaleler (embolizasyon veya başka bir EVAR prosedürü) gerektirebilir. Türk Kalp Damar Cerrahisi Derneği'nin endoleak üzerine yayınlarına bakılabilir.

Spinal Kord İskemisi (Parapleji)

Çok nadir görülen ancak ciddi bir komplikasyondur. Omuriliğe kan taşıyan küçük damarların ameliyat sırasında zarar görmesi veya tıkanması sonucu felç (parapleji) gelişebilir. Özellikle aortun daha geniş bir kısmının onarıldığı durumlarda risk artar.

Bağırsak İskemisi

Ameliyat sırasında bağırsaklara giden kan akışının bozulması sonucu bağırsak dokusunda hasar oluşabilir. Bu durum, bağırsak fonksiyon bozukluklarına yol açabilir ve ek cerrahi gerektirebilir.

Periferik Embolizasyon

Aort içindeki pıhtı veya plak parçacıklarının, ameliyat sırasında bacaklara veya diğer organlara giderek damarları tıkamasıdır. Bu durum, uzuvlarda ağrı, soğukluk veya organ hasarına neden olabilir.

Riskleri Azaltma Yolları ve Ameliyat Öncesi Hazırlık

Abdominal Aort Anevrizması ameliyatı risklerini en aza indirmek için hem doktorların hem de hastaların üzerine düşen görevler vardır:

• Detaylı Preoperatif Değerlendirme: Ameliyat öncesi kalp, akciğer, böbrek fonksiyonlarının detaylı bir şekilde değerlendirilmesi, olası riskleri belirlemeye ve yönetmeye yardımcı olur.
• Kronik Hastalıkların Yönetimi: Yüksek tansiyon, diyabet gibi kronik hastalıkların ameliyat öncesinde optimal seviyelerde kontrol altına alınması önemlidir.
• Sigara Bırakma: Sigara, hem anevrizma gelişiminde hem de ameliyat sonrası komplikasyon riskini artırmada önemli bir faktördür. Ameliyat öncesi sigarayı bırakmak, akciğer fonksiyonlarını iyileştirerek komplikasyon riskini azaltır.
• Deneyimli Cerrah ve Ekip: Alanında deneyimli bir kalp damar cerrahı ve iyi eğitimli bir cerrahi ekip, ameliyatın başarı oranını ve güvenliğini artırır.
• Hasta Eğitimi: Hastaların ameliyat süreci, olası riskler ve iyileşme dönemi hakkında bilgilendirilmesi, ameliyat sonrası yönetimi kolaylaştırır.

Sonuç

Abdominal Aort Anevrizması ameliyatı, potansiyel olarak hayat kurtarıcı bir müdahaledir. Her cerrahi işlemde olduğu gibi, Abdominal Aort Anevrizması ameliyatı riskleri ve komplikasyonları da mevcuttur. Ancak modern tıp teknikleri ve gelişmiş cerrahi yaklaşımlar sayesinde bu riskler minimalize edilmeye çalışılmaktadır. Önemli olan, hasta ve doktor arasındaki açık iletişim, ameliyat öncesi detaylı değerlendirme ve ameliyat sonrası dikkatli takiptir. Unutmayın ki, doğru teşhis ve zamanında tedavi, birçok komplikasyonun önüne geçerek sağlıklı bir yaşam sürmenize olanak tanır. Ameliyat kararı ve risk değerlendirmesi her hasta için özel olarak yapılmalı ve tüm seçenekler doktorunuzla birlikte değerlendirilmelidir.