Ağızda çiğnenen besinin, sırasıyla yutak, yemek borusu ve mideye iletilmesinde yaşanan zorluklar yutma güçlüğü olarak tarif edilebilir. Sıklıkla geçici bir durumdur ve yutak bölgesi enfeksiyonu (faranjit, tonsillit) ve travmalarına bağlı ortaya çıkabilir. Aşırı sıcak veya ağızda iyi öğütülmemiş gıda tüketimleri sonrasında günler süren ve beslenmeyle ortaya çıkan, boğaz ve göğüs bölgesinde ağrı ve yanma şikâyetleri olabilir. Balık kılçığı gibi yabancı cisimlerin hem yaptığı travma hem de dokuya saplanması nedeniyle şikayet daha şiddetli olabilir ve beklenenden uzun sürebilir. Bu durumda bölgenin endoskopik bakısı ve yabancı cismin çıkarılması gerekir.
Bir haftadan uzun süren veya giderek artış gösteren yutma güçlükleri mutlaka incelenmeli ve altta yatan sebepler ortaya konmalıdır. Olası nedenler sıklıkla kas veya sinir hastalıklarına bağlı olmakla birlikte sık görülen bazıları aşağıdaki gibidir.
- Amyotrofik lateral skleroz ve Multipl skleroz, Parkinson hastalığı gibi sinir hastalıklarında yutma güçlüğü ilk belirti olabilir
- Akhalazi, özefagus diffüz spazmı hastalıklarında yemek borusu kaslarında fonksiyon kaybı vardır. Myastenia gravis (Goldflam hastalığı) ‘de özefagus kas dokusunda ilerleyici yıkım vardır.
- Özefajitler (yemek borusu iltihabı), özefagus darlıkları ve skleroderma gibi bağışıklık sistemi hastalıkları da disfaji nedeni olabilirler.
- Ayrıca yutak ve yemek borusunun tümörleri nadir olmayan nedenler arsında yer almaktadır. Bununla birlikte baş boyun bölgesine radyoterapi alan kanser hastalarında disfaji hemen her zaman görülür.
Yutma güçlüğü tedavi edilmediği takdirde beslenme yetersizliği ve hastanın susuz kalmasına yol açabilir. Yine bazı durumlarda yutulamayan gıdalar akciğerlere kaçarak tedavisi zor pnemonilere yol açabilir.
Hastanın hikâyesine göre tanısal bazı incelemeler yapılabilir. Endoskopik muayene, radyolojik görüntüleme yöntemleri tanıya ulaşmak yapılabilecek bazı testlerdir.
Tedavi tamamen tanıya yönelik yapılmalıdır.