Uyku hastalıkları
Günümüzün yaklaşık üçte birini uykuda geçirdiğimiz yatakta bilincimiz kapalı olarak uyumaktayız. Merak ediyor muyuz hiç acaba ben uyurken neler oluyor? Uykum nasıl, kaliteli mi, uykuda bir problemim var mı ? Uyku gün içinde yaşananların yorumlandığı hafızanın yedeklendiği ve vücudun dinlendiği bir periyottur. Uyumadan yaşam imkansız hale gelebilmektedir. Uykumuz 4 evreden oluşmaktadır. Evre bir ve iki hafif uyku olarak tanımlanmaktadır genelde vücut organlarının dinlenmesi evresidir. Evre 3 ise derin uykudur. Bu evrede tüm kaslar gevşer ve tüm vücudun en iyi dinlendiği evredir. Bir de bunların dışında REM uykusu dediğimiz rüyaların gözlendiği ,hafızanın ve hatıraların işlendiği bir uyku bölümü mevcuttur. İşe bu uyku evrelerinin herhangi birinde sorun yaşıyorsanız ona özgü şikayetleriniz ağırlıklı olacaktır.
Eğer gün içinde aşırı uykuluk hali mevcut ise horlamanız var ve uykuda solunum durması yaşıyorsanız uyku hastalığınız olabilir. Peki uykudaki sorunum beni nasıl etkiler? Uykuda yaşanan problemler gün içi yaşantımızı direk etkilemektedir. Kaliteli olmayan ve süregenliği bölünen uyku durumu özellikle gün içinde konsantrasyon kaybı, unutkanlık durumu, aşırı sinirlilik ve stresslilik hali, bedensel ve zihin performansı düşüklüğü ile sonuçlanır. Artmış trafik kazası yapma riski, iş kazaları, iş mesleki başarısızlığı, cinsel isteksizlik durumu hep uyku problemleri ile ilişkili olabilmektedir. Peki bu kadar mı diye soracak olursak cevabımız hayır olacaktır. Uyku hastalıkları ile kalp damar hastalığı bozuklulukları, hipertansiyon, gece uykuda ani ölüm ciddi hastalıklar arasında bağlantı kurulmuştur.
Peki bu kadar ciddi sorunlara yol açabilen sinsi hastalığı belirtileri ve bulguları nelerdir? Uyku hastalıkları ki burada bahsedilen UYKU APNESİ olacaktır , en önemli 3 bulgusu horlama, tanıklı apne ve gündüz aşırı uykululuk halidir. Ayrıca sabahları olan baş ağrıları ile özellikle gün içinde aşırı uykuluk hali ki bu televizyon seyrederken uykuya dalma ile kendiliğinden oturduğu yerde uykuya dalmaya ve hatta araç sürme esnasında uykuya dalma ile trafik kazalarına dek uzanan bir silsileye kadar varabilir.
Klinik olarak tanımlanan bulgularımız olan uyku apnesi durumunda ne yapmamız gerekir ve tedavi ne olmalıdır? Öncelikle uyku apnesinin tanısını koymada ve derecesini belirlemekte kullandığımız polisomnografi testi ile hastaya uyku takibi yapılmaktadır. Yapılan polisomnografi ile uyku apnesi tespit edilen hastalarımızın öncelikle işinde uzman bir Kulak Burun Boğaz Uzmanı tarafında muayene edilmesi gereklidir. Varsa anatomik olarak düzeltilecek bir ameliyat ile tedavi edilebilinir. Ayrıca kardiyovasküler sistemin değerlendirilmesi amaçlı kardiyolojik olarak muayene edilmesi de gereklidir. Şayet KBB uzmanı tarafından düzeltici bir operasyon önerilmiyor ise hastaya o zaman hastalığı tedavi edici amaçlı ikinci gece titrasyon yapılmalı ve sonucuna göre gerekli medikal tedavi düzenlenmelidir. Hastaya yapılan titrasyon ile hastaya ve mevcut uyku apnesinin ağırlığına göre uygulanacak CPAP veya BPAP tedavisi ile uygun basınç ve maske tercihi yapılabilinir ve hastaya uykuda kullanması önerilir. İlk kullanım dönemlerinde cihaz ve bağlı bulunan maske ile uyumak her ne kadar zor gelse de ilerileyen zamanlarda uyku kalitesinini iyileşmesine bağlı olarak kliniğin düzelmesi ile beraber de cihazlı ve maskeli uyumaya zamanla alışılabilinmektedir. Tedavisine başlana uyku apnesi mevcut olan hastaların devamında yıllık kontrolleri yapılmalı,
risk artımında neden olan kilo kontrolü ile takibine devam edilmektedir.
Herkese iyi uykular...