Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı nedir?

 

Üreteropelvik bileşke (UPJ) Darlığı, böbreğin pelvis denilen havuzcuğu ile üreter denilen idrar yolu  bileşkesinde görülen darlık ve tıkanıklığı ifade etmektedir. Renal pelvis, her bir üreterin (böbreklerden mesaneye idrarı boşaltan tüp) üst ucunda bulunur. Huni şeklindeki böbrek pelvisi idrarın toplandığı böbrek çıkışındaki küçük havuzcuk tur. Normal durumlarda, iki böbreğin birer üreteri vardır. Böbrekler kandaki atık maddeyi ve fazla suyu süzerek idrar oluşturur. İdrar, UPJ'de toplanır ve daha sonra üreterlerden mesaneye iletilir. UPJ darlığı durumunda idrar akışı yavaşlar veya tamamen durur. Bu böbrek hasarı riskini artırır. Çoğu UPJ tıkanıklığı olgusunda , böbreklerden sadece biri etkilenir.

 

UPJ tıkanıklığı yaklaşık olarak her 1500 doğumdan birinde meydana gelir ve  tıkanıklıklara bağlı böbrek şişmelerinin, yaklaşık %80'inden sorumludur. Erkeklerde, kadınlara göre iki katından daha fazla görülmektedir ve sol böbrek, sağa göre yaklaşık iki kat daha fazla etkilenir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Nedenleri ve Belirtileri:

 

Üreteropelvik bileşke tıkanıklığının belirtileri Şunlardır:

 

• Karında yan tarafında şişlik
• Ateşli idrar yolu enfeksiyonu
• Genellikle sıvı içtikten sonra üst karın ve sırtta ağrı. Ağrı, böbrek ve çevresindeki dokuya baskı yapan idrarın göllenmesinden kaynaklanır. Bazı durumlarda, tıkanıklık kısmi derecede olduğunda ağrı gelip gidebilir ve zaman zaman idrarın akışına izin verebilir. 
• Böbrek taşı riski yüksektir.
• İdrarda kan görülmesi
• Bulantı ve/veya Kusma.
• Çocukların büyümesindeki zayıflık ve gerilik

 

Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığında; ana rahminde bebek gelişirken üreter veya böbrek yapılarının doğru şekilde oluşmadığının bir göstergesidir. Ayrıca, kalıtsal bir eğilim de etkili olmaktadır. Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığı doğumsal olabildiği gibi sonradan da enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak da karşımıza çıkabilmektedir.

 

Genel olarak Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığı şu sebeplerden oluşmaktadır:

 

• Üreterin açıklığı doğumsal olarak çok dar olması: Üreterdeki küçük kas hücrelerinin sayısında veya dizilişinde hatalar vardır. Bu hücreler, idrarı böbrekten mesaneye iten kas kasılmalarından sorumludur.
• Üreter duvarlarındak olmaması gereken kıvrımlar kapak görevi görebilir.
• Üreter yolu boyunca bükülmelere bağlı  oluşabilir.
• Üreterin renal pelvise doğumsal olarak çok yüksek bir konumda bağlanarak üreter ve böbrek arasında anormal bir açı oluşturması.
• Kan damarlarının anormal geçişi ve çaprazlaması ile UPJ'ye baskı yapabilir veya idrar akışını bozabilir.
• Daha seyrek olarak, yetişkinlerde böbrek taşları, üst idrar yolu enfeksiyonları, ameliyat, anormal şekilde kesişen bir kan damarı veya idrar yollarında şişme sonucu UPJ tıkanıklıkları oluşabilir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Teşhisi

 

Bebek doğmadan önce yapılan bir ultrason muayenesi, UPJ tıkanıklığını gösterebilir.Tıkanıklığa bağlı idrar göllenmesi , böbrek hidronefroz olarak bilinen bir durum olan normal böbrek boyutları anormal artış(hidronefroz). Bebek doğduktan sonra,böbrek fonksiyonlarını ve boşaltıldığını gösteren kan üre ve kreatinin testleri gibi kan örnekleri ve idrar örnekleri alınması gerekmektedir. İntravenöz pyelografi (İVP), denilen ilaçlı böbrek grafisi, Böbrek sintigrafisi denilen nükleer renal tarama,  Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları böbreklerdeki tıkanıklıkları ve ayrıca böbreklerin, üreterlerin ve mesanenin yapısını gösterebilir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Tedavisi

 

UPJ tıkanıklığı olan birçok bebekte, durum yaşamın ilk 18 ayı içinde kendi kendine düzelebilir. Bu süre zarfında, kalıcı hasara neden olmayacağından emin olmak için durumu izlemek için tekrarlanan ultrasonlar ve taramalar kullanılır. Hayatın ilk 18 ayından sonra idrar akışı düzelmezse ve tıkanıklık devam ederse, sorunu çözmek için genellikle ameliyat gerekir. Bebeklerde en sık kullanılan ameliyata açık pyeloplasti denir. Bu prosedürde tıkanıklığa neden olan  UPJ bölgesi çıkarılır ve üreter daha geniş bir açıklıkla renal pelvise yeniden bağlanır. Ameliyatın amacı idrarın serbestçe akmasına izin vermek, semptomları ortadan kaldırmak ve enfeksiyon olasılığını azaltmaktır.

 

Bu ameliyat minimal invaziv olarak  piyeloplasti, laparoskopik veya bir robotik cerrahi ile başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Başka bir seçenek de, endoskopik olarak  UPJ tıkanıklığının bulunduğu yere ulaşmak için üreterden bir özel tel yerleştirip,   sonra tıkanıklığı elektrik akımı ile bu kesilir ve iyileşme sırasında birkaç hafta boyunca bir stent yerleştirilir. Bu prosedür herhangi bir kesi gerektirmez, ancak başarı oranı daha düşüktür ve birden çok tekrarlanması gerekebilir.

 

Açık piyeloplastinin tamamlanması genellikle birkaç saat sürer ve yaklaşık %95 başarı oranına sahiptir. Hastanın ameliyattan sonra iki veya üç gün hastanede kalması gerekebilir. İyileşme gerçekleşirken idrar akışına yardımcı olmak için böbreğe veya üretere bir drenaj tüpü yerleştirilebilir. Laparoskopik ve robotik cerrahi başarı oranı açık pyeloplasti ile eşittir, ancak teknik olarak cerrahın becerilerini daha fazla gerektirir ve hastanın yaşı ve darlığın boyutuna bağlıdır.

Üreteropelvik Bileşke Darlığı, Üreteropelvik darlık, UPJ  Darlığı

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı nedir?

 

Üreteropelvik bileşke (UPJ) Darlığı, böbreğin pelvis denilen havuzcuğu ile üreter denilen idrar yolu  bileşkesinde görülen darlık ve tıkanıklığı ifade etmektedir. Renal pelvis, her bir üreterin (böbreklerden mesaneye idrarı boşaltan tüp) üst ucunda bulunur. Huni şeklindeki böbrek pelvisi idrarın toplandığı böbrek çıkışındaki küçük havuzcuk tur. Normal durumlarda, iki böbreğin birer üreteri vardır. Böbrekler kandaki atık maddeyi ve fazla suyu süzerek idrar oluşturur. İdrar, UPJ'de toplanır ve daha sonra üreterlerden mesaneye iletilir. UPJ darlığı durumunda idrar akışı yavaşlar veya tamamen durur. Bu böbrek hasarı riskini artırır. Çoğu UPJ tıkanıklığı olgusunda , böbreklerden sadece biri etkilenir.

 

UPJ tıkanıklığı yaklaşık olarak her 1500 doğumdan birinde meydana gelir ve  tıkanıklıklara bağlı böbrek şişmelerinin, yaklaşık %80'inden sorumludur. Erkeklerde, kadınlara göre iki katından daha fazla görülmektedir ve sol böbrek, sağa göre yaklaşık iki kat daha fazla etkilenir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Nedenleri ve Belirtileri:

 

Üreteropelvik bileşke tıkanıklığının belirtileri Şunlardır:

 

• Karında yan tarafında şişlik
• Ateşli idrar yolu enfeksiyonu
• Genellikle sıvı içtikten sonra üst karın ve sırtta ağrı. Ağrı, böbrek ve çevresindeki dokuya baskı yapan idrarın göllenmesinden kaynaklanır. Bazı durumlarda, tıkanıklık kısmi derecede olduğunda ağrı gelip gidebilir ve zaman zaman idrarın akışına izin verebilir. 
• Böbrek taşı riski yüksektir.
• İdrarda kan görülmesi
• Bulantı ve/veya Kusma.
• Çocukların büyümesindeki zayıflık ve gerilik

 

Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığında; ana rahminde bebek gelişirken üreter veya böbrek yapılarının doğru şekilde oluşmadığının bir göstergesidir. Ayrıca, kalıtsal bir eğilim de etkili olmaktadır. Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığı doğumsal olabildiği gibi sonradan da enfeksiyon gibi nedenlere bağlı olarak da karşımıza çıkabilmektedir.

 

Genel olarak Üreteropelvik bileşke (UPJ) tıkanıklığı şu sebeplerden oluşmaktadır:

 

• Üreterin açıklığı doğumsal olarak çok dar olması: Üreterdeki küçük kas hücrelerinin sayısında veya dizilişinde hatalar vardır. Bu hücreler, idrarı böbrekten mesaneye iten kas kasılmalarından sorumludur.
• Üreter duvarlarındak olmaması gereken kıvrımlar kapak görevi görebilir.
• Üreter yolu boyunca bükülmelere bağlı  oluşabilir.
• Üreterin renal pelvise doğumsal olarak çok yüksek bir konumda bağlanarak üreter ve böbrek arasında anormal bir açı oluşturması.
• Kan damarlarının anormal geçişi ve çaprazlaması ile UPJ'ye baskı yapabilir veya idrar akışını bozabilir.
• Daha seyrek olarak, yetişkinlerde böbrek taşları, üst idrar yolu enfeksiyonları, ameliyat, anormal şekilde kesişen bir kan damarı veya idrar yollarında şişme sonucu UPJ tıkanıklıkları oluşabilir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Teşhisi

 

Bebek doğmadan önce yapılan bir ultrason muayenesi, UPJ tıkanıklığını gösterebilir.Tıkanıklığa bağlı idrar göllenmesi , böbrek hidronefroz olarak bilinen bir durum olan normal böbrek boyutları anormal artış(hidronefroz). Bebek doğduktan sonra,böbrek fonksiyonlarını ve boşaltıldığını gösteren kan üre ve kreatinin testleri gibi kan örnekleri ve idrar örnekleri alınması gerekmektedir. İntravenöz pyelografi (İVP), denilen ilaçlı böbrek grafisi, Böbrek sintigrafisi denilen nükleer renal tarama,  Ultrason, bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MRI) taramaları böbreklerdeki tıkanıklıkları ve ayrıca böbreklerin, üreterlerin ve mesanenin yapısını gösterebilir.

 

Üreteropelvik Bileşke (UPJ) Darlığı Tedavisi

 

UPJ tıkanıklığı olan birçok bebekte, durum yaşamın ilk 18 ayı içinde kendi kendine düzelebilir. Bu süre zarfında, kalıcı hasara neden olmayacağından emin olmak için durumu izlemek için tekrarlanan ultrasonlar ve taramalar kullanılır. Hayatın ilk 18 ayından sonra idrar akışı düzelmezse ve tıkanıklık devam ederse, sorunu çözmek için genellikle ameliyat gerekir. Bebeklerde en sık kullanılan ameliyata açık pyeloplasti denir. Bu prosedürde tıkanıklığa neden olan  UPJ bölgesi çıkarılır ve üreter daha geniş bir açıklıkla renal pelvise yeniden bağlanır. Ameliyatın amacı idrarın serbestçe akmasına izin vermek, semptomları ortadan kaldırmak ve enfeksiyon olasılığını azaltmaktır.

 

Bu ameliyat minimal invaziv olarak  piyeloplasti, laparoskopik veya bir robotik cerrahi ile başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Başka bir seçenek de, endoskopik olarak  UPJ tıkanıklığının bulunduğu yere ulaşmak için üreterden bir özel tel yerleştirip,   sonra tıkanıklığı elektrik akımı ile bu kesilir ve iyileşme sırasında birkaç hafta boyunca bir stent yerleştirilir. Bu prosedür herhangi bir kesi gerektirmez, ancak başarı oranı daha düşüktür ve birden çok tekrarlanması gerekebilir.

 

Açık piyeloplastinin tamamlanması genellikle birkaç saat sürer ve yaklaşık %95 başarı oranına sahiptir. Hastanın ameliyattan sonra iki veya üç gün hastanede kalması gerekebilir. İyileşme gerçekleşirken idrar akışına yardımcı olmak için böbreğe veya üretere bir drenaj tüpü yerleştirilebilir. Laparoskopik ve robotik cerrahi başarı oranı açık pyeloplasti ile eşittir, ancak teknik olarak cerrahın becerilerini daha fazla gerektirir ve hastanın yaşı ve darlığın boyutuna bağlıdır.