Kaygı
Kişiliğimize yönelik bir tehdit olarak algıladığımız, nedeni ve kaynağı bilinmeyen, temel inançlardan (algılar, öğrenmeler, geçmiş yaşantılar…) etkilenen; psikolojik, fiziksel ve davranışsal belirtilerle ortaya çıkan bir duygu durumudur. Temelde rahatsızlık veren, olayın kendisi değil; bizim için taşıdığı anlamdır.
Kaygı, insanın temel duygularından biri olarak kabul edilmektedir. Her insan bir miktar kaygı yaşar. Sınavlara hazırlanırken, topluluk önünde konuşma yapmadan önce ya da yeni bir ortama girdiğimizde tedirginlik ve huzursuzluk yaşayabiliriz.
Araştırmalara göre belirli bir düzeyde olan kaygı motive edicidir. Öğrenme gücünü harekete geçirme, çalışma alışkanlıklarını düzenleme, çevre ile olumlu iletişim kurma, yeni bilgiler öğrenme ve zamanı verimli kullanma becerileri geliştirme konularında destekleyici olabilir.
Korku ve kaygı birbirine karıştırılan duygulardır. Korku,nedeni ve kaynağı bilinen, fiziksel bir tehdit oluşturan durum karşısında gösterdiğimiz duygusal tepkidir. Kaygının ise nedeni ve kaynağı bilinmez.
Kaygının Belirtileri
Fizyolojik belirtiler
Terleme
Kalp atışında hızlanma
Mide bulantısı
Aşırı uyku veya uykusuzluk
İştahsızlık
Bağırsak hareketleri (ishal, kabızlık)
Nefes darlığı
Konsantrasyon bozukluğu
Yeme alışkanlıklarında değişme
Yorgunluk belirtileri
Psikolojik belirtiler
Kontrolü kaybedeceği hissi
Güvensizlik
Endişe
Huzursuzluk
İçe kapanıklık
Öfke
Kızgınlık
Korku
Ümitsizlik
Hayal kırıklığı
Suçluluk
Mutsuzluk
Davranışsal belirtiler
Aşırı hareketlilik veya hareketlerde yavaşlama
Kaçınma
Günlük aktivitelerinden uzaklaşma
Zamanı kullanamama
Riskli davranışların artması
Sınav kaygısı,
Bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olabilen,
Fiziksel, duygusal, davranışsal ve zihinsel unsurlardan oluşan,
Hoşlanılmayan ve kişiye rahatsızlık veren,
Motivasyonu olumsuz etkileyebilen,
Başarının düşmesine yol açabilen, bir duygu durumu olarak tanımlanabilir.
SINAV KAYGISINI YÖNETMEK VE ÇOCUKLARA YARDIMCI OLMAK
Çocukların;
- Gelişim dönemine ait özelliklerinin unutulmaması,
- Fizyolojik ihtiyaçlarının (beslenme, uyku vb.) karşılanması,
- Ders çalışabilmeleri için uygun ortam hazırlanması,
- Ders çalışması konusunda gözlemci ve destekleyici olunması,
- Derslerle ilgili yardıma ihtiyaç duydukları konularda gerekli işbirliği sağlanması,
- Yaşına uygun sorumluluklar verilmesi,
- İlgi ve yetenekleri çerçevesinde alan/meslek tercihinde destekleyici olunması,
- Amaçlarını belirleyebilmesi için fırsat sunulması,
- Duygularını kabul edip, paylaşması için fırsat verilmesi,
- Başka kişilerle kıyaslanmaması,
- Dinlenmelerine ve diğer etkinliklerine (sinema, spor, tiyatro vb.) zaman ayırmalarına fırsat verilmesi,
- Evde konuşulan tek gündemin Sınav olmaması,
- Deneme sınavları sonuçlarının gerçekçi gözle değerlendirilmesi ve çocuğu rencide edecek ifadeler kullanılmaması,
- Ailenin;
- Kendi kaygılarını fark ederek, destek alması,
- Çocuklarına sadece başarı elde ettiği zaman değil, her zaman sevgi göstermesi,
- Onları tüm özellikleriyle bir bütün olarak kabul etmesi,
- Hem kendinin, hem de çocuğun duygu ve düşüncelerinin farkına varması,
- Sınava hazırlanma sürecinde kendi ihtiyaçlarıyla ve çocuklarının ihtiyaçlarının farklı olduğunu kabul etmesi,
- Gereğinden fazla fedakarlıktan kaçınması, bunları çocuğa hatırlatmaması ve kendi hayatından vazgeçmemesi,
- Geleceği konusundaki endişelerini çocuklarına yansıtmaması,
- Çocuğuna yardımcı olmak için bugünkü yaptıkları ile ilgilenmesi,
- Beden dili ve ses tonu ile verdiği mesajlara dikkat etmesi
- Çocuğundan beklentilerinde gerçekçi olması,
- Gerçekleştiremediği hayalleri ile çocuğun sınırları arasında gerçekçi bir denge kurması.
- Kendi isteklerinin gerçekleşmemesi durumunda korkutma, tehdit ve ceza yollarına başvurmaması,
- Çocuğun gidebileceği başka bir okulu ya da farklı bir seçeneği ona ceza gibi göstermemesi,
- Çocuğun çabasını fark ederek onu takdir etmesi.