Birinci Atlı: Eleştiri
Romantik ilişkilerde bireyin partnerine karşı rahatsız olduğu şeyleri ifade etmesi ne kadar önemliyse tüm bunları nasıl ifade ettiği de çok önemlidir. Eleştiri, tartışma sırasında karşı tarafa sen hatalısın, senin negatif yanların var, sorunlusun mesajı vermektedir. Ayrıca eleştiren kişi aktif olarak sen dilini kullandığından karşı tarafı kendisini suçlanmış hissettirmektedir. İletişim kurarken, hoşunuza gitmeyen noktaları karşı tarafı suçlayarak değil de bu durumun sizde yarattığı etkiler üzerinde konuşmak daha işlevsel olabilir. İhtiyacınızı partnerinize daha olumlu bir şekilde ifade edebilirsiniz. Örneğin; “Sürekli her şeyin kendi istediğin gibi olmasından bıktım, ne kadar bencilsin.” ifadesi eleştiriyken; “Benim fikrimi sormadığında kendimi önemsiz hissediyorum, lütfen bu konuda daha dikkatli olur musun?” daha yapıcı bir iletişim yöntemidir. Sağlıklı bir ilişkide “sen” ifadesiyle eleştirmek yerine “ben” dilini kullanmak ve duyguları ifade etmek daha işlevseldir.
İkinci Atlı: Horgörü
İlişkilerde olmaması gereken en olumsuz davranış biçimlerinden birini oluşturmaktadır. Eşlerden birinin kendisini diğerinden üstün görmesi ve diğerini
küçümsemesi durumudur. Bu durum aynı zamanda romantik ilişkide yaşanan duygusal istismar örneklerindendir. Böyle bir ilişki biçiminde çatışmaların çözülmesi imkânsız hal alacak ve ilişkinin bitmesine yol açacaktır.
Örneğin; “Tam bir beceriksizsin” “Ben sana söylemiştim.” “Bu yaptığın tam bir aptallık.” vb.kişiliğe yönelik suçlamalar aşağılama mesajlarını içermektedir. Sağlıklı bir ilişkide olması gereken, takdir etme ve saygı duymadır.
Üçüncü Atlı: Savunmacılık
Romantik ilişkinizde suçlandığınızı hissettiğinizde kendinizi savunmak istemeniz çok haklı bir gerekçedir. Ancak savunma biçimleri işlevsiz olduğunda saldırıya geçmek ya da mağdur rolü oynamak gibi davranış biçimlerini içermektedir. Savunmacı tepki kimi zaman haklı bulunsa da çatışmayı sona erdirmez aksine gerilimi arttırması çok olasıdır. Savunmada en belirgin özellik karşı tarafın söylediklerini duymamaktır. Çiftlerden biri diğerini
eleştirdiğinde diğeri savunma pozisyonuna girer; ancak savunma bir çeşit karşı tarafı suçlama olduğundan ve “sorun bende değil sende” mesajı içerdiğinden çatışma artarak devam eder. Kısır döngü oluşur.
Örneğin, “Bu senin yüzünden.”, “Bunun sorumlusu sensin.” , “Asıl sen bunu daha çok yapıyorsun.” gibi ifadeler savunma ve aynı zamanda da suçluluk içermektedir. Sağlıklı bir ilişkide olması gereken, tartışma sırasında sorumluluk alarak sorunun bir kısmını kabul etmektir.
Dördüncü Atlı: Duvar Örme
İlişkiye en çok zarar veren davranışların başında duvar örme gelmektedir. Duvar örme, tartışma sırasında çiftlerden birinin fiziksel ve ruhsal anlamda iletişimi kesmesi, sözel olmayan bedensel ifadeleri kesmesi (kafa sallamak, göz iletişimi kurmak) ve konuşmamasıdır. Tüm bu davranışlar, karşı tarafa “değersiz” hissettirdiği için çok tehlikelidir ve anlaşmazlığın çözülmesi yönündeki tüm umutları da söndürmektedir.
Örneğin, küsmek ya da suskun kalmak bir duvar örme davranışlarındandır. Sağlıklı bir ilişkide olması gereken, sakinleştikten sonra çiftlerin sorun hakkında konuşmasıdır.
Uzman Psikolojik Danışman
Zehra Ezer