Araştırmalara göre, kaygılı ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin romantik ilişkilerde ‘’ilişki
doyumunu’’ negatif yönde etkilediğini söyleyebiliriz. Bağlanma, bireyin bir başkasına karşı yakınlık
kurması ve bu yakınlığı devam ettirmeye çabalamasıdır. Korkulu bağlanma stilindeki kişiler, kendini
olumsuz algıladığı gibi başka insanları da olumsuz değerlendirmektedir. Kendini değersiz olarak gören
bu kişilerin çevresindeki insanlara karşı güvenilmez yapıda olduğunu savunmaktadır.
İlişki Doyumu: (Hawkins, 1968) sözü edilen ilişki doyumu kavramını; bireyin yaşamındaki romantik
ilişki doyum deneyimine karşı tutumunu belirleyen memnuniyet, tatmin ve mutluluk duygularının
öznel değerlendirmesi olarak açıklamaktadır (Sabatelli, 1988). İlişki doyumu kavramını; bireyin
ilişkiye dair beklentileri ile partnerinin davranışları arasındaki ilişki bağlamında tanımlamaktadır. İlişki
doyumunu açıklayan bir diğer isim (Hendrick, 1988) ise ilişki doyumunun; bireyin ilişkiye bağlılığı,
partnerine kendini açabilmesi, cinsel tutumları ve ilişkiye yönelik yatırımı ile ilgili olduğunu işaret
etmektedir.
Kaygılı- Kaçıngan Kapanı: Bir çiftin yakınlık ihtiyaçlarının zıttı olması ile ortaya çıkan, kaygılı bağlanma
ve kaçıngan bağlanma stiline sahip kişilerin yaşadığı ilişki biçimini ifade eden bir kavramdır. ‘’Yakınlık
ihtiyacın partneriz de karşılık bulduğunda ve onun tarafından giderildiğinde tatmin seviyeniz yükselir.
Birbirine uymayan yakınlık istekleri zamanla giderek azalan tatmin halini alır. Çiftler yakınlık seviyesi
hakkında anlaşmazlık yaşadığında bu mesele diyalogların tamamına hakim olur. Biz buna ‘’kaygılı-
kaçıngan kapanı’’ diyoruz. Çünkü tıpkı bir kapan gibi fark etmeden düşersiniz ve yine bir kapan gibi
düştükten sonrası çok zordur. ( Levine & Heller, 2018, s.141-142).
Romantik ilişkilerde yakınlık kurma biçimlerinin etkileri nelerdir?
Romantik ilişkilerde kimlik gelişimi ve yakınlık ihtiyacı desteklenmektir. (Atak & Taştan, 2012).
Özellikle kaygılı ve kaçıngan bağlanma stillerine sahip kişiler, sıklıkla birbirlerini çekmekte ve ‘’ kaygılı-
kaçıngan kapanı’’ nı oluşturmaktadır. Levine ve Heller’ ın (2018) kitabında ilk kez ifade edilen ‘’kapan
tabiri’’ iki stile sahip bireylerin ‘’güvensiz’’ bağlandıkları noktaları beslemeleri nedeniyle böyle bir
kelime ile ifade edilmiştir. İlişkilerde taraflardan birinin kaygılı, diğerinin kaçıngan bağlanma stiline
sahip olduğu durumda, romantik ilişkilerin bu durumdan nasıl etkilendiği ve ilişki doyumunun
düzeyini nasıl etkilediği de merak edilen konular arasında yer alıyor. Bowlby’e (1969; 1973; 1980)
göre bebeklik ve çocukluk döneminde yakın çevreyle kurulan ilişkiler yaşamın diğer dönemlerini
etkilemekte ve bireyin karakterini şekillendirmektedir. İlişkilerinde güvenli bağlanmaya sahip kişiler,
kendilerini daha rahat hissetmektedir (Hazan & Shaver, 1987). Güvenli bağlanmanın bulunduğu
ilişkilerde bireyler birbirlerini karşılıklı olarak kabul etmektedir. Güvenli bağlanmaya sahip
bireylerdeki ilişki memnuniyetinin daha fazla olduğu da yapılan araştırmalar sonucunda ortaya
çıkmıştır (Feeney, Noller % Hanrahan, 1994).
Bireylerin ilişki doyumları incelenirken yaşanılan ilişkiye yönelik olumlu tutuma sahip olunması ve bu
tutumun ilişkinin her iki tarafında da bulunması ilişki cazibesi olarak adlandırılıyor (Rusbult & Buunk,
2003). Partneriyle arasında korkulu bir bağ bulunan kişilerde, partnerinden uzaklaşma eğiliminde
olurken bir yandan da uzaklaşmaktan korkuyorlar. Yakın ilişki kurma isteğinde olmaları durumunda
ise korku ve güvensizlik, ilişkinin kurulmasını zorlaştırmaktadır (Mikulincer & Shaver, 2000, 2003).