PULMONER FİBROZİS NEDEN OLUŞUR?
Pulmoner fibrozis, akciğer dokusunu tutan birçok farklı hastalık nedeni ile gelişebilir.
Sarkoidoz, romatizmal/otoimmün hastalıklar fibrozise neden olabilen özellikli hastalıklardır.
Ayrıca ilaçlar, radyasyon tedavisi, mesleksel ya da çevresel ortamda bazı biyolojik/kimyasal
maddeler ya da tozlarla temas sık görülen diğer fibrozis nedenleri arasındadır. Fibrozise neden
olacak herhangi bir hastalık ya da maruziyet yok ise bu durum nedeni bilinemeyen fibrozis
“idiyopatik pulmoner fibrozis” (İPF) olarak isimlendirilir. İPF daha çok ileri yaşta görülen,
kendine özgü bir hastalıktır. Bilinmeyen nedenlerle akciğer dokusunda bir hasar başlamakta,
bu hasar bir takım moleküler mekanizmalarla fibrozise dönüşmekte ve sonuçta akciğer
dokusu katılaşmaktadır.
PULMONER FİBROZİS’İN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Pulmoner fibrozis genellikle sinsi seyirli bir hastalıktır. Erken dönemde hiçbir belirti
vermeyebilir. Zaman içinde kuru öksürük ve nefes darlığı başlar. Nefes darlığı önce ağır
eforlarla ortaya çıkarken hastalık ilerledikçe günlük aktiviteler sırasında, son dönemde ise
istirahat halinde bile vardır. Ayrıca çabuk yorulma, halsizlik, kilo kaybı ve el/ayak
parmaklarında çomaklaşma şikayetleri görülebilir.
PULMONER FİBROZİS NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Pulmoner fibrozis teşhisi için kapsamlı bir hastalık öyküsü alınması ve vücutta ki tüm
sistemlerin ayrıntılı muayenesi gerekir. Sonrasında akciğer grafisi, bilgisayarlı tomografi,
solunum fonksiyon testi gibi ileri incelemeler yapılır. Bilgisayarlı tomografi fibrozisi teşhiste
çok önemli rol oynar. Nedeni bilinmeyen pulmoner fibrozis (İPF) teşhisi için diğer fibrozis
nedenlerin tamamı araştırılmalı ve ekarte edilmelidir. Romatizmal hastalıkları ekarte etmeye
yönelik kan tetkikleri yapılmalıdır. Bilgisayarlı tomografi bulguları İPF için tipik olmayan
hastalarda kesin tanı için biyopsi alınması (bronkoskopi yoluyla ya da cerrahi girişim ile)
gerekebilir.
PULMONER FİBROZİS NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Pulmoner fibrozis tedavisi altta yatan hastalığa/nedene yönelik yapılır. Bu hastalıkların
çoğunda uzun süreli kortizon tedavisi kullanılması gerekir. Fibrozis için özel bir neden
bulunamamış ise, yani hastalık İPF ise, katılaşmayı engelleyici özel fibrozis ilaçları
kullanılabilir. Bu ilaçlar oluşmuş katılaşmayı düzeltmemekle birlikte, ilerleyici bir hastalık
olan İPF’nin ilerlemesine engel olur. Ayrıca öksürük başta olmak üzere mevcut şikayetleri
kontrol altına almaya yardım eder. Hastalığın erken tanısı ve erken dönemde tedaviye
başlanması büyük önem taşır. İlaç tedavisi dışında yapılacaklar; sigaranın bırakılması, var ise
reflü yönünden tedavi, akciğer rehabilitasyonu, solunum yetmezliği gelişmiş ise oksijen
tedavisi ve gerekli hastalarda akciğer nakli planlamasıdır.