Dünya üzerinde düşünebilen tüm varlıklarda inanmak ve inanç etkeninin etkisi hiç kaybolmayacak şekilde hep var olmuş ve yeryüzünde bulunmaktadır. Bu gerek bir inanışa inanmak, bir söze inanmak vb. olarak da örneklendirebiliriz. Bazen körü körüne inanmak, bir keyif verici maddenin verdiği sarhoşluktan daha kötü ve fazla olabilir. Gerçek bilim gerçekten var olandır…
Plasebo etkisi; kişinin hastalığı üzerinde etkisi olmamasına rağmen hastanın bu ilacı hastalığına çare olacağına inanması üzerine kullanıp, iyileşme algısına denir.
Bizler, Plaseboyu hayatımızın çok farklı yerinde kullanabiliriz. Yapmak istediğimiz, hissetmek istediğimiz, yaşamak istediğimiz durumların olaylarını plasebo etkisiyle başarabiliriz.
Plasebo terimce anlamı nedir?
Latince bir kelime olan plasebo, hoşnut etmek anlamına gelmektedir. To please kelimesinden türemiştir. Tıbbı olarak etkisiz bir ilacın telkine dayalı etki çıkarma olayıdır.
Plasebo etkisini ilk kim buldu?
İlk olarak plasebo kavramı 1785 yılında George Motherby tarafından bir tıp sözlüğünde karşımıza çıkıyor. İlk kontrollü testini ise 1801 yılında John Haygarth tarafından yapıldığı bilinmektedir.
Peki bu plasebo etkisi gerçek mi?
Hastalar o ilacı içtiklerinde gerçek bir bilgi olarak o ilaç hasta üzerinde hiçbir olumlu etki etmez ama hasta iyileştireceğine inandığı zaman, hastanın sağlığı üzerinde istemsiz etki yaratabilir. Bilinmelidir ki bu etki bir gerçek tedavi biçimi değildir. Başka bir kavram kümesinde ise yalancı ilaç olarak da geçmektedir.
Plasebo başka hangi alanlarda kullanılır?Plasebo genellikle sağlık alanında karşımıza çıkmaktadır. Örnek verecek olursak; psikolojik bir destekli hastaya plasebo etkisi uygulanmaktadır. Hastayı tatmin veya tedavinin devamlılığını sağlamak için uygulanmaktadır.
Beynimiz de plasebo etkisinden etkilenir mi?
Evet etkilenir, günlük yaşantımızda çok yorgun ve uykusuz olduğumuz zamanlarda plasebo etkisi ile yorgunluk hissiyatı çekmeden ve uykusuzluk çekmeden gece yarılarını boylayabiliriz. Plasebo etkisinde aslında biz, beynimize bir çeşit aldatmaca oyunu oynuyoruz ve ister istemez beynimiz etkileniyor.
Plasebo etkisi etik mi?
İnsanların tedavi sürecinde tatmin etmeye sağlaması ve çoğu araştırmacıya göre etik sayılmaktadır. Hastanın sağlığını tehlikeye atmaya ve kandırmaya teşebbüs etmesinden dolayı kendi fikrimce etik sayılmamaktadır.
Plasebo etkisi sadece ilaç ile mi olur?
Tabi ki hayır, bazen sırt ağrılarımızı gidermesi için sırtımıza balık bağlarız. Ya da aniden korkan bir insana korkusunu geçirmesi için şekerli su verilmesi birer plasebo örnekler arasındadır.
Her Plasebo olumlu sonuçlanır mı?
Tabi ki de hayır, her plasebo olumlu sonuçlanmayabilir. Hasta tedaviye açık olmayabilir bazı zamanlarda ya da hasta ilacın kendisine yan etki getireceğine inanır. (Nosebo)
Nosebo nedir? (Plasebonun tam tersi)
Hastanın ilacın kendisine yan etkisinin bulunacağına inanması ve hastanın beklediği yan etkilerin vücutta istemsiz görülmesi olayıdır. Plasebonun tam zıttı olarak da adlandırılır. Halk arasında ise ismi kandıran şeker hapı denir.