YETİŞKİN YAŞLARDA ŞAŞILIK AMELİYATI OLANLAR      20 yaş ve sonrasını yetişkin gruba sokmak gerekiyor. 20 li yaşlar göz numarasının oturduğu ve göz gelişiminin tamamlandığı yaş olarak düşünülebilir. Göz fonksiyonlarının gelişimi 12 yaş civarı tamamlanır ama şaşılıkta etkili olan gözlük numarası 20 li yaşları bulur.      Şaşılığınız 3 yaştan sonra başladı ise füzyonun 3 yaşa kadar oluşması nedeniyle füzyonunuz olabilir, bu sizin için büyük bir şanstır. Buna bağlı olarak da birçok göz fonksiyonunuz kolay düzelecektir.      Göz tembelliği tedavi şansını yitirdiniz ama bazı gözler için hâlâ bu şans devam ediyor olabilir.      İnatçı çift görme en önemli sorununuz olabilir. Prizmatik gözlük camı ile rahatlamanız sağlanırken bir taraftan da çift görmeye neden olan durumlar egzersizle giderilir.      Tekrar kaymaması için mutlaka ortoptik tedavi yapılmalıdır. Tedavinin süresi ve uygulama alanları gözler değerlendirildikten sonra belirlenebilir.      İki gözle tek görme önemlidir. İki göz de kullanılır hale getirilmelidir. Bu görmenin kalitesini ve görme alanı genişliğini sağlayacaktır. Gözler tek tek kullanılırsa kayma yeniden ortaya çıkabilir.      Yaş arttıkça gözlerin tonusu (gerginliği) azalır ve gözler dinlenme pozisyonu olan hafif dışa kaymaya başlar. Bu dışa şaşılığın artması olarak ortaya çıkar. Şaşılık ameliyatı dışa şaşılık nedeniyle yapılmışsa bu göz önünde tutulmalı, gözdeki tonusun korunması sağlanmalıdır.                   DURUM DEĞERLENDİRİLME MUAYENELERİ     Ciddi bir muayene: Şaşılık ameliyatı olmuş bir hastada şaşılıkta bozulan onlarca göz fonksiyonunun ciddi bir muayene ile belirlenmesi gerekmektedir. Özel şaşılık aletleri ve bu konuda deneyimi olan göz hekimi ile bu mümkün olur.  Aşağıdaki konularda gözün durumunun değerlendirilmesi gerekmektedir: 6 bakış yönünde göz hareketlerinin değerlendirilmesi Göz kaslarının durumu Gözlerde kayma derecesi: Konverjans-diverjans’ ın durumu Görmenin ve göz tembelliği Gözlüğün değerlendirilmesi İki gözle tek görme: Füzyon: Uyumun değerlendirilmesi Odaklamanın değerlendirilmesi Fiksasyonun değerlendirilmesi 3 boyutlu görmenin değerlendirilmesi Gözleri tek tek kullanma      a.Göz dış kaslarının değerlendirilmesi: Göz dışında gözün hareketlerini sağlayan 6 kas bulunur. Bunların değerlendirilmesi tedavide yol haritası çıkaracaktır. *Kas hareketlerinin değerlendirilmesi: Yukarı, aşağı, sağa, sola ve göz hareketleri değerlendirilir. “Gerdiren kas var mı?” “Gevşek, harekette geciken kas var mı?” *Karşıya bakış: 30 cm yakında ve 5 metre ileriye bakarken açma kapatma testleri ile şaşılık durumu belirlenmeli ve şaşılık miktarı göz önüne konan prizma cetveli ile ölçülmelidir. *6 bakış yönü: 6 bakış yönünde (sağ, sol, yukarı, aşağı, sağ dış-yukarı ve sol dış yukarı, 135-45 derecelere bakarken) göz kası hareketleri hem uzakta hem de 30 cm yakında izlenmelidir. Harekette sınırlılık veya gereğinden fazlalık araştırılır. Gözlerden biri bakmayabilir, bakmakta gecikebilir veya daha az bakabilir.      b.Göz içi kaslarının değerlendirilmesi: Göz içinde lensin çevresinde uyumu ve odaklamayı sağlan siliyer kas vardır. Göz bebeğini daraltan ve genişleten kaslar da görmede etkilidir.       c.Konverjans-diverjans: Parmak göze 30 cm.den yaklaştırılırken gözler izler ve içe şaşı olur. İçe şaşı olmayan, geciken veya belli bir süre sonra kaçarak dışa kayan gözde hareket bozuk olarak değerlendirilir. Her iki göz içe bakarken eş değer oranda içe bakmalıdır.               DR. SELİM HÜSREVOĞLU / İSTANBUL