Ortognatik cerrahi, üst ve alt çenelerdeki hizalama sorunlarına ve yüzdeki asimetriye neden olan iskeletsel bozuklukların düzeltilmesine yönelik gerçekleştirilen bir cerrahi müdahaledir. Ortognatik kelimesi, "orto" (doğru veya düz) ve "gnathic" (çene ile ilgili) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir. Bu cerrahi işlem genellikle fonksiyonel sorunları gidermek ve estetik sonuçlar elde etmek amacıyla yapılır.
Ortognatik Cerrahiye Neden İhtiyaç Duyulur?
Ortognatik cerrahinin en yaygın nedenleri şunlardır:
- Üst ve alt dişlerin düzgün kapanmaması
- Konuşma bozuklukları
- Aşırı diş aşındırması
- Solunum zorlukları
- Yüzdeki asimetri
- Çiğneme veya yeme zorlukları
- TMJ (temporomandibular eklem) ağrısı veya disfonksiyonu
- Uyku apnesi gibi uyku bozuklukları
İşlemin Planlanması ve Hazırlığı
Hasta ilk olarak bir ortodontist tarafından değerlendirilir. Ortodontik tedavi, genellikle cerrahi müdahaleden önce ve sonra dişlerin doğru konuma getirilmesi için gereklidir. Radyografik inceleme, 3D tarama ve diğer görüntüleme teknikleri de cerrahi planlama için esastır.
Ortognatik Cerrahi Türleri
Ortognatik cerrahinin üç ana türü vardır:
- Maksiller osteotomi: Üst çenenin düzeltilmesine yönelik yapılır. Çene ileri, geri veya yukarı-aşağı hareket ettirilebilir.
- Mandibular osteotomi: Alt çenenin pozisyonunun düzeltilmesi için yapılır. Genellikle çene ileri ya da geri taşınır.
- Çene ucu osteotomi: Çene ucunun şeklinin veya pozisyonunun değiştirilmesi amacıyla gerçekleştirilir.
İşlemin Gerçekleştirilmesi
Cerrahi müdahale genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilir. Cerrah, çenelerde kesikler yaparak kemikleri istenen pozisyona taşır. Ardından, titanyum plakalar, vidalar ve teller kullanarak kemikler yeni konumda sabitlenir.
İyileşme Süreci
Cerrahiden sonraki ilk birkaç gün hastanın ağzı kısmen ya da tamamen kapatılabilir. Yumuşak yiyeceklerle beslenmek ve ağzı düzenli olarak temizlemek önemlidir. İyileşme süresi, yapılan müdahalenin türüne ve genişliğine bağlı olarak değişir, ancak genellikle birkaç hafta içerisinde normal aktivitelere dönülebilir.
Ortognatik Cerrahinin Avantajları
- İyileştirilmiş çiğneme ve konuşma yeteneği
- Daha dengeli ve uyumlu bir yüz estetiği
- TMJ rahatlama ve ağrının azaltılması
- Uyku apnesinin düzeltilmesi
- Artan özsaygı ve özgüven
Riskler ve Komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi ortognatik cerrahide de aşağıdakiler gibi bazı riskler mevcuttur:
- Enfeksiyon
- Sinir hasarı
- Kanama
- İyileşme sorunları
- Anesteziye bağlı komplikasyonlar
Sonuç
Ortognatik cerrahi, çene ve yüzdeki iskeletsel bozuklukları tedavi etmek için etkili bir yöntemdir. Hem fonksiyonel hem de estetik avantajlar sunabilir. Ancak, bu tür bir cerrahi müdahaleye karar verirken bir uzmanın rehberliğinde olmak esastır. İşlem öncesinde ve sonrasında multidisipliner bir yaklaşım, en iyi sonuçları elde etmek için kritik öneme sahiptir.