Bu hastalık birçok ek hastalığın oluşmasında etkendir. Dünya Sağlık Örgütünün verilerine göre son yüzyılda obez sayısının 2 kat arttığı, 5 yaşından küçük çocuklarda bile obezite sorununun görüldüğü, gelişmiş ya da gelişmemiş ülkelerde hızla ilerlediği belirtilmiştir. Görülme sıklığı ve neden olduğu ölümcül hastalıklar göz önüne alındığında belki de obezite çağımızın en önemli hastalığıdır.
Obezitenin Nedenleri
Obezitenin birçok nedeni sayılabilir. Ancak en önemli iki nedeni yüksek kalorili beslenip hareketsiz yaşamaktır. Bir kişi yemesine dikkat etmiyorsa, buna karşın fiziksel aktivitelerde bulunmuyorsa obez olması neredeyse kaçınılmazdır. Maalesef “modern yaşam tarzı” diye nitelendirilen metropol hayatı bu soruna zemin oluşturmaktadır. Aşırı - yüksek kalorili beslenmek ve yeterli aktivite yapmamanın dışında fizyolojik, genetik, çevresel ve psikolojik etkenler de obezitenin nedenleri arasında sayılabilir.
Aşırı ve yüksek kalorili beslenme, hareketsiz yaşam (egzersiz, spor, fiziksel aktivite yetersizliği), psikolojik etmenler, genetik etmenler, bazı ilaçlar, sık sık ve düşük enerjili yapılan diyetler, yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, sosyal ve kültürel etmenler.
Obezite Nasıl Hesaplanır ?
Obezite tüm dünyada VKİ (vücut kitle indeksi) dediğimiz metotla ölçülür. Bu metotta kişinin kilosu, boyunun metrekaresine bölünür.
Obezite Tedavisi
Obezite tedavisinin ilk ve en önemli adımı obeziteden korunmaktır. Bu korunma süreci çocukluktan başlamalıdır ve bu süreci sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve günlük aktiviteler oluşturur. Obezite hastası bir kişi profesyonel destek almaktan kaçınmamalıdır. Hekim, diyetisyen, psikolog ve fizyoterapistten oluşan bir ekiple tedavi sağlanabilir. Buradaki amaç en kolay yöntemlerden başlanarak ideal kilo oranına inmek ve dengeli beslenme alışkanlığı edinmektir.
Obezite tedavisinde birkaç yöntem vardır. Bunlar;
Diyet Tedavisi: Buradaki asıl amaç, alınan kalori miktarını azaltmaktır. Her hastaya göre farklı metotlar uygulanabilir. Çünkü kişilerin metabolizma hızı, yaşı, cinsiyeti, yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları farklı olabilir. Bu nedenle diyetisyen ve hekim eşliğinde bu tedaviyi yürütmek daha doğrudur.
Egzersiz Tedavisi: Spor yapmak hem obeziteyi yenmek hem de sağlıklı yaşamak için olmazsa olmazdır. Herkes hayatının içine egzersizi yerleştirmeli, sporu yaşamının bir parçası haline getirmelidir. Egzersiz tedavisi diyetle birlikte yürütüldüğünde daha fazla fayda sağlayacaktır. Diyet ve egzersizler kişiye uyumluluk göstermeli ve bu doğrultuda profesyonel bir yardımla yürütülmelidir.
Davranış Değişiklikleri: Davranış değişikliği tedavisinin basamakları şu şekildedir: Kişinin kendisini gözlemlemesi, uyaran kontrolü, Alternatif davranışlar geliştirmesi, Pekiştirme, kişinin kendisini ödüllendirmesi, Bilişsel yeniden yapılandırma, Sosyal destek, farmakolojik tedavi
İlaç Tedavisi: Buraya kadar denenen yöntemler etkili olmadığında veya vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olan kişilerde (VKİ 27’nin üzerinde olup kiloya bağlı uyku apnesi, diyabet, hipertansiyon vb. hastalıkları olan kişiler de buna dahildir) ilaç tedavisi uygulanır. İlaçların herhangi bir zararı olmasa da uzun süreli kullanımlarda bazı yan etkilere sebebiyet verebilir. Bu yüzden hekim gözetiminde kullanılmalıdır.
Obezite Ameliyatları
Obezite cerrahisi vücut kitle indeksi 40’ın üzerinde olan ya da 35’in üstünde olup ek hastalıkları olan kişilere kilo vermek, ek hastalıkları iyileştirmek, vücut fonksiyonlarını normalleştirmek, tekrar kilo alımını engellemek ve yaşam kalitesini arttırmak amacıyla uygulanan işlemlerdir. Dereceye göre obez olan, diğer kilo yöntemlerini denemesine rağmen başarılı olamayan, ameliyat olunmasına engel olacak bir durumu olmayan kişiler obezite cerrahisine başvurabilir. Laparoskopik yöntemle yapılır. Gastrik Bypass, Tüp Mide, Biliopankreatik Diversiyon (BPD), Duodenal Switch, SADI-S