Nefes Egzersizleri: Bir Hayat Becerisi "Kaliteli Uyku" adlı yazımda uyku alışkanlıkları ve uyku sorunlarıyla ilgili önemli becerilerden birisi olan nefes egzersizlerine değinmiştim. Özellikle “öğretmek” fiilini kullandığım yerde de bir vurgum var. Nefes egzersizleri serisine başlarken, öncelikle bu vurgumu açıklamak istiyorum. Bazen psikolojik müdahalelerde kişiler müdahalenin hemen işe yarayacağını, anında sorunları çözeceğine inanır. İşte bu inanışla en sık karşılaştığımız nokta gevşeme egzersizlerindedir, bilhassa nefes egzersizlerinde. Bu inanışların yerleşmesine engel olması amacıyla, seanslara psikoeğitimler eklenir. Danışanlara, neden bu egzersizlere ihtiyaç duyduğumuzu ve Bu egzersizlerin fonksiyonlarını, bazen gerekli kaynaklarla, sunarız. Bu sunuşta da aslında tüm gevşeme egzersizleri ile ilgili kullanmayı sevdiğim tarif, hocam Prof. Dr. Ebru Şalcıoğlu’na ait. “Bu sihirli bir tedavi (müdahale/intervention) değil, öğrenilmesi gereken bir beceridir.” der hocamız. Bu açıklama aslında birçok şeyi barındırıyor. İlk olarak, anında etki olmayacaktır. İkinci olaraksa, pratiğe muhtaçtır. Üçünüsü ise, gelişim için zaman gerekir. Tabi bazen kişiler bu sürece ya yeterince sadık kalamıyor ya da sabırlı olamıyorlar. O nedenle, “bende işe yaramıyor.” gibi ifadelerle ilk aşamada sıklıkla karşılaşılır. Bunun dışında ve hatta çok farklı olarak başka bir inanış daha bu beceriyi geliştirmeye engel olabiliyor. Çok sık karşılaşılmasa da bazen kişiler nefes egzersizlerini dini olarak uygun bulmuyor. Bunun sebebini aslında ortada: Nefes egzersizleri ve özellikle mindfulness (bilinçli farkındalık) meditasyonları, doğu toplumlarının dini inanışlarında birer araç olabiliyor. Dolayısıyla, dini inançları noktasında hassas olan bazı bireyler, nefes ve meditasyon egzersizleri yaparak, farklı bir dinin ritüellerini uyguladıklarından endişe edebiliyor. Ancak bilinmeli ki bu egzersizler bilimsel kanıt temellidir ve muhteşem bir mekanizmaya, fevkalade bir biçimde işlev sağlar. Bu şuna benziyor gibime geliyor. Müslüman olmayan birisi, yoganın faydalarından yararlanmak için yogaya başlıyor. Gevşemek için yaptığı yogadaki bir hareketi, Müslümanların dini ritüellerindeki bir harekete benzetiyor. Sonra yogayı bırakıyor! Dolayısıyla, bir şeyin nereden geldiğine veya neye benzediğine değil, ne işe yaradığına ve bunun için bilimsel temellerine bakmakta fayda vardır. Nefes egzersizleri de işte bu noktada muazzam veriler sunan oldukça fonksiyonel bir gevşeme egzersizidir. Bir sonraki yazımda, tam da bu fonksiyonlardan bahsedeceğim.