KATARAKT AMELİYATINDA KULLANILAN LENS ÇEŞİTLERİ
Yapay Göz İçi Lensi Ne Zaman Gerekir?
Yapay göz içi lensi katarakt ameliyatı sırasında boşalatılan gözün doğal lensinin yerine yerleştirilir. Göz içi lensi küçük yapıda yapay bir lenstir. Net görmek için, göze giren ışınların kırılarak görme siniri olan retinaya odaklanması gerekir. Doğal lens şeffaftır ve ışığı kırarak görüntüyü retinaya odaklamaya yardım eder. Katarakt, bu saydam lensin bulanıklaşmasıdır.
Katarakt oluştuğunda görme bulanıklaşır, renkler soluk görünür. Katarakt, sadece ameliyat ile tedavi edilebilir. Fakoemülsifikasyon yöntemi ile bulanık lensin içi boşaltılır ve yapay lens yerleştirilir. Gözün içine implante edilen lensler, reçeteli gözlükler veya kontakt lensler gibi farklı numaralara sahiptir. İleri tetkik cihazlarıyla gözün uzunluğunu ve kornea dediğimiz saydam tabakanın kırıcılığı ölçülerek lensin kaç numara takılacağı belirlenir.
Göz İçi Lensleri Neden Yapılmıştır?
Göz içi lenslerinin çoğu akrilik ve diğer bileşenlerden yapılmıştır. Silikon, son zamanlarda daha az kullanılmaya başlanmıştır. Bunun yanında yapay lensler zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından korunmaya yardımcı özel bir malzeme ile kaplanmıştır.
Monofokal (Tek Odaklı) Yapay Göz İçi Lensler
Monofokal (Tek Odaklı) yapay göz İçi lensleri katarakt ameliyatında kullanılan en yaygın lens tipidir. Bir odak mesafesi vardır ve hangi mesafe ayarlanırsa sadece o mesafeyi gözlüksüz net gösterirler. Uzağı gözlüksüz net gösterecek şekilde gözüne tek odaklı lens implante edilen hastalar, yakın ve orta mesafeyi net görebilmek için gözlük kullanırlar.
Multifokal ve Trifokal ”Akıllı Lensler”
Lenslerin bazıları tek lens içinde farklı odaklama güçlerine sahiptir. Bu tip lensler multifokal/trifokal olarak isim almıştır. Bu çeşit halk arasında ”akıllı lens” olarak ün yapan çok odaklı lensler, birden fazla odaklanmış mesafe için net görüş sağlayarak gözlüğe olan ihtiyacı azaltırlar veya kaldırırlar. Multifokal ve Trifokal Lensler uzaktan gelen ışınları paylaştırarak gözlüğe olan bağımlılığı azaltırlar.
Multifokal lensler uzaktan gelen ışığı yakın mesafeye paylaştırarak aynı anda hem uzak hem de yakını gözlüksüz gösteriler. Orta mesafe diyebileceğimiz bilgisayar ekranı netliği gözlüksüz zayıftır. Trifokal Lens, uzaktan gelen ışığı ota ve yakın mesafeye paylaştırarak uzak-orta ve yakın mesafeyi gözlüksüz gösterir. Bu lens türlerinde gece ışık yansımaları, gözün durumuna göre değişken derecelerde görülebilir.
EDOF (Genişletilmiş odak derinliğine sahip) Lensler
Multifokal lenslere benzer şekilde, genişletilmiş odak derinliğine sahip (EDOF) lensleri yakını daha uzaktan olmak üzere yakın ve uzağı gözlüksüz gösterirler. EDOF lenslerin her iki mesafeyi de kapsayacak şekilde “uzanan” tek bir düzeltme bölgesi vardır. Bu, mesafeler arasında yeniden odaklanmak için daha az çaba anlamına gelebilir. EDOF lensleri yakın mesafeleri çok odaklı lenslere göre daha uzak mesafeden gösterirler. Boyu uzun hastalar için daha uygundur. Gece ışık yansımaları daha az görülür.
Astigmat Düzeltici Torik Lensler
Astigmatı olan kişiler için torik lens adı verilen yapay göz içi lensleri mevcuttur. Astigmatizma, korneadaki veya doğal mercekteki iki eksendeki düzensiz eğrinin neden olduğu kırma kusurudur. Torik göz içi lensleri, bu kırma kusurunu düzeltmek için tasarlanmıştır. Multifokal/Trifokal ”Akıllı Lens”, aynı zamanda astigmatı da tedavi edebilen torik özellikte olabilir. Yani bir ameliyat ile hipermetrop, astigmat, miyop ve yakını görme zorluğu olan presbiyopi düzeltilebilir.
Katarakt ameliyatında göz implante edilecek lens çeşidine karar verirken hastanın;
-Mesleği
-Ameliyattan beklentileri,
-Kişilik yapısı,
-Hobileri,
-Gözünün anatomik yapısı,
-Daha önce geçirilen ameliyatlar, dikkate alınmalıdır.