SIK SORULAN SORULAR ‘’HASTALIK YOKTUR, HASTA VARDIR’’ Ameliyat riski hastanın sahip olduğu özelliklere göre saptanır. Bunlar içinde yaş, kadın olmak, Şeker hastalığı (insülin kullananlar), Akciğer Hastalığı (KOAH), Böbrek Yetmezliği ve bypass ameliyatının yanında yapılacak olan işlemlere göre değişir. 1.Koroner bypass ameliyatı nedir? Kimler ameliyat olur? Kalbin ihtiyacı olan kanı "koroner arter" adı verilen atardamarlar sağlar.  Koroner arterlerde oluşan damar tıkanıklığı ve daralma hastanın göğüs ağrısı ve benzer yakınmaları ile Koroner Anjiyografi ile gösterilir.  Kalp İHTİYACINA YETECEK KADAR KAN ALAMADIĞINDAN yeterince beslenemez GÖĞÜS AĞRISI VE KALP KRİZİ geçirebilir. Her kriz kalp kasının bir bölümünün ölümü demektir. Bir süre sonra da kalbin kasılma gücü azalır. Kalp yetmezliği gelişebilir. Bu risklerden kurtulmak için tıkalı olan damarın aşağısına kan sağlamak için ana damar aorttan koroner arter bypass (köprüleme) ameliyatı yapılır. Bu ameliyatın ismi Aortokoroner Bypass olarak kullanılır.  2. Bypass ameliyatı nasıl yapılır? Bypass ameliyatı iman tahtası sternum kemiği kesilerek yapılır. Bazen tek ya da iki damar bypass ameliyatları uygun koşullarda küçük kesiler ile yapılabilir. Aorta koroner bypass ameliyatı "çalışan/atan" veya "durdurulmuş" kalpte yapılır. Klasik olarak Kalp Akciğer Makinesi kullanılarak kalp durdurulduktan sonra ameliyat yapılır. Kalp son derece nazik ve mucizevi bir organdır. Hastaların en çok merak ettikleri sorular; Kalp durdurulduktan sonra nasıl çalışır? Kalp çalışmazsa ne olur?  Kalp Akciğer makinesi ile kalp boşaltılır ve özel bir sıvı verilerek durdurulur. Bu dönemde kalp kan yoktur. Bu özel sıvı ve vücut ısısı düşürülerek kalbin enerji harcaması önlenir. Kalp tekrar kan ile dolduğunda kendiliğinden çalışır. Çok ender olarak çalışmaz ise kalp pili ile çalıştırılır. Ameliyat sırasında kalp yerinden çıkarılamaz. Bu yanlış bir inanıştır. Ameliyatları büyük çoğunluğu bu teknik ile yapılır.  " Atan kalpte bypass" genelde daha yüksek riskli bireylerde uygulanarak başlanmıştır. Hastanın ameliyat sonrası bazı komplikasyonlardan korunması için tercih edilir. Hastalar daha kolay ve hızlı toparlarlar.  Günümüzde hastaların çoğunluğu e bu şekilde ameliyat edilir. Kireçli ve damar sertliği yaygın olan damarlarda uygulanması uygun değildir. 3. Bypass için hangi damarlar kullanılır? Bu damarların kullanılması bir sorun yaratır mı? Bypass ameliyatı için bacak toplardamarı (Safen Ven), ön kol atardamar (Radial Arter) ve göğüs atardamarı (İMA) kullanılır. Koroner arterlerin atardamar yapısına uygun olduğundan ilk seçenek Göğüs Atardamarıdır. Sol sıklık kullanılır. Bazen sağ ve sol birlikte kullanılır. Göğüs atardamarı iman tahtasının (sternum) iki tarafında yer alır.  İkinci sırada radial arter ve son olarak bacak toplardamarı kullanılır. En sık göğüsten ve bacaktan alınan damarlar kullanılır. Atar damar yapısındaki Göğüs ve Kol atardamarları açık kalma açısından avantajlıdır. Benim tercih ettiğim de bu damarlardır. Bu damarların alınması zararlı değildir. Bu damarların yerine yedekleri çalışır. Bir fonksiyon eksikliğine veya bozukluğuna neden olmaz. MİNİMAL İNVAZİV BYPASS bu teknikte tek ya da iki damar bypass ameliyatı için göğüs kemiği kesilmeden yan taratan küçük kesiler ile ameliyat yapılır. 4.Bypass riskli bir ameliyat mıdır? Bypass operasyonun riski için detaylı bilgileri ayrı bir konu başlığı altında video ile anlatım. O bölümden bilgileri edinebilirsiniz. VİDEO   5.  Bypass ameliyatı ne kadar sürer? Birden fazla damarı değiştirileceği bireylerde farklı süreler vardır. Genelde ameliyathaneye giriş ve çıkış süresi; ameliyat hazırlık ve çıkış aşamalarını da içerir. Genelde Üç damar değiştirilen bypass için süre 3-4 saat arasında değişir. Daha kısa da sürebilir.  6. Bypass ameliyatından sonra hastalar ne zaman uyanır? Yoğun Bakım Ünitesinde ne kadar kalınır?  Bu tür ameliyatlar büyük ameliyatlardır. Hastalar ameliyattan hemen sonra uyandırılmazlar. Olağan şartlarda 4-6 saat süre içerisinde bilinçlerine tam olarak kavuşurlar. Bu dönemde solunum cihazında izlenirler. Her şey yolunda gittikten sonra solunum cihazından ayrılırlar.  Normal seyirde Yoğun Bakımda kalış süresi 24 saattir. Her şey yolunda giderse hastalar ertesi günü servise çıkarlar. Servise çıkarken ameliyat yerinde göğüs tüpleri vardır. Bunlar da 24-72 saat içinde çıkartılırlar.  7. Bypass ameliyatında sonra hastanede kalış süresi ne kadardır? Genelde hastalar yedi gün içinde taburcu olurlar. Bazı hastalar ise hızlı iyileşme süreci geçirirler ve 5.günde taburcu edilirler. Hastaların serviste erken dönemde kalkıp dolaşmaları ve solunum egzersizi yapmaları erken taburculuk için şarttır.  Bu operasyondan sonra hastanın daha önceki yaşam tarzını büyük ölçüde değiştirmesi gereklidir. Yeme içme düzeni, ilaç kullanımı, seyahat programı, spor aktiviteleri ve günlük yaşam konusunda doktorun tavsiyeleri doğrultusunda hareket edilmelidir. 8. Bypass ameliyatından sonra hastalar nelere dikkat etmelidir? Bypass ameliyatından sonra diyet önemlidir.  Beslenme ve diyet uzmanından bir diyet önerilir. Her hasta için farklı diyet olabilir. Hastanın önceki yaşam değiştirmesi gereklidir? Ameliyattan sonra iştahsızlık ve yemeklere karşı ilgisizlik olabilir. Bu dönemde bir kilo kaybı olabilir. Hastalar kendilerini iyi hissettikçe yemeye başlarlar. Kilo alırlar. Bu dönemde özellikle kilo almaktan kaçınmak gereklidir. 9.  Bypass ameliyatı sonrasında kontrol ve dikişlerin alınması? Taburculuk sonrasında bir hafta sonrasına kontrol randevusu verilir. Kontrolde dikişler alınır. Akciğer filmi EKG ve kan tetkikleri ile hasta incelenir. 10. Bypass ameliyatı geçiren kişinin karakteri değişir mi? Bazı hastalarda yakınlarının gözlemlerine göre hastaların bir kısmı sakinken, sinirli veya sinirliyken sakin bir kişiliğe bürünebilir. Bu değişiklikler kısa sürelidir. Kısa zamanda normale döner. Çok ender olarak kısa süreli öfke ve saldırganlık görülebilir.  Bazı çalışmalarda yakın dönem hafızada sorun olabileceği gösterilmiştir. Bu hastalarda 3-4 gün içinde normale dönerler.  11. Bypass ameliyatı sonrası cinsel yaşam olumsuz etkileniyor mu? Ameliyat sonrasında cinsel ilişki için iman tahtası kemiğinin tan iyileşmesi beklenmelidir. Bu sürede 4-6 haftadır. Kişiler bu süreden sonra araba da kullanabilirler. Cinsel yaşam olumsuz olarak etkilenebilir. İsteksizlik veya kısa süreli sertleşme bozukluğu görülebilir. Bazı ilaçlar da sertleşme bozukluğu yapabilir. Hastaların erken dönemde özellikle viagra türü ilaç kullanmaları önerilmez. Bu tür ilaçların kullanımına hastanın doktoru ile görüşerek karar vermesi gereklidir.  12. Bypass ameliyatı sonrası kontroller? Hastalar ameliyat sonrasında taburculuktan bir hafta sonra ilk kontrollerini yaptırırlar. Sonraki kontroller 1 ve 3 ay sonra yapılır. İleri dönemde hastalar en azından yılda iki kez kontrol yaptırmalıdırlar. Tercihan aynı doktora kontrol yaptırmaları tavsiye edilir.    ANAHTAR: bypass ameliyatı, kalp ve damar cerrahisi,bypass, bypass ameliyatı riski, baypas,kalp,kalp damar cerrahisi, kalp, serdar akgün