Uyku, ortalama bir insanın tüm ömrünün aşağı yukarı üçte biri kadarını kapsar. Çünkü tamamen işlevsel bir mekanizmaya hizmet eden bir dinlenme biçimidir. Bu konu birçok disiplin gibi psikolojinin de özellikle ilgisini çekmiştir. Peki kaliteli uykuya neler engel olabiliyor ve ne gibi sonuçlar oluşabilir? Son yıllarda görüyoruz ki elektronik cihazların hayatımızdaki önemi arttıkça, uyku alışkanlıklarımızın da etkilendi. Üstelik kablosuz kulaklıklar sayesinde artık dijital bir içerik tüketmek yatağa kadar girmiş durumda. Dolayısıyla, uykuya dalma ve uykuyu sürdürme gibi sorunlar yaşanabiliyor. Ancak bazı sorunlar var ki bunlar spesifik olarak uyku alışkanlıklarıyla ilgili olmayabilir. Ama yine yatağa götürdüğümüz başka bir şeyle ilişkilidir: Düşüncelerimiz… Bazen yatağa girince, gün içeresinde yaşadığımız ve rahatsız olduğumuz bir durumu inceleriz. Bazı gecelerse, geçmişte kalmış kötü bir anıyı tekrar tekrar gözden geçiririz. Bazen de yarın veya birkaç gün sonra yaşayacağımız ve bizi kaygılandıran bir durum hakkında endişelerimiz bizi meşgul eder. Dinlenmek için gerekli hormonu (melatonin) salgılamış beldemizi, zihnimizi devamlı meşgul ederek sabote etmiş oluruz. Böylece, yine aynı şekilde uykuya dalmak, sürdürmek ve hatta uykudan yorgun kalkmak gibi sonuçları deneyimleriz. Aslında, sırf kaliteli uyuyamadığımız için bile iyilik halimizi olumsuz etkileriz. Bu durum o kadar ciddileşebilir ki Insomnia (Uykusuzluk) denen psikolojik bozukluğa da yol açabilir. Araştırmalara göre, bilişsel davranışçı terapi ile uyku sorunları da başarıyla aşılabiliyor. Ancak özellikle bir yaşam becerisi var ki şahsi olarak hayatımı kurtarmıştır diyebilirim. İskoçya’daki Yüksek Lisans eğitimim sırasında yaşadığım Insomnia deneyiminden beni çıkaran, nefes egzersizleri. Yukarıda bahsettiğim şekilde yatağa taşınan düşünceler ile, kişi zihnini geçmiş veya gelecekle meşgul eder. Uyku için fonksiyonu bozan da budur. Nefes egzersizi ise, zihni şimdiki ana ve şu an olan deneyimlere odaklamayı öğreterek düşünceleri ve duyguları düzenlemeye yardımcı olur. Nefes egzersizleri ile ilgili bir sonraki yazımda daha çok detay vereceğim. Fakat uyku öncesi yapılacak basit bir nefes egzersizinin kıymetini şimdiden denemenizi tavsiye ederim. Eğer sorun uyku alışkanlıklarında ise, bir süre doğanıza uygun davranmanız bile yeterli olacaktır (elektronik cihazlar olmadan, karanlık ve sessiz ortamda uyumak gibi.)