Sevgili dostum hayır diyemezsin çünkü; hayır diyememenin başlıca sebepleri vardır.
Ön tekersindir. Ben nereye gidersem arka teker beni izler deme. Direksiyonda değilsen nereye yönlendirileceğine sen karar veremezsin. Hep seni yönlendirecek birilerine ihtiyaç duyarsın. Kendi kararlarını almada özerk olamamışsın. Arka koltukta oturan sen olmalısın. Sür evladım. Diyen. Yaşamına yön veren, özerkliğine ve bağımsızlığına önem veren. Yolunu kendin belirle. Yoldaşların olsun. Onlarla eğlen, coş, paylaş, yaşa. Ama hiçbir zaman direksiyonu başkalarına verme. Şoför mahallinde hep sen ol. Yönetilme, yöneten ol.
Kararsız kalırsın. Hayır ile evet arasında kalırsın. Bir tanıdığım çekeceği konut kredisine kefil olmamı istedi. Ne evet diyebilirsin ne de hayır: tepkilerinde seni kararsız kılan karşındakinin senin halini anlayacağı beklentisidir. Benim durumumu anlasın. Benim veremediğim tepkimi o alsın dersin. Dostum kimsede zihin okuma kabiliyeti yok. Aklından geçeni diline dök. Açık ol. Açık sözlü ol. Ne isteyip ne istemediğini açıkça dile getir. Tepkilerini zamana yayma. Vaktinde hayır demen gerekiyorsa söyle.
Sınır koyamazsın. Evet diyerek karşındakine senin sınırlarını ihlal etmesine davet edersin. Sınır koymayı bilmiyorsun. Kimse sana sınırların olduğunu öğretmedi mi? Ya da sınırların olması gerektiğini? Seni ve ötekini ayırabilmenin yolu sınıra sahip olmaktan geçer. Diğer türlü ne sen olabilirsin ne de o kendisi. Ya işgal edilirsin ya da işgalci olursun. İsteklerin beklentilerin duyguların yeterince anlaşılmadan büyütülmüşsen, ne istediğin önemsenmemiş, hep onların isteklerine uymak durumunda kalmışsan, kendi sınırlarını oluşturmakta zorlanırsın. Kendini onlardan ayrı bir varlık olarak deneyimleyememişsin. Şimdi hadi gel ali şuraya gidelim, hadi bize gel dediklerinde benim başka programım var diyemezsin. Olduğu halde diyemezsin. Gitmek istemezsin, ama yine de kıramazsın. Kırılmana sebep olan eveti kullanma. Sen sen ol, kendini önemse, sınır koymak kendini önemsemektir. Kendini onurlandırmaktır. Sınır koymak karşındakinin kendini geliştirmesini sağlar. O da kendine sınır koymayı öğrenir.
İnsanları mutlu etmelisin. Evet dersem birileri mutlu olur. Hep vermişsindir. Her şeyini. O mutlu olsun, o üzülmesin, kendi mutluluğundan vazgeçerek yapmışsındır. Başkalarına göre yaşamaktan vaz geç. Onların mutluluğu senin elinde değil. Artık kendini sorumlu hissetme. Sevdiğin kişilere karşı hayır tepkisini yerinde ve zamanında veremiyorsan, istemediğin koşullarda yaşamaya mecbur kalırsın. Sırf onu mutlu etmek için yaptıklarından vazgeç. Kendi mutluluğuna kendi iyiliğine odaklan. Sen mutlu olmazsan karşındaki mutlu olamaz. Bu şekilde ilişkin kalıcı olamaz.İlişkilerin kısa erimli olur.
Birilerini incitmekten korkarsın. Hayır dersem onu incitirim, onu kırarım. Hayır demenin en doğru yolu şudur diyemem. Sen kendine uygun bir yol bul. Üstündeki baskıyı kaldır. Senin için en önemli bahane neyse onu açıkça söyle. İncitmekten korkarsan, incinirsin. Acıma, acınırsın. Sonunda muhtaç olan yine sen olursun. Neden hayır demek senin ve onun için daha hayırlı? Bunu belirt. Açık ol.
Suçlu hissedersin. Hayır dersem, suçlu olurum. Onun çekeceği zorlukların sorumlusu ben olurum. Ona verdikçe kendini geliştirmesini durdurursun. Asıl evet dersen suçlusun. Kardeşin, arkadaşın kendi koşullarında ellerinden gelenin daha iyisini yapabilirler. Onların potansiyeline inan. Neyi ne kadar verebileceğine karar ver. Onun gerçek ihtiyacı, kendisinin karşılamayacağı bir şeyse evet de. Verdiklerini sürdüremeyeceksen baştan verme. Onda beklenti oluşturup durma. Hep bir kurtarıcısı olduğuna inanmasın. Kendini kurtarmasına yardım et. Balık tutmayı öğret. Balık verme. Kendinin Kurtarıcısı ol.
Şaşırırsın. Ne yapacağını bilemezsin. Beklenmedik bir durumla karşılaşırsan, bekle, hemen yanıt verme. Düşünmeliyim. Yapabilir miyim bakmalıyım de. Hallederiz deme. Kendi koşullarına göre hareket et.
Otoriteye saygından ya da ondan korkundan evet dersin. Saygı duyduğun, önemsediğin birinden gelen talebi hemen geri çeviremezsin. Onu zihninde bir yerlere koyarsın. Otoriteye güce karşı gelmemek için evet dersin. Cezalandırılma korkun mu var? Nere olursan ol, yapmakla yükümlü olmadığın talepleri geri çevirirken korkma. Ret cevabın işini, rolünü gücünü kaybettirecek diye korkma. Patron baskısından kurtul. Özgür iradene göre, kibarca hayır de. Bu bir başkaldırı değil. Neyi nasıl yapabileceğini netleştir. Benim adım Hıdır, elimden gelen budur. Elinden gelenin fazlasını vermeye çalışma. Bu seni yıpratı ve tüketir.
Evet dersem aynısını o da bana yapar. Eşit koşullarda aynı durumda ben de kalsam o da bana yapar beklentisi ile birilerine evet dersin. Beklentin boşa çıkar, hayal kırıklığı yaşarsın. Beklenti içinde olma. Verebiliyorsan ver, karşılığını alırsan öper başına koyarsın. Alamazsan yoluna devam edersin. Kendini karşıdan gelecek yardıma muhtaç kılma. Muhtaç kalmaktan kaçmak için evet deme. Muhannete muhtaç olma. Karşılıksız evet de. Senin için koşulların için uygunsa eğer.
Mecbur hissedersin. Neden? Evet demezsen neyi kaybedersin? Seni mecbur hissettiren şeyleri araştır. İlgi, sevgi, dikkate alınmak, fark edilmek için mi evet diyorsun? Eğer öyle ise bu bir eksiklik. Karşılanmamış ihtiyaçlarını böyle gideremezsin. Kimseden evet diyerek tatmin alamazsın. Bu yalan. Kendini kandırma. Mecbur hissettiğin şeyleri bir başka yoldan karşılamayı dene. Kendinden. Kendine ver sahip olamadıklarını.
Birilerinin işini görerek, onlara bir şey vererek onları muhtaç duruma sokmak için evet dersin. Ona 100 tl verip, seni her gördüğünde ellerini ovuşturması ve borcuna binayen sana hürmet etmesi için verirsin. Evet diyerek kendini saydırmak istersin. Atmacanın dışkısı lazım olmuş gitmiş denize sıçmış. Vererek kimse saygınlık kazanamaz. Vermeden almak Allaha mahsus.
Hayır Diyebilmek Neden Önemlidir?
Hayır diyebilmek neden önemlidir? İsteyenin bir yüzü kara vermeyenin iki yüzü. Birisi ister, diğeri verir ya da vermez. Kendi ihtiyaçların karşısında başkalarınınki arasında bir denge kurmalısın. Kendine şunu sor: Benim ihtiyaçlarım nedir? Zamanımın, enerjimin, ve kaynaklarımın sınırı nedir? Bunlar bana ne kadar yeterli? İnsani bir boyutta başkalarına ne kadarını verebilirim? Başkalarının kendi ihtiyaçlarına kavuşmalarına destek olacak ne kadar zamanım var? Senin de bu sorulara vereceğin cevaplar, evet cevabını bir dengeye oturtabilir.
Yaşamında kaç kez birilerine istemediğin bir şey için evet dedin? Hayır demek zordur. Evet kolay. Unutma her tamahkarı mutlaka bir sahtekâr bulur. Kandırılırsın sonunda. Nerede hayır basacağın konusunda kararlı ol. Evet konusunda tutumlu ol. Zor olanı dene.
Suçluluk duymadan hayır diyebilirsen, kendini şereflendirirsin. Bunu karşındaki bilir ya da bilmez. Sen kendini bil. Birine evet dediğinde, karşındaki bunu kendi isteğinle yaptığını anlarsa, yaptığın iyiliğin bir anlamı olur. Sepetinde olan yumurtalar konusunda dürüst ol. İhtiyaçlarına göre bölüşüp bölüşmemeye karar ver.