VİTREUS KANAMASI
Vitreus kanaması, göz küresinin içindeki (lens ile retina arasındaki boşlukta yer alan) berrak jel benzeri sıvısı olan vitreus içine kan sızdığında oluşan bir durumdur.
Göz küresinde, vitreus jeli önde lens ve arkada retina arasındaki boşlukta bulunur. Bu boşluk, göz küresinin %80'ini oluşturur ve yaklaşık 4 ml bir hacim kaplar. Vitreus göz küresinin küresel şeklini korur, retinayı yerinde tutar ve görüntüleri işleyebilmeniz için ışığın retinaya aktarılmasına yardımcı olur.
Kan damarlarından sızan kan vitreusa girip vitreus merkezinde ortam bulanıklığı yaparak, ışığın retinaya ulaşmasını engeller. Vitreus kanaması meydana geldiğinde, aniden siyah noktalar, bulanık görme, görüntü kaybı ve nadiren ışık parlamaları görülebilir.
Vitreus kanaması takip edilmez ve zamanında tedavi edilmez ise vitreus dekolmanı, retina dekolmanı, optik sinir hasarı veya hayalet hücreli glokom gibi istenmeyen durumlar ile sonuçlanabilir. Vitreus kanaması meydana geldiğinde öncelikle kanama nedeni anlaşılmaya çalışılır. Vitreus kanamasının diyabetik retinopati veya geçirilmiş retinal damar tıkanıklığına bağlı olduğu düşünülüyor ise klinik olarak önemli diğer faktörler de göz önüne alınarak takip süresi ve cerrahi müdahale zamanlamasına karar verilir.
VİTREUS KANAMA NEDENLERİ
Vitreus kanamasının yaygın nedenleri şunlardır:
TRAVMA (GÖZ YARALANMASI)
Herhangi bir nesnenin doğrudan göze çarpması veya keskin bir nesnenin gözü delmesi şeklinde oluşan bir göz travması sonucu, kan damarlarının gerilmesi, yırtılması ve ardından vitreusa sızması ile vitreus kanaması gelişir. Travmatik yaralanmalar, 40 yaş ve altındaki kişilerde vitreus kanamalarının en sık nedenini oluşturur.
PROLİFERATİF DİYABETİK RETİNOPATİ (PDR) –
PDR, diyabetli erişkinlerde vitreus kanamalarının yaygın bir nedenidir. Genellikle vitreus kanamalarının neredeyse yarısı diyabetik retinopati kaynaklıdır. Kontrolsüz veya uzun yıllar devam eden diabetik retinopati nedeniyle retinada oluşan yeni kan damarlarının (neovaskülarizasyon) vitreus içine kanaması ile oluşur.
ARKA VİTREUS DEKOLMANI (PVD) –
Zamanla vitreuste sıvılaşma ve büzüşme gibi değişiklikler meydana gelmektedir. Bu değişikliklerin akabinde vitreus sıvısı retinadan ayrılmaya başlar. Vitreusun retinadan tamamen ayrılmasına total arka vitre dekolmanı (PVD) denir. Gözün doğal yaşlanma sürecinin bir parçası olarak özellikle 40 yaşından sonra herhangi bir dönemde PVD oluşabilir. Vitreus sıkı yapışık olduğu kan damarlarının olduğu bir retina bölgesinden aniden ayrıldığında veya aniden retinayı çekip retinada yırtığa neden olduğunda kanama olabilir. Özellikle uzun süreli şeker hastalığı olmayan veya geçirilmiş retina damar hastalığı öyküsü olmayan hastalarda vitreus kanamasının retina yırtığına bağlı olma ihtimali dikkate alınmalıdır.
RETİNA VEN TIKANIKLIĞI (RVT) –
Retina ven tıkanıklığı geliştiğinde damar içi geçişin tıkanmasına bağlı retina içine kanama olurken bu dönemde vitreus içine kanama çok nadirdir. Ancak RVT geliştikten sonra yıllar içinde tıkanıklık alanındaki retina bölgesinde anormal kan damarları oluşabilir ve bu durum lazer fotokoagülasyon ile zamanında tedavi edilmemiş ise vitreus içine kanamaya neden olabilir.
Vitreus kanamalarının daha az yaygın nedenleri arasında Terson sendromu, orak hücreli retinopati, göz tümörleri, retinal arteriyel makroanevrizma ve yaşa bağlı maküler dejenerasyon sayılabilir. Yaş tip yaşa bağlı makula dejenerasyonu hastalarında kan sulandırıcı kullanımı ve hipertansiyon varlığı retina altı ve bazen de vitreus kanaması için risk oluşturabilir. Göz içi enjeksiyon tedavisi devam eden hastalarda kardiyoloji veya nöroloji tarafından önerilen kan sulandırıcılarının etkisini artıran diğer ilaçların kullanımına dikkat edilmelidir.
VİTREUS KANAMASININ BELİRTİLERİ:
Görüş alanında aniden yoğun noktalar veya lekeler gibi uçuşanlar ortaya çıkması
Aniden ortaya çıkan yoğun çizgiler veya örümcek ağları görülmesi
Işık yanıp sönmesi
Aniden sisli görme, bulutlu görme veya tam bulanıklık fark edilmesi
Görüntünün kırmızı tonlarda görülmeye başlanması
Görme alanında görülemeyen kör noktalar ortaya çıkması
Tam görme kaybı
Yukarıdakilerden herhangi biri aniden ortaya çıkarsa, kapsamlı bir göz muayenesi için mümkün olan en kısa sürede bir göz doktoruna başvurulmalıdır.
VİTREUS KANAMASI AMELİYATI
Vitreus kanamalarını vitrektomi ameliyatı ile vitreusu tamamen temizleyerek tedavi etmekteyiz.
Kanama hafifse ameliyat gerekmeyebilir. Takip edilen hastalarda kanama giderek azalıyorsa takibe devam edilir. Kanama şiddetli ise, diğer göz az görüyorsa veya hastanın işi gereği iki gözde görmeye ihtiyacı var ise hemen ameliyat yapılabilir. Yırtığa bağlı olduğu düşünülen vitreus kanamalarında ise retina dekolmanı gelişip ilerleme ihtimali bulunduğundan yine acil ameliyat gerekebilir.
Diyabetik hastalarda diyabet tipi, diğer gözün durumu, daha önceki tedaviler gibi faktörler dikkate alınarak vitrektomi ameliyatı zamanlamasına karar verilir
Vitrektomi sırasında lazer fotokoagülasyon ve hastanın durumuna göre retinal cerrahi (retina önü zarların soyulması gibi) işlemleri de uygulanabilir.
TANI
Göz muayenesi sırasında vitreus kanamasının kaynağını bulmak için muayene dışında bazı testlerin yapılması gerekir.
Retina Muayenesi: Biyomikroskop ile veya endirekt oftalmoskop ile göz dibi bakısı
Oküler Ultrason – Göz kapakları üzerinden ultrason probu ile vitreus muayenesi yapılır. Kanamanın yoğunluğu, tipi, yeri ve retinada ayrılma olup olmadığı gibi detaylar incelenir
Optik koherens tomografi (OCT) –
Bu görüntüleme yöntemi ile gözün katmanlarının kesit görüntüleri alınır. OCT ile kanama nedenine ait ipuçları elde edilebilir.
Fundus Flöresein Anjiyografisi (FFA) –
Damardan floresan boya enjekte edilir; dolaşım sistemine geçen boyanın göze geldikten sonra retinanın kan damarlarından nasıl aktığını ve damarlardan sızıntı veya hasarı tespit eden fotoğraflar çekilir.