Geleceğin Hastalığı Alzheimer ve  

Sinir Sistemi Anatomik Yapıları

Nurullah Yücel1, Betül Çetintulum Huyut 2, Ayşenur Özmen3, Muzaffer Şeker4

1 Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Anatomi Doktora Öğrencisi, Konya, Türkiye 2 İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji-Klinik Psikoloji Doktora Öğrencisi, İstanbul, Türkiye 3 İstanbul Üsküdar Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Psikoloji Bölümü Lisans Öğrencisi, İstanbul, Türkiye 4 Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Anatomi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Konya, Türkiye

Amaç 

Alzheimer hastalığı (AH) demansın (bunama) en yaygın türüdür. Hastaların günlük aktivitelerini  etkileyen bellek, dil, problem çözme ve diğer bilişsel becerilerdeki zorluklarla karakterize bir  bozukluktur. 1 

Hastalar son evrelerinde yatağa bağlı ve yirmi dört saat bakım gerektirir duruma gelmektedir.1 2010 yılında demansın tüm dünyada 35.6 milyon kişiyi etkilediği, bunların çoğunun AH'ye bağlı  olduğu ve bu sayının her 20 yılda iki katına çıkacağı tahmin edilmektedir. Hastalık genellikle  yaşlı kişileri etkilemektedir ancak tüm vakaların % 2-10'unun 65 yaşından önce başlayacağı  tahmin edilmektedir.2 

Alzheimer tanısının temel dayanağı klinik değerlendirmedir. Nöropsikolojik değerlendirme hem  hastalığı hem de hastanın yaş ile ilişkili bilişsel bozukluklarını değerlendirmek için önemlidir.3 Günümüzde görülme oranın her geçen yıl katlanarak arttığı AH’nın sinir sistemimizde hangi  anatomik yapıları etkilediğini araştırmayı hedefledik.

Precuneus1 

Gyrus frontalis  

inferiorun pars  

triangularis2 

Hippocampus3 

Gyrus lingualis4 

Gyrus cinguli5 

Gyrus angularis6 

Gyrus  

occipitotemporalis  medialis7 

Gyrus temporalis  medialis8

Gereç ve Yöntem 

Geleceğin hastalığı olan AH’nın sinir sisteminde hangi organları etkilediği son beş yılın literatür  taraması yapılarak araştırıldı.

Bulgu lar 

Hemispherium cerebri’nin medial yüzeyinde bulunan ve Lobus parietale dexter’in parçası olan  precuneus dexter’in başlangıç bölümünde glukoz metabolizması azalmasının AH’da bellek  bozukluğu ve hafıza kaybının erken tanısında belirti olabileceği düşünülmektedir.4 AH’da bilgi depolama ve hafızalama ile ilgili olan Polus temporalis sinister, Gyrus frontalis  inferiorun pars triangularis parçası, Hippocampus dexter ve sinister, Gyrus occipitalis, Gyrus  lingualis dexter, Gyrus occipitalis medialis sinister, Gyrus cinguli medialsi dexter ve Gyrus  angularis dexter bölgelerinin aktivasyonunda düşüş gözlemlendiği tespit edildi.5 Alzheimer hastalarında Lobus temporalis medialis yapılarda Substantia gyrisa hacminde  azalma ve hippocampus sinister’de yapısal değişikliklerin daha belirgin olduğu  gözlemlenmiştir.6

Sonuç 

Geleceğin hastalığı olan Alzheimer Hastalarında son yıllarda yapılan çalışmaların sinir  sisteminin Lobus temporalis, Lobus frontalis ve Hippocampus yapıları üzerine yoğunlaştığı  tespit edildi. AH’da beynin hangi yapılarını etkilediği ile ilgili bilgilerin günümüzde  netleşmediği ve bilimsel çalışmaların hala devam ettiği görüldü

Metin Kaynakları 

1- Sarıkaya, N.,Sukut, Ö. , & Ayhan, C . H. (2017) Alzheimer Hastalarında Görülen Davranışsal Sorunları Yönetme JAREN 3:33-38 2- Prince, M. , Albanese, E ., Guerchet, M., & Prina, M. (2014) Dementia And Risk Reduction An Analysıs Of Protectıve And Modıfıable Factors.World Alzheimer  Report 

3- Lanea , C. A., Hardyb, J.,& Schotta, J. M.. (2017).Alzheimer’s disease. European Journal of Neurology 25: 59–70 

4- Jahn,H. (2015).Memory loss in Alzheimer’s disease.Dialogues in Clinical 15(4) 445-454 

5- Oxtoby, N. P, Garbarino, S., Firth, N. C., Warren, J. D., Schott, J. M.,&Alexanderr,D.C.(2017).Data-Driven sequence of changes to anatomical Brain  connectivity in sporadic Alzheimer’s Disease.Frontiers in Neurology. 1-11 doi: 10.3389/fneur.2017.00580 

6- Ledig, C. ,Schuh, A.,Guerrero, R.,Heckemann, R.A.,& Rueckert, D.(2018)Structural brain imaging in Alzheimer’s disease and mild cognitive impairment:  biomarker analysis and shared morphometry database.Scientific Reports (8) 11258 DOI:10.1038s41598-018-29295-9

Şekil Kaynakları (Erişim Tarihi 20.07.2019) 

1 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=wwMtXYWJBKLDxgOho5aIAg&q=precuneus&oq=precuneus&gs_l=img.3..0l2j0i30l8.547325.549710..550109...0.0..0.297.1615.0j7j2......0....1..gws-wiz img.......0i67.oRVcKJJfZBo#imgrc=Vw0kT2mCV99MHM: 

2 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=6gUtXcy_NPHjsAfHrI-QAQ&q=pars+triangularis+gyrus+frontalis+inferior&oq=gyrus+frontalis+inferior+pars+&gs_l=img.1.0.0i8i30.32306.44235..46875...1.0..0.228.5005.0j29j2......0....1..gws wiz-img.......0i67j0j0i30j0i5i30.2ej1eo4A89g#imgrc=6AF_n2F8zv85HM: 

3 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=IAMtXYDrNuqf1fAP45uEmAs&q=hippocampus&oq=hippocampus&gs_l=img.3..0l10.157308.160403..160681...0.0..0.282.2100.0j9j2......0....1..gws-wiz img.......0i67.j87qLo1pA1M#imgdii=s6yUfHDNK7N9rM:&imgrc=cozVFfWxrp_9tM: 

4 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=TAYtXa2XF8HSkwWZsL3YBw&q=gyrus+lingualis&oq=gyrus+lingualis&gs_l=img.3..0j0i24.50737.55994..56282...0.0..0.306.3531.0j12j5j1......0....1..gws-wiz img.......0i67j0i30j0i5i30j0i8i30.V6xcFFMWNaw#imgrc=jQck1l2pMDrFQM: 

5 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=hQYtXZnZIYGTkwXxxaGIDw&q=gyrus+cinguli&oq=gyrus+cinguli&gs_l=img.3..0j0i30l2j0i5i30l2j0i24l3.180952.186242..186905...0.0..0.476.3348.0j11j3j1j1......0....1..gws-wiz img.......0i67j0i8i30.NS9mW8gsXgA#imgrc=5nmGAB_Fj2fx2M: 

6 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=QQctXbCeG4rPrgSFrKDgCQ&q=gyrus+angularis&oq=gyrus+angularis&gs_l=img.3..0l3j0i24l3.225385.230699..230993...0.0..0.246.3039.0j13j3......0....1..gws-wiz img.......0i30j0i8i30j0i5i30j0i67.Ptee5WUTG1Q#imgrc=UHZuqrEVx8hJAM: 

7 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=KQgtXYSgF4ORsAff1bnwBA&q=gyrus+occipitalis+medialis&oq=gyrus+occipitalis+medialis&gs_l=img.3...77823.84860..85207...0.0..0.270.5252.0j24j5......0....1..gws-wiz img.......0i67j0j0i30j0i5i30j0i8i30.ZYk8_IK5h6Y#imgrc=UpxvojMJPQgyPM: 

8 https://www.google.com/search?biw=1280&bih=563&tbm=isch&sa=1&ei=fwgtXevsGZXAlAbr9rzwBw&q=Gyrus+temporalis+medialis&oq=Gyrus+temporalis+medialis&gs_l=img.3...935934.937451..938068...0.0..0.285.841.0j2j2......0....2j1..gws-wiz img.yH_86a76CvM#imgrc=EWzOFNJFmVqVZM: