Gaslighting, ilişkilerde kişinin gerçeklik algısını sorgulamasına sebep olan bir psikolojik manipülasyon türü olarak bilinmektedir. Gaslighting kelimesinin dilimizde bir karşılığı olmamakla birlikte hikayesi 1930’larda oynanan bir tiyatro oyununa dayanmaktadır. Jack, evlerinde bulunan gaz lambasının ışığını her geçen gün biraz kısıyor, karısı Bella ışığın azaldığını söylediği zaman ise sert bir şekilde karşılık verip Bella’yı aşağılıyor. Zaman ilerledikçe Bella kendi aklından şüphe etmeye ve delirdiğini düşünmeye başlıyor. Sonuç olarak Jack hedefine ulaşmış, Bella özgüvenini ve özsaygısını kaybetmiştir. Gaslighting yapan bireyler de tıpkı bu oyunda olduğu gibi elinizde kanıt olmasına rağmen gerçekliği reddeder ve kendinizden şüphe etmenize sebep olur.

Gaslighting’in en temel sonucu kişinin kendisinden şüphe etmeye başlamasıdır. Bu duruma maruz kalan kişi kendi aklına ve inançlarına güvenemiyor doğal olarak bu da özgüven eksikliğine ve de gerçeği algılamak için karşı tarafa ihtiyaç duymaya, bağımlı olmaya yol açıyor. Unutulmaması gereken diğer nokta ise duygusal şiddetin her türü en başta psikolojik ilerleyen süreçlerde ise fizyolojik zarar vermektedir.

Gaslighting sıklıkla romatik ilişkilerde ele alınsa da kurulan herhangi bir ilişkide gözlemlenebiliyor. Partnerinizle, iş arkadaşlarınızla veya ailenizle olan ilişkinizde sürekli suçlanan taraf sizseniz, duygularınız görmezden geliniyorsa, eskiden olduğunuz gibi hissetmiyorsanız, karşıdaki kişi zarar verici davranışlarına sürekli bahaneler buluyorsa, sürekli hislerinizden şüphe duyuyorsanız, konuşurken yanlış bir şey söyleme kaygısı yaşıyorsanız, sık sık kendinizi savunma ihtiyacı duyuyorsanız, yetersiz veya güvensiz hissediyorsanız gaslighting’e maruz bırakılıyor olabilirsiniz.

Peki, bu durumun farkına varıldığında ne yapılması gerekiyor? Öncelikle sağlıklı ilişkilerin nasıl olması gerektiğini unutmamak gerekiyor. Sağlıklı ilişkiler; saygı, güven, dürüstlük, açık iletişim, uzlaşma, destek gibi olumlu özellikler üzerine kuruluyor. Eğer içinde olduğunuz ilişki size zarar veriyorsa, karşı tarafa bunu açıkça söylemek önemli ama maalesef yapılan araştırmalar gaslighting uygulayan kirşlerin bu durumun farkında ve bilinçli bir şekilde karşı tarafın hayatında dengesizlik yaratarak ve kendi hakimiyetini kurmaya uğraştığını gösteriyor. Bazen bu durumun o kadar kötü olmadığını, kendinizin hatalı olduğunu, olayı yanlış hatırladığınızı, onun çok iyi niyetli biri olduğunu, aslında böyle bir amacı olmadığını düşünebilirsiniz böyle durumlarda yapılacak en iyi şeylerden biri başka birisine bu durumdan bahsetmek ve durumun nasıl göründüğünü anlamaya çalışmaktır. Uzmanlar tarafından bir sonraki önerilen adım ise ilişkiyi bitirmek ve kendi iyileşme sürecinize girmek oluyor. Bu iyileşme süreci kişiden kişiye değişmekle birlikte eğer gaslighting mağduru olan kişi kendisi bu durumdan veya durumun etkilerinden kurtulamıyorsa psikolojik destek alması tavsiye ediliyor.