Ön çapraz bağ diz içinde uyluk kemiğinin alt ucundan kaval kemiğinin üst ucuna uzanan eklem içi bir yapıdır. Ön çapraz bağın işlevi kaval kemiğinin öne kaymasını ve içe dönmesini engellemektir. Ön çapraz bağ uzun süren hareketsizlik, kortizon içeren ilaçların kullanılması ve tekrarlayan travmalarla gücünü kaybeder. 6 haftalık bir hareketsizlik bağın gücünü %60 azaltır. hareket ve egzersizle eski gücüne dönmesi daha uzun zaman alır. Ön çapraz bağ yaralanmalarının %70-80 i başka bir kişi ile çarpışma olmadan ani yön değiştirme yada  yüksekten atlarken  ayak ve dizlerin yanlış pozisyonda olması (diz tam düz pozisyon ve ayaklar içe dönük) sonucu oluşur. yaralanma sırasında hastaların %40 ı kütleme sesini duyduğunu belirtir. Diz içine kan birikmesi sonucu diz hemen şişer, hareketi kısıtlanır ve hasta üzerine basmakta zorlanır. 3-4 hafta içinde şişlik iner, hareketlerde açılma olur,  Ön çapraz bağda oluşan hasarın şiddetine göre dizde emniyetsizlik ve boşluk hissi devam edebilir. Kas gücü ve kontrolü yüksek bazı hastalar spora dönebilir ancak dizlerinin eski performansında olmadığından yakınırlar. Risk Faktörleri:      Hava Durumu: Sıcak ve kuru havada ayakkabı ile zemin arasında sürtünme ve dönmeye karşı direncin artması sonucu daha sık yaralanma olur.   Ayakkabı-Zemin ilişkisi:Doğal çim seçiminde kalın yapraklı çimler yerine ince yapraklı çimler seçilmelidir. Kalın yapraklı çimlerde (örn Bermuda çimi) ayakkabı yere daha fazla tutunduğu için yaralanma riski artar. Suni çimlerde sürtünme bunlardan da fazladır. Son yıllarda 3.-4. kuşak suni çimler doğal çimlerle eşdeğer özellik göstermektedir.   Yapısal olarak dizleri dışa açık (X bacak yapısı) kişilerde Ön çapraz bağ yaralanma riski yüksektir. Kaval kemiğinin üst yüzünün arkaya doğru eğiminin fazla olması da Ön çapraz bağ yaralanma riskini arttırır.    Obezite: Obez kişiler sıçradıktan sonra yere temas sırasında dizlerini düz tutma eğilimindedirler.    Eklem gevşekliği: Kadın sporcularda Ön çapraz bağ yaralanma riskinin yüksek olmasının bir nedeni budur. Adet döneminde yumurtlama öncesi safhada kadınlık hormonu (östrojen) en yüksek düzeydedir.   Sıçradıktan sonra ayak yere temas ettiğinde uyluk önü kas kitlesi (quadriseps) kasılır. Bu kaval kemiğini öne çekerek Ön çapraz bağı gererek zorlar. Bu kas kitlesini uyluk arkası kas kitlesi (hamistring) dengeler. Hamistring kasları zayıf olanlarda da yaralanma riski artar. Ön çapraz bağ yaralanması nasıl önlenir: Sıçrayıp yere düşme sırasında önce ayak parmak uçları yere temas etmelidir. Bu sırada kalça ve dizler hafif bükülmüş olmalı, ayaklar hafif dışa bakar durumda olmalıdır. Germe ve güçlendirme egzersizleri yapılmalı, kilo ve yaş problemi olan kişilerin zıplama,ani dönüş ve atiklik gerektiren sporlardan uzak durması gerekir. Tedavi:Ön çapraz bağ yaralanma sonrası şişliği azalan, diz hareket açıklığını geri kazanmasına rağmen dizde kayma ve güvensizlik hissi devam eden aktif bireylerde tedavi ameliyattır. Çünkü ameliyat olmadığında devam eden diz kaymaları dizde ek kıkırdak, menisküs ve bağ hasarına neden olabilir. Ön çapraz bağ yaralanması olan sporcular ameliyat olsa da olmasa da ileriki yaşlarında diz kireçlenmesi gelişme olasılığı yüksektir. Dizde kayma hissi yaşamayan genç ya da yaşlı bireylere ve  inaktif yaşam tarzı olan yaşlı bireylere ameliyat dışı tedaviler uygulanır. Ameliyatsız tedavide ilk basamak hastanın yaşam stili ve yaptığı sporda uygun değişikliklerin yapılmasıdır. Sıçrama ve ani yön değiştirme gerektiren sporlardan kaçınılmalı, yürüyüş, bisiklet, yüzme gibi sporlara yönlendirilmelidir. Cerrahi tedavi gerektiren bir Ön çapraz bağ yaralanması olan ve ameliyat olmak istemeyen hastalara dizlik verilebilir. Bunun dışında dizlik kullanılmasının bir yararı yoktur. Tüm hastalarımıza sağlıklı günler dilerim..   Op.Dr. Ergül Mavi.