COVID-19 ve AŞILARA GÜNCEL BAKIŞ

Covid-19 enfeksiyonuna bağlı olarak Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 21 Eylül 2023 verilerine göre; dünyada 770 milyon 700 bin kesinleşmiş olgu ve buna bağlı olarak yaklaşık 7 milyon ölüm meydana gelmiştir. Pandemi sürecinde etkili ve güvenli aşı yaklaşık 14 milyar doz uygulanmış, ağır COVID-19’u ve ölümleri önlemede %90’dan fazla etkili olmuş, böylece 20 milyondan fazla insanın hayatı kurtulmuştur. DSÖ COVID-19 aşı içeriği izleme komitesi; hastalığın seyri, sıklığı, dağılımı, dolaşımdaki varyantların durumu ve kullanımdaki aşıların etkinliği gibi konuları değerlendirerek yeni COVID-19 aşısı önermiştir. Hedeflenen, COVID-19 varyantlarına bağlı hastane yatış ve ölümlerini azaltmaktır. Son corona virüs varyantı olan Eris e bağlı olarak , Kuzey Amerika ve Avrupa ülkelerinde
Ağustos ve Eylül ayında hastane yatışı ile ölümlerde ciddi artışlar gözlenmiştir. Bu artışlar esas olarak risk grubundaki kişileri etkilemektedir. Ağır hastalık gelişme riski taşıyan kişileri korumanın en etkili yolu aşılardır. Yüksek gelirli veya aşı üretme kapasitesi olan ülkeler yeni varyanta etkili mRNA aşılarını geliştirerek veya temin ederek Eylül 2023 itibariyle riskli grupları aşılamaya başlamıştır. Yüksek gelirli ülkelerde bir önceki sezon hem orjinal suşla hem de güncellenmiş COVID-19 aşılarıyla yapılan aşılamaların ölümü aşısızlara oranla 14 kat azalttığı ayrıca güncellenmiş aşılarla yapılan aşılamaların ölümü azaltmada orijinal suş içeren aşılardan
üç kat daha etkili olduğu gösterilmiştir. SARS-CoV-2’nin akut hastalıktan sonra yol açtığı ölümlere ek olarak, iyileşmiş kişilerde başta diyabet, kalp krizi, embolik olaylar ve diğer uzamış COVID-19 komplikasyonları da dikkate alındığında, bu süreçte bazı ülkeler sadece risk gruplarını değil, diğer grupları da aşılamayı planlamaktadır. Yeni COVID-19 aşısıyla hatırlatma dozu , yüksek öncelikli gruplar arasında kabul edilen 50 yaş üstü kişiler , ağır hastalıkları (diyabet, kalp hastalıkları, ciddi obezite vb) olan genç erişkinler, bağışıklığı baskılanmışlar (6 aydan küçük çocuklar, HIV’le yaşayan bireyler, solid organ veya kemik iliği alıcıları vb), gebeler, bakım hastaları ve bu gruplara bakım verenler ile sağlık çalışanları için önerilmektedir. Bu riskli kişiler ile bu kişilerle aynı evde yaşayanlar, solunum
infeksiyonlarının artış gösterdiği bu günlerde özellikle kapalı alanlarda maske, mesafe, temizlik ve havalandırma önlemlerine mutlaka uymalıdır. Biz Göğüs hastalıkları uzmanlarının derneği (Toraks Derneği) önerisi , Yeni COVID-19 aşısının en kısa sürede kullanıma girmesine yönelik girişimlerin yapılması, yeni aşının tedarik edilemediği koşullarda ağır hastalığa ve ölüme karşı halen bir miktar koruma sağlayan eski aşıların yüksek riskli gruplarda kullanılması, Yeni varyantlarla süren COVID-19 un yakından izlenmesi, ilgili uzmanlık dernekleriyle paylaşım yapılmasıdır. Sağlıklı günler dileriz.