Başkalarını bilerek aldatmak amacıyla söylenen yalanlar, gerçek yalanlardır. Aslında çocukların yalanları, yetişkinlerin yalanlarının yanında masum kalır. Çünkü; onların yalanları aldatma amacı gütmez.

Çocuk gerçeği iyi değerlendiremediği için, gördüklerini çarpıtarak anlatır ve uydurur. Kimi ana-baba çocuğun olmamış 3-5 yaş çocuğunun hayal dünyası çok geniş olduğu için inanılmaz öyküler anlatırlar ve bu dönemde yalan ile yalan olmayanı ayırt edemezler.

Öncelikle yalan söylemeyen çocuk yoktur. Çocuklar taklit etme yoluyla diğer çocukları ya da yetişkinleri gözlemleyerek yalan söylemeyi öğrenebilir.

Çocuklar olmasını istedikleri şeyler için yalan söylerler. Ya da kurgulanmış ve kendi içinde tutarlılığı olan yalanlar bunlar ilgisiz ve anlayışsız ebeveyn ortamında yetişen çocuklarda görülür.

   

EBEVEYNE ÖNERİLER

1.Anne babaların çocukların yalanlarına tepki verme yöntemleri bu davranışı ortadan kaldırabilir, güçlendirebilir ya da hayat boyu devam ettiren bir alışkanlık haline getirebilir.

2.Çocukların uydurduğu gerçek dışı hikayeler ve masallardan ürken onların böyle hayaller kurmasını engelleyen anne babalar yalan söylemeyi istemeseler de güçlendiren bilirler sözde yalanlar hata olarak görülmemelidir.

3.Çocuğa takdir etme konusunda cimri davranılmalıdır çünkü çocuk çoğu kez onaylanma ihtiyacıyla da yalan söylüyor olabilir

4.Çocuğu gerçeği söyleme konusunda cesaret verilmelidir dürüst davrandığında anne babanın memnuniyetini çocukla paylaşması iyi bir ödül olabilir.

5.Çocuğun tutum ve davranışlarına karşı eleştirel ve yargılayıcı olmaktan kaçınılmalı yaramazlık ve hatalarının bir kısmını görmezlikten gelinmelidir.

6. Çocuğa sürekli yapılmaması geç kendi davranışları hatırlatmak yerine ondan beklenilen davranışları konuşmak çocuk eğitiminde daha doğru bir yaklaşımdır.

7. Çocuk yalan söylediğinde bunu onu kanıtlama girişiminde bulunup gerçeğe bağlı kalması konusunda ısrar etmek olumsuz sonuçlar doğurabilir Çocuğun yalanla yüzleşmesi sağlanmalı ama söylediği yalanı kabul etmesi için baskı yapılmamalıdır. Burada bir güç gösterisi değil yardım söz konusu olmalıdır yalanı hoş olarak algılamak ya da çocuğu cezalandırmak yerine çocuğun gerçeği görmesine  çalışılmalıdır.

 

UZMAN KLİNİK PSİKOLOG ZEHRA DEMİRHAN