ÇOCUKLARDA DUYGU REGÜLASYONU Çocuklar yaşlarına, mizaçlarına, gelişim seviyelerine bağlı olarak yaşadıkları olaylara ya da karşılaştıkları durumlara farklı duygusal tepkiler gösterebilirler. Bazı çocuklar öfkeyi daha yoğun yaşarken bazı çocuklar üzüntüyü bazıları da kaygıyı daha yoğun hissederler. Duygu regülasyonu ya da duygu düzenleme bu bilgilerin ışığında kısaca hissedilen duyguyu tanıyıp, kabul edip, kontrol altına aldıktan sonra ona göre tepki geliştirmektir. Duyguları düzenlemek yaşanılan olumsuz duyguları yok etmek değil aksine doğal olduklarını kabullenip sağlıklı bir şekilde deneyimlemektir. Duyguları düzenleyebilmeyi çocukluk çağında öğretmek önemlidir çünkü yetişkin olduklarında hayattaki zorluklarla baş edebilme stratejileri geliştirmenin yolu çocukluk çağında duyguları düzenleyebilmekten geçer. Unutulmamalıdır ki duygu düzenleme öğrenilebilen ve öğretilebilen bir beceridir. Peki çocuklara duygu düzenleme becerisi nasıl öğretilir? Öncelikle çocukların yaşadıkları duyguyu tanımaları çok önemlidir. Tanıyabilmeleri içinse ne olduklarını bilmeleri gerekir. Yani şaşkınlık nedir, kızgın olmak nedir, üzülmek nedir gibi duyguları bilmeleri gerekir. Çoğunlukla ne hissettikleri sorulduğunda iyi ya da kötü olarak cevap verirler. Fakat iyi ya da kötü bir duygu değildir. O yüzden çocuklara duyguların ne olduğunun öğretilmesi ilk adımdır. Bunu duygu kartlarıyla oyuna dönüştürüp etkinlik olarak yapabilirsiniz. Duygu kartlarındaki duyguyu taklit edip ne olduğuyla ilgili üzerine konuşabilirsiniz. İkinci adım olarak duyguların farkına varabilmeleri gerekir. Bunun için de o duyguyu hissettiğinde bedeninde ne oluyor sorusunun üzerine konuşabilirsiniz. Öfkelendiğimde ellerimi sıkıyorum ya da üzüldüğümde gülmüyorum gibi somut olarak o duyguyu hissettiğinde bedeninde neler olduğunu anlaması o duyguyu fark etmesine sebep olur. Üçüncü adım olarak hissettiği duyguyu ifade edebilmesi gerekir. Bu noktada çocuklar duygularını ifade ederken zorlandıkları için anne baba olarak onlara yardımcı olmanız gerekir. Bunun en basit yolu, ne hissettiğini anladığınızda ona ayna olmaktır, ona hissettiği duyguyu yansıtmaktır. Bunu yaptığınızda çocuk kendini anlaşılmış hissedecektir. Örneğin, çocuğunuz bir şeylere üzüldüğünde ya da öfkelendiğinde “bunda üzülecek ne var?” ya da “bunda öfkelenecek ne var?” demek yerine “bir şeyler seni biraz üzmüş olmalı” ya da “kendini şu an öfkeli hissediyorsun, seni anlıyorum” demek duygusunu ifade etmesine yardımcı olacaktır. Dördüncü adım olarak olumsuz duygular yaşadığında özellikle öfkelendiğinde onu başka bir aktiviteye yönlendirebilirsiniz. Kinetik kumla oynamak, yumuşak bir top sıkmak gibi. Sakinleştiğini anladığınızda hissettiği duygunun üzerine mutlaka konuşmalısınız. Birlikte çözüm üretebilirsiniz. Nefes egzersizleri yapmak çocuğa iyi gelecektir. Bunun için birlikte balon şişirebilirsiniz. Son olarak çocuğunuzun sizin duygularınızı nasıl yönettiğinizi fark etmesini sağlayın. Anne baba olarak öfkelendiğinizde ya da üzüldüğünüzde çocuğunuza bunu “Ben de bazen senin gibi kendimi üzgün, kaygılı ya fa öfkeli hissediyorum. Daha mutlu hissedebilmek için biraz zamana ihtiyacım var. Böyle anlarda ……….. yapmak bana iyi geliyor. Bazen de duygularımı konuşmak bana iyi geliyor.” Şeklinde açıklayabilirsiniz. Unutmayınız ki çocuklar model alarak öğrenir.