"Banyodan sonra kıyafetlerini kirli sepetine at, odanı topla ve yemeğe gel" gibi arka arkaya sıraladığınız yönergelerde çocuğunuz bazılarını unutuyor mu? Sizi hiç dinlemediğini mi düşünüyorsunuz. Belki de "kulağında sorun var bu çocuğun" dediğiniz bile oluyordur. Dediklerinizi yapmadığı için çoğu zaman suçladığınız ya da kızdığınız oluyordur. Aslında çocuğunuz sizi dinliyor hatta yapmaya da çalışıyor ama aklında tutmakta zorlanıyor olabilir. BURAYA DİKKAT! Böyle bir durum varsa çocuğunuzun çalışma belleği ile ilgili sıkıntılar yaşadığını düşünebiliriz. ÇALIŞMA BELLEĞİ NEDİR? Bize verilen bilgileri geçici olarak akılda tutmamızı ve görevleri yerine getirmemizi sağlayan bellek sistemidir. Normal gelişim gösteren kişilerde kısa süreli belleğin kelime ve sayı olarak ortaalama yedi öğe kaydedildiği bilinmektedir. Telefon numaralarının 7 haneli olması tesadüf değildir. Dislektik ya da DEHB'li çocuklarda bu durum 2 ya da 3 haneye düşebilmektedir. Çalışma belleği ise bu bilgiyi akılda tutmayı ve aynı anda manipule etmeyi sağlar. Günlük işlerin yerine getirilmesi konusunda sıklıkla çalışma belleği kullanılır. Bilgiye erişim, verilen yönergeleri hatırlama, dikkat becerisi, okumayı öğrenme ve matematiksel işlemleri yapabilme konusunda çocukların öğrenme süreçlerinde etkin rol oynar. ÇALIŞMA BELLEĞİ NASIL GELİŞİR? BESLENME: Beyin sağlığını ve hafıza işleyişini desteklemek için sağlıklı ve beyin dostu yiyecekler tercih edilmeli. UYKU DÜZENİ: Uyku sırasında beyin, çalışma belleğinin verimli çalışma için gerekli olan bilgiyi uzun süreli belleğe kaydeder. Dikkat ve konsantrasyon gibi çalışma belleği için gerekli olan işlemler için de uyku çok önemlidir. ÇOCUĞUNUZUN ÖĞRENME YÖNTEMİ HAKKINDA FİKİR SAHİBİ OLUN: Her bireyin kendine ait öğrenme yöntemleri vardır. Çocuğunuzun işitsel bir temsil sistemine sahip olduğunu düşünüyorsanız okuyarak ve anlatarak öğrenmesini destekleyebilirsiniz. Görsel temsil sistemine sahip olduğunu düşünüyorsanız şemalar, resimler, zihin haritaları gibi tekniklerden faydalanabilirsiniz. AKIL OYUNLARI/BİLMECELER: Piyasada çok güzel akıl oyunları satılmaktadır. Çocuğunuzun ilgi alanına uygun akıl oyunları alıp gelişimini destekleyebilirsiniz. Sudoku, kelime bulmacaları gibi zihinsel işlev gerektiren bulmacalardan faydalanabilirsiniz. YÖNERGELERİ KISA TUTUN: Çocuğunuzun uzun yönergeleri almadığını ve unuttuğunu farkettiyseniz hafıza gelişimini desteklerden yönergeleri kısa tutmaya çalışın. Verdiğini yönergeyi tekrar söyleterek aklında tutma süresini uzatabilirsiniz. KİTAP OKUYUN/OKUTUN: Dil gelişimi, sözcük dağarcığını desteklemek çalışma belleğini de geliştirir. Çocuğunuzun sevdiği, ilgi duyduğu alanlarla ilgili kitaplar seçip okuma alışkanlığı kazandırabilirsiniz. Kitap okuduktan sonra belleğinde tutabildiğini öğrenmek için okuduğunu bölümleri anlattırabilir ya da 5N1K soruları eşliğinde sorular sorabilirsiniz. Tüm bunlarla beraber çocuğunuzda uzun süredir benzer sorunları yaşamaya devam ettiğinizi gözlemliyorsanız bir uzmandan destek almanızı öneririz. Neslihan ERDOĞAN Çocuk Gelişimci&Öğrenci Koçu