CAS testi; (Cognitive Assessment System) yani Zihinsel Değerlendirme Sistemi anlamına gelir.
CAS Testi 5-17 yaş grubu çocukları zihinsel açıdan değerlendiren bir zeka ve yetenek testidir.
CAS 5 – 7 yaş ve 8 – 17 yaş olmak üzere iki ayrı form şeklinde düzenlenmiştir.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların değerlendirilmesi, öğrenme güçlüğü olanların değerlendirilmesi, zihinsel engelli olanların değerlendirilmesi, travmatik beyin hasarı olanların değerlendirilmesi, ciddi duygusal bozuklukları olanların değerlendirilmesi, üstün zekalı çocukların değerlendirilmesi, planlama problemleri olanların belirlenmesi ve başarının önceden kestirilmesi gibi durumlar için CAS testi uygulanabilir. Bu anlamda CAS testi bize somut ve detaylı veriler sunmaktadır. Beynin adeta bir röntgenini çekmekte yüksek alanlar, düşük alanlar, tutarsızlıklar ve geliştirilmesi gereken alanlar hakkında bilgilendirmektedir. Testin amacı, çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek ve hangi işlemlerde ne seviyede olduklarını belirlemektir. Nörolojik bir değerlendirme imkânı da sunduğu için bazı bilişsel fonksiyonlarda zorlanan çocukların hangi alanlarda zorlandığının tespit edilmesi açısından önemli bir veri kaynağı sunmaktadır.
Testin sonucuna göre kişiye özel geliştirici müdahale programları uygulayarak çocuğun gelişimine katkı sağlanabilmektedir. Bu anlamda oldukça kıymetli bir testtir.
Cas testi sadece İstanbul Üniversitesi tarafından verilen CAS testi uygulayıcı eğitimini tamamlamış psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilmektedir. Eğitime bu iki alan dışından alım yapılmamaktadır.
CAS Testi , Öğrenme güçlüğünün altında yatan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesi için de uygun bir araçtır. Örneğin, okumadaki şifre çözmeyle ilişkili Ardıl Bilişsel İşlem problemlerinin ortaya çıkmasına yardımcı olabilir. Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlem Puanları okuduğunu anlamayla ilgili olabilir. Aynı şekilde, matematik problemlerinin çözümüyle ilgili Planlama güçlüklerinin belirlenmesinde kullanılabilir.
Bir çocuğun zihinsel engelli olma ihtimalinin belirlenmesinde CAS testi iki açıdan kullanışlıdır. Birincisi, çocuğun eğitim yoluyla sonradan öğrendiği bilgilere çok az ihtiyaç duyan bir değerlendirme sağlar. Böylece çocuk bilgi eksikliği nedeniyle testlerde başarısız olmayacak ve doğal performansı puanlara tam olarak yansıyacaktır. İkincisi, birçok farklı bilişsel işlemin değerlendirilebilmesine olanak sağladığı için ayırıcı tanıya yardımcı olabilecektir.
Dört PASS ölçeğinin her biri, travmatik beyin hasarına karşı hassas olan çok çeşitli bilişsel işlemlerin ölçümüne olanak sağlar. Organizasyon, dürtü kontrolü, dikkat, problem çözme ve planlama özellikle travmatik beyin hasarı olan çocuklarda sorun oluşturmaktadır (Savage ve Wollcott, 1994)
CAS testi , ciddi duygusal bozuklukları olan çocukların değerlendirilmesinde de yardımcı olabilecek bilgiler sağlar. Bu çocukların davranış kontrolü, diğer kişilerle yaşadıkları sosyal problemleri ve dürtüsellikle ilgili olarak yaşadıkları güçlükleri CAS testi Planlama ölçeğindeki düşük puanlarla ilişkilendirilebilir.
CAS’in dört ölçeği de üstünlüğün değerlendirilmesi için gerekli olan bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine olanak sağlar. CAS bilişsel işlemlerin geniş kapsamlı bir şekilde ölçümüne olanak sağlar ve geleneksel zeka testleriyle ölçülemeyen bilişsel alanlarda üstün olan bireyleri belirleyebilir.
CAS, çocuğun planlama ve organizasyon düzeyini değerlendirmek için sistematik ve yapısal bir yöntem sağlar (Weyandt ve Willis, 1994). Planlama alt testleri çocuğun etkinlikleri organize etmesine, uygun stratejiler kullanmasına, dürtüselliğine, davranışlarını düzenlemesine ve değerlendirilmesine karşı hassastır.
CAS, çocukların akademik başarılarını önceden kestirmeyi hedeflemektedir. Dört PASS ölçeğinin her biri akademik performansın özel alanlarındaki başarı ve başarısızlıklarla ilişkilidir. Tam Ölçek Standart Puanı, temel başarının önceden belirlenmesinde en iyi göstergedir.